Bài:17 sự nhiễm điện do cọ xát

TRƯỜNG THCS HÒA QUANG
MÔN VẬT LÝ 7
Giáo viên:Võ Ngọc Trường
GIÁO VIÊN TỔ :LÝ HÓA SINH
CH�O QUÍ TH?Y CƠ V? D? GI?
Tại sao những ngày thời tiết khô ráo, đặc biệt là những ngày hanh khô, khi chải đầu bằng lược nhựa, nhiều sợi tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra?
Tại sao lại có hiện tượng chớp và sấm sét trong thiên nhiên?
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
1. Đưa một đầu thước nhựa lại gần các vụn giấy viết, các vụn nilông hay một quả cầu bằng nhựa xốp nhỏ treo bằng sợi chỉ mảnh (hình 17.1a; 17.1b). Hãy quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra không?
hình 17.1a
hình 17.1b
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
1. Đưa một đầu thước nhựa lại gần các vụn giấy viết, các vụn nilông hay một quả cầu bằng nhựa xốp nhỏ treo bằng sợi chỉ mảnh (hình 17.1a; 17.1b). Hãy quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra không?
Vải khô
Sau đó dùng miếng vải khô cọ xát vào thước nhựa rồi lần lượt làm như trên. Có hiện tượng gì xảy ra với các mẩu giấy và quả cầu?
Vải khô
1. Đưa một đầu thước nhựa lại gần các vụn giấy viết, các vụn nilông hay một quả cầu bằng nhựa xốp nhỏ treo bằng sợi chỉ mảnh (hình 17.1a; 17.1b). Hãy quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra không?
Sau đó dùng miếng vải khô cọ xát vào thước nhựa rồi lần lượt làm như trên. Có hiện tượng gì xảy ra với các mẩu giấy và quả cầu?
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
2. Làm thí nghiệm tương tự, thay thước nhựa bằng một thanh thủy tinh được cọ xát bằng mảnh lụa, sau đó thay bằng một mảnh nilông hay mảnh phim nhựa được cọ xát bằng mảnh len.
hình 17.1a
hình 17.1b
Thanh thủy tinh
Thanh thủy tinh
Thanh thủy tinh
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
Mảnh lụa
2. Làm thí nghiệm tương tự, thay thước nhựa bằng một thanh thủy tinh được cọ xát bằng mảnh lụa, sau đó thay bằng một mảnh nilông hay mảnh phim nhựa được cọ xát bằng mảnh len.
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
Mảnh lụa
2. Làm thí nghiệm tương tự, thay thước nhựa bằng một thanh thủy tinh được cọ xát bằng mảnh lụa, sau đó thay bằng một mảnh nilông hay mảnh phim nhựa được cọ xát bằng mảnh len.
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
2. Làm thí nghiệm tương tự, thay thước nhựa bằng một thanh thủy tinh được cọ xát bằng mảnh lụa, sau đó thay bằng một mảnh nilông hay mảnh phim nhựa được cọ xát bằng mảnh len.
hình 17.1a
hình 17.1b
Mảnh nilông
Mảnh nilông
Mảnh nilông
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
Mảnh len
2. Làm thí nghiệm tương tự, thay thước nhựa bằng một thanh thủy tinh được cọ xát bằng mảnh lụa, sau đó thay bằng một mảnh nilông hay mảnh phim nhựa được cọ xát bằng mảnh len.
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
2. Làm thí nghiệm tương tự, thay thước nhựa bằng một thanh thủy tinh được cọ xát bằng mảnh lụa, sau đó thay bằng một mảnh nilông hay mảnh phim nhựa được cọ xát bằng mảnh len.
Mảnh len
Mảnh nilông
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
2. Làm thí nghiệm tương tự, thay thước nhựa bằng một thanh thủy tinh được cọ xát bằng mảnh lụa, sau đó thay bằng một mảnh nilông hay mảnh phim nhựa được cọ xát bằng mảnh len.
Hình 17.1a
Hình 17.1b
Mảnh phim nhựa
Mảnh phim nhựa
Mảnh phim nhựa
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
Mảnh len
2. Làm thí nghiệm tương tự, thay thước nhựa bằng một thanh thủy tinh được cọ xát bằng mảnh lụa, sau đó thay bằng một mảnh nilông hay mảnh phim nhựa được cọ xát bằng mảnh len.
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
2. Làm thí nghiệm tương tự, thay thước nhựa bằng một thanh thủy tinh được cọ xát bằng mảnh lụa, sau đó thay bằng một mảnh nilông hay mảnh phim nhựa được cọ xát bằng mảnh len.
Mảnh len
Mảnh phim nhựa
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
hút
hút
hút
hút
hút
hút
hút
hút
hút
hút
hút
hút
Ghi kết quả thí nghiệm 1 vào bảng dưới đây:
Quả cầu nhựa xốp
Vật bị cọ xát
Các vật
Mảnh phim nhựa
Thanh thủy tinh
Thước nhựa
Vụn nilông
Vụn giấy viết
Mảnh nilông
Nhiều vật sau khi bị cọ xát …………………các vật khác.
có khả năng hút
. cú kh? nang d?y . khụng d?y v� khụng hỳt. . . v?a d?y v?a hỳt
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
Kết luận 1:
Tại sao nhiều vật sau khi bị cọ xát lại có thể hút được các vật khác?
Vậy các vật sau khi bị cọ xát có đặc điểm gì mà lại có thể hút được các vật khác?
Hình 17.2
Tấm tôn phẳng
Mảnh phim nhựa
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:
Kết luận 1:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
Thoạt đầu, chuẩn bị một mảnh phim nhựa chưa bị cọ xát, sao cho chạm bút thử điện vào mảnh tôn phẳng được bố trí như hình 17.2 thì đèn của bút không sáng.
Hình 17.2
Tấm tôn phẳng
Mảnh phim nhựa
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:
Kết luận 1:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
Sau đó dùng mảnh len cọ xát mảnh phim nhựa này nhiều lần và quan sát kĩ đèn bút thử điện khi chạm bút vào mảnh tôn.
Hình 17.2
Tấm tôn phẳng
Thước nhựa dẹp
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:
Kết luận 1:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
Thoạt đầu, chuẩn bị một thước nhựa dẹp chưa bị cọ xát, sao cho chạm bút thử điện vào mảnh tôn phẳng được bố trí như hình 17.2 thì đèn của bút không sáng.
Hình 17.2
Tấm tôn phẳng
Thước nhựa dẹp
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:
Kết luận 1:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
Sau đó dùng mảnh len cọ xát thước nhựa dẹp này nhiều lần và quan sát kĩ đèn bút thử điện khi chạm bút vào mảnh tôn.
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:
Kết luận 1:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.

Kết luận 2:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng……………bóng đèn bút thử điện.
làm sáng
Các vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác hoặc có khả năng làm sáng bòng đèn của bút thử điện được gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện tích.
Bài 1: Kết luận nào dưới đây là đúng?
A. Vật nhiễm điện có khả năng đẩy các vật khác.
B. Vật nhiễm điện có khả năng hút các vật khác.
C. Vật nhiễm điện không đẩy, không hút vật khác.
D. Vật nhiễm điện vừa đẩy vừa, vừa hút vật khác.
BÀI TẬP
C1: Giải thích tại sao vào những ngày thời tiết khô ráo, đặc biệt là những ngày hanh khô, khi chải đầu bằng lược nhựa, nhiều sợi tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra?
C1: Tại vì khi chải đầu bằng lược nhựa, lược nhựa và tóc sẽ cọ xát vào nhau. Cả lược nhựa và tóc đều bị nhiễm điện. Do đó tóc bị lược nhựa kéo thẳng ra.
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
Thí nghiệm 1:
Thí nghiệm 2:
II. Vận dụng:
C1:.
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
Thí nghiệm 1:
Thí nghiệm 2:
II. Vận dụng:
C2: Khi thổi vào mặt bàn, bụi bay đi. Tại sao cánh quạt điện thổi gió mạnh, sau một thời gian lại có nhiều bụi bám vào cánh quạt, đặc biệt là ở mép cánh quạt chém vào không khí?
C2: Khi thổi bụi trên mặt bàn, luồng gió thổi làm bụi bay đi. Cánh quạt điện khi quay cọ xát mạnh với không khí và bị nhiễm điện, vì thế cánh quạt hút các hạt bụi có trong không khí ở gần nó. Mép cánh quạt chém vào không khí được cọ xát mạnh nhất nên nhiễm điện nhiều nhất. Do đó chỗ mép cánh quạt hút bụi mạnh nhất và bụi bám ở mép cánh quạt nhiều nhất.

C2:
Tiết 19 Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:
II. Vận dụng:
C1:
C3: Vào những ngày thời tiết khô ráo, lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng khăn bông khô thì vẫn thấy có bụi vải bám vào chúng. Giải thích tại sao?
C3:. Khi lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng khăn bông khô, chúng bị cọ xát và nhiễm điện. Vì thế chúng hút các bụi vải.
Qua bài học này cần ghi nhớ điều gì?
-Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
-Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện.
-Có thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách cọ xát.
-Vật bị nhiễm điện (vật mang điện tích) có khả năng hút các vật khác .
GHI NHỚ
Sự nhiễm điện do cọ xát có ứng dụng gì trong đời sống và kỹ thuật.
*Em hãy giải thích tại sao trong các phân xưởng dệt vải, người ta treo các tấm kim loại nhiễm điện.

ƯNG DỤNG THỰC TẾ
có thể em chưa biết
Sự cọ xát mạnh giữa những giọt nước trong luồng không khí bốc lên cao là một trong những nguyên nhân tạo thành các đám mây dông bị nhiễm điện. Khi đó giữa các đám mây này hoặc giữa chúng với mặt đất xuất hiện tia lửa điện phát ánh chớp chói lòa. Do nhiệt độ cao của tia lửa điện, không khí giãn nở đôt ngột, phát ra tiếng nổ gọi là tiếng sấm (khi có tia lửa điện giữa hai đám mây) hoặc tiếng sét (khi có tia lửa điện giữa hai đám mây và mặt đất).
* Bài vừa học:
- Làm các bài tập 17.1 đến 17.4 SBT.
- Học bài và ghi nhớ các kiến thức sau:
+ Làm cho vật nhiễm điện bằng cách nào?
+ Các vật bị nhiễm điện có đặc điểm gì?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
* Bài sắp học:
- Đọc trước bài 18: Hai loại điện tích.
+ Làm thí nghiệm 1 và thí nghiệm 2.
+ Có mấy loại điện tích, đó là những loại điện tích nào?
+ Nêu sự tương tác giữa 2 loại điện tích?
+ Nêu cấu tạo của nguyên tử?
Cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh!