Bài 17. Thổ nhưỡng quyển. Các nhân tố hình thành thổ nhưỡng

THỔ NHƯỠNG QUYỂN. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH THỔ NHƯỠNG
Bài 17
I. THỔ NHƯỠNG
Quan sát những hình ảnh sau, em hãy cho biết thổ nhưỡng (đất) là gì?
Thổ nhưỡng (đất) là lớp vật chất tơi xốp ở bề mặt các lục địa, được đặc trưng bởi độ phì.
Độ phì của đất là gì?
Độ phì của đất là khả năng cung cấp nhiệt độ, nước, khí và các chất dinh dưỡng cần thiết cho thực vật sinh trưởng và phát triển.
Thổ nhưỡng quyển là gì?
Thổ nhưỡng quyển là lớp vỏ chứa vật chất tơi xốp nằm ở bề mặt lục địa.
Lớp phủ thổ nhưỡng có vai trò như thế nào đối với hoạt động sản xuất và đời sống của con người?
- Lớp phủ thổ nhưỡng là nơi sinh vật (chủ yếu là thực vật) sinh trưởng và phát triển.
- Là nơi diễn ra các hoạt động canh tác để tạo ra các sản phẩm nông sản nuôi sống xã hội.
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT
Nhiệm vụ: Hãy phân tích ảnh hưởng của các nhân tố đến sự hình thành đất

NHÂN TỐ
Đá mẹ
Khí hậu
Sinh vật
Địa hình
Thời gian
Con người
…………………......
…………………......
…………………......
…………………......
…………………......
Quá trình hình thành đất
ĐÁ GỐC – NHÂN TỐ CƠ BẢN CỦA QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ĐẤT
1. Đá mẹ
- Là sản phẩm phong hóa từ đá gốc
- Vai trò: cung cấp chất vô cơ, thành phần khoáng, cơ giới và ảnh hưởng đến tính chất lí, hóa của đất.
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT
1. Đá mẹ
=> Mỗi loại đá mẹ khác nhau sẽ tạo ra các loại đất khác nhau
Ví dụ:

+ Đất hình thành từ đá macma axit như granit có màu xám, chua, nhiều cát...

+ Đất hình thành từ đá macma badơ như đá vôi, đá badan có màu nâu đỏ, giàu dinh dưỡng...

Hãy lấy ví dụ về ảnh hưởng của đá mẹ đến đặc điểm của đất
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT
2. Khí hậu
- Ảnh hưởng trực tiếp bởi yếu tố nhiệt, ẩm qua quá trình phong hóa.
- Ảnh hưởng gián tiếp qua chuỗi tác động:
khí hậu > sinh vật > đất.
CÁC ĐỚI KHÍ HẬU TRÊN TRÁI ĐÂT
Các kiểu khí hậu khác nhau ảnh hưởng đến sự phân hóa đất thế nào?
CÁC NHÓM ĐẤT CHÍNH TRÊN TRÁI ĐÂT
- Ứng với mỗi kiểu khí hậu khác nhau sẽ có các nhóm đất tương ứng.
- Đất ở miền khí hậu nhiệt đới thì dày hơn so với đất ở miền khí hậu ôn đới và khí hậu cực.
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT
3. Sinh vật:
- Đóng vai trò chủ đạo trong quá trình hình thành đất :
+ Xác sinh vật cung cấp chất hữu cơ cho đất.
Vi sinh vật phân hủy và tổng hợp chất hữu cơ cho đất
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT
Động vật sống trong đất làm biến đổi tính chất đất
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT
4. Địa hình
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT
Quan sát hình ảnh, hãy nhận xét sự phân bố các vành đai đất theo độ cao
4. Địa hình:

- Địa hình làm thay đổi nhiệt độ, độ ẩm, tạo khả năng giữ đất khác nhau.
- Góp phần tạo ra các loại đất có tính chất khác nhau ở mỗi độ cao của địa hình.
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT
5. Thời gian:

- Thời gian biểu thị tuổi của đất (thời gian hình thành dài hay ngắn).
- Thời gian hình thành đất gọi là tuổi đất.
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT
6. Con người:
Con người có thể làm cho đất tốt lên hoặc xấu đi
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT

NHÂN TỐ
Đá mẹ
Khí hậu
Sinh vật
Địa hình
Thời gian
Con người
QÚA


TRÌNH


HÌNH


THÀNH


ĐẤT
Cung cấp vật chất vô cơ
Quyết định thành phần, t/chất của đất
Ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp
Cung cấp chất hữu cơ, tạo mùn
Làm thay đổi nhiệt, ẩm, khả năng giữ đất
Làm đất tốt lên hoặc xấu đi
Tuổi đất, tính chất, đặc điểm
II. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT