Bài 17. Quá trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến

Chào mừng
quý thầy cô và các em học sinh
tới dự tiết học hôm nay
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Em có nhận xét gì về PTDT giành độc lập dân tộc của nhân dân ta thời Bắc thuộc ?
Ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng năm 938 ?
Bài 17

QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN VIỆT NAM
Từ thế kỉ X đến thế kỉ XV
I. BƯỚC ĐẦU XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC ĐỘC LẬP Ở THẾ KỈ X
- Năm 939:
Ngô Quyền xưng Vương, đóng đô ở Cổ Loa - Đông Anh
?
Mở đầu thời kì xây nhà nước độc lập tự chủ.
- Năm 968:
Đinh Bộ Lĩnh, dẹp loạn 12 sứ quân, sau đó xưng Vương, đóng đô ở Hoa Lư ( Ninh Bình) đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt.
- Năm 980 : nhà tiền Lê được xác lập.
Cổ Loa - Đông Anh
(Hà Nội)
Năm 939
Ngô Quyền xưng Vương, đóng đô ở Cổ Loa - Đông Anh
- Năm 939:
Trần Lãm - Thái Bình
Kiều Công Hãn - Phú Thọ
(Phú Thọ)
(Vĩnh Phúc)
Ngô Lãm - Hà Tây
(Hà Tây)
Lý Khuê - Bắc Ninh
Nguyễn Thủ Tiệp - Bắc Ninh
Nguyên Siêu - Thanh Trì
Kiều Thuận - Hà Tây
Phạm Bạch Hổ - Hưng Yên
Đỗ Cảnh Thạc - Hà Tây
Nguyễn Khoan -Vĩnh Phúc
Lữ Đường- Hưng Yên
(Thanh Trì)
(Hưng Yên)
Thái Bình
Thanh Hoá
2
4
1
3
7
12
9
6
10
5
11
8
Hoa Lư - Ninh Bình
Ngô Xương Xí - Thanh Hoá
Đinh Bộ Lĩnh
Đánh trận giả
(Phú Thọ)
(Vĩnh Phúc)
(Hà Tây)
(Thanh Trì)
(Hưng Yên)
(Bắc Ninh)
Thái Bình
Thanh Hoá
Hoa Lư - Ninh Bình
Đinh Bộ Lĩnh, dẹp loạn 12 sứ quân, sau đó xưng Vương, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư.
- Năm 968:
Đại Cồ Việt
* Tổ chức bộ máy nhà nước:
Vua
Ban Văn
Ban Võ
Tăng Ban
SO D? T? CH?C B? M�Y NH� NU?C TH?I DINH, TI?N Lấ
Chia đất nước thành 10 đạo
* Tổ chức quân đội:
Quân đội được tổ chức chính quy
?
Trong thế kỉ X, bộ máy nhà nước quân chủ chuyên chế phong kiến sơ khai đã được hình thành.
1. Tổ chức bộ máy nhà nước.
I.Bước đầu xây dựng nhà nước độc lập ở thế kỉ X
II.Phát triển và hoàn chỉnh nhà nước phong kiến ở các thế kỉ X- XV
Năm 1009 Nhà Lý
Năm 1226 Nhà Trần
Năm 1400 Nhà Hồ
Năm 1428 Nhà Lê
Đại Việt - thế kỉ XI - XV
Thế kỉ X
1. Tổ chức bộ máy nhà nước.
- Năm 1009:
Nhà Lý xác lập.
- Năm 1010:
Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa lư về Thăng Long.
- Năm 1054 Lý Thánh Tông đặt quốc hiệu Đại Việt.
?
Mở ra một thời kỳ phát triển mới của Đại Việt.
a. Bộ máy nhà nước thời Lý, Trần, Hồ.
Đại Việt
Lý Thánh Tông đặt quốc hiệu Đại Việt.
- Năm 1054
Thăng Long
Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa lư về Thăng Long.
- Năm 1010:
"... Đại La, ở giữa khu vực trời đất, có thế rồng cuộn hổ ngồi, ở giữa nam bắc đông tây, tiện hình thế núi sông sau trước, đất rộng mà bằng phẳng, chỗ cao mà sáng sủa, dân cư không khổ về ngập lụt, muôn vật rất thịnh mà phồn vinh, xem khắp nước Việt, chỗ ấy là nơi hơn cả. Thực là chỗ hội họp của bốn phương, là nơi thượng đô của kinh sư muôn đời"
(Lý Công Uẩn)
Lý Thái Tổ ( 974 - 1028)
Chi?u d?i dụ
Kinh Thành Thăng Long
SO D? T? CH?C B? M�Y NH� NU?C TH?I Lí, TR?N, H?
Vua
Tể Tướng
Đại Thần
Trung Ương
Sảnh
Viện
Đài
Địa phương
An phủ sứ
Tri phủ, Tri huyện
Xã quan
(Lộ, Trấn)
(Phủ, huyện, Châu)
(Xã)
* Bộ máy nhà nước thời Lý, Trần, Hồ.
Bộ máy nhà nước quân chủ chuyên chế phong kiến thời Lý, Trần, Hồ đã có bước phát triển.
?
b. Bộ máy nhà nước thời Lê
+ Năm 1428:
Nhà Lê được xác lập.
+ Những năm 60 của thế kỷ XV, Lê Thánh Tông tiến hành một cuộc cải cách hành chính lớn.

Cải cách
hành chính của Lê Thánh Tông
và ý nghĩa của cải cách
?
Lê Thánh Tông
Đại Việt
Giặc Minh
Lê Lợi
Năm 1428
Lam Sơn- Thanh Hoá

Giặc Minh
SƠ ĐỒ TỔ CHỨC BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÊ SƠ
VUA
6 B?
NG? S? D�I
H�N L�M VI?N
Trung Ương
Địa phương
Binh
Công
Lễ
Lại
Hình
Hộ
* Bộ máy nhà nước thời Lê
(13 Đạo thừa tuyên )
Đô ti, Hiến ti, Thừa ti
Hưng Hoá
Tuyên Quang
Lạng Sơn
Kinh Bắc
Thái Nguyên
Sơn Tây
Thanh Hoá
Nghệ An
Thuận Hoá
Quảng Nam
Sơn Nam
An Bang
Đơn vị hành chính:
+ Thời Lê chia đất nước thành 13 đạo thừa tuyên.
Em có nhận xét gì về bộ máy
Nhà nước thời Lê sơ
?
Bộ máy nhà nước quân chủ chuyên chế phong kiến thời Lê được xây dựng hoàn chỉnh.
?
- Thời Lờ so giáo dục - khoa cử hưng thịnh nhất th?i kỡ phong kiến Việt Nam.
"Nhân tài là nguyên khí của nhà nước."
Văn bia tiến sĩ

Văn miếu Quôc Tử Giám
D
Đánh giá cải cách của Lê Thánh Tông ?
- Trên các lĩnh vực: Hành chính và Giáo dục - khoa cử.
- Mục đích: Nhằm tăng cường củng cố bộ máy quân chủ chuyên chế tập quyền, xây dựng đất nước phồn thịnh.
- ý nghĩa: Đây là một cuộc cải cách mang tính toàn diện. Đất nước được trấn hưng, bộ máy chính quyền quân chủ chuyên chế được củng cố...
2.Luật pháp và quân đội
* Luật pháp
- Thời Lý:
Năm 1042 Vua Lý Thánh Tông ban hành Hình thư (bộ luật đầu tiên của lịch sử dân tộc)
- Thời Trần:
Hình Luật
- Thời Lê sơ:
Quốc triều hình luật
* Quân đội
- Gồm: Cấm binh ( Bảo vệ kinh thành) và quân chính quy (Ngoại binh bảo vệ đất nước).
- Tuyển dụng theo chế độ ngụ binh ư nông.

Khi xa giá Vua đi qua mà xông vào hàng người đi theo thì xử tội đồ, nếu xông vào đội cận vệ thì xử tội chém. Lầm lỡ thì giảm một bậc.

- Bán ruộng đất ở biên cương cho người ngoại quốc thì bị xử chém.

- Đào trộm đê đập làm thiệt hại nhà cửa, lúa má thì xử đồ, lưu, bắt đền tổn hại.
Qu?c tri?u hỡnh lu?t
3. Hoạt động đối nội và đối ngoại
* Đối nội:
- Quan tâm đến đời sống của nhân dân.
- Kiên quyết trấn áp những kẻ tạo phản.
- Luôn quan tâm đoàn kết các dân tộc ít người.
- Coi trọng, củng cố quốc phòng ninh đất nước.
Trung Quốc
Cham Pa
- Đối với các nước lớn phương Bắc:
Mềm dẻo: Triều cống, nhưng luôn tự chủ dân tộc
Cứng rắn: Quyết tâm bảo vệ tổ quốc
- Đối với Cham Pa, Lan Xang, có lúc thân thiện, có lúc xảy ra chiến tranh.
* Đối ngoại
Thực hiện chính sách vừa mềm dẻo vừa cứng rắn
Tổng kết bài học
Bài 17 :
I.Bước đầu xây dựng nhà nước độc lập ở thế kỉ X
II.Phát triển và hoàn chỉnh nhà nước phong kiến ở các thế kỉ XI- XV
1.Tổ chức bộ máy nhà nước
2.Luật pháp và quân đội
3.Hoạt động đối nội và đối ngoại
Câu 1: Từ thế kỉ XI đến thế kỉ XV, lịch sử phong kiến Việt Nam trải qua những triều đại nào?
Đáp án: Triều đại Lý, Trần, Hồ, Lê.
Câu 2: Vị vua nào trong những năm 60 của thế kỉ XV đã thực hiện một cuộc cải cách hành chính lớn?
Đáp án: Vua Lê Thánh Tông
Câu 3: Bộ máy nhà nước quân chủ chuyên chế phong kiến ở triều đại nào được coi là hoàn chỉnh nhất?
Đáp án: Triều đại nhà Lê
Câu 4: Lý Thánh Tông đặt quốc hiệu là:
A. Vạn Xuân
B. Đại Cồ Việt
C. Đại Việt
D. Đại Ngu
S
Đ
S
S
Câu 3: Bộ máy nhà nước thời Ngô, Đinh, Tiền Lê mang tính chất:
A. Thể chế quân chủ chuyên chế Trung ương tập quyền sơ khai.
B. Thể chế quân chủ chuyên chế Trung ương tập quyền có bước phát triển.
C. Thể chế quân chủ chuyên chế Trung ương tập quyền hoàn chỉnh.
D. Tất cả đều sai
Đ
S
S
S



BÀI HỌC KẾT THÚC
CHÂN THÀNH CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM