Bài 17. Quá trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến

Lịch sử lớp 10
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
Trường tHPT VIệT VINH
Chúc các em có một giờ học thật hiệu quả
Người thực hiện: §inh ThÞ Minh H­¬ng
Chương II. Việt nam từ thế kỉ X đến thế kỉ XV.


tiết 23 - Bài 17

quá trình hình thành và phát triển của Nhà nước phong kiến
(từ thế kỷ x đến thế kỷ xv).
tiết 23 - Bài 17
quá trình hình thành và phát triển của Nhà
nước phong kiến (từ thế kỷ x đến thế kỷ xv).

I. Bước đầu xây dựng nhà nước độc lập ở thế kỉ X.
- Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, lập chính
quyền mới đóng đô ở Cổ Loa ( Đông Anh - Hà Nội).
Việc Ngô Quyền xưng vương, xây dựng
chính quyền mới có ý nghĩa gì đối với
lịch sử dân tộc?
Mở đầu xây dựng nhà nước độc lập tự chủ.
Lăng Ngô Quyền
(Đường Lâm, Hà Tây)
tiết 23 - Bài 17
quá trình hình thành và phát triển của Nhà
nước phong kiến (từ thế kỷ x đến thế kỷ xv).

I. Bước đầu xây dựng nhà nước độc lập ở thế kỉ X.
Năm 939 Ngô Quyền xưng vương, lập chính
quyền mới đóng đô ở Cổ Loa ( Đông Anh - Hà Nội). Mở đầu xây dựng nhà nước độc lập tự chủ.

Tại sao gọi là
" loạn 12 sứ quân"?
I. Bước đầu xây dựng nhà nước độc lập ở thế kỉ X.
Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, lập chính
quyền mới đóng đô ở Cổ Loa ( Đông Anh - Hà Nội). Mở đầu xây dựng nhà nước độc lập tự chủ.
- Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt, dời kinh đô về Hoa Lư - Ninh Bình.
Cố đô Hoa Lư
Đền Vua Đinh
I. Bước đầu xây dựng nhà nước độc lập ở thế kỉ X.
Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, lập chính
quyền mới đóng đô ở Cổ Loa ( Đông Anh - Hà Nội). Mở đầu xây dựng nhà nước độc lập tự chủ.
Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt, dời kinh đô về Hoa Lư Ninh Bình.
- Năm 980, Lê Hoàn lên ngôi, lập ra nhà Tiền Lê.

Đền vua Lê
Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Đinh, Tiền Lê
H?i: So với thời Ngô t? ch?c nh� nu?c th?i Dinh, Ti?n Lờ cú gỡ khỏc?
Sơ đồ bộ máy nhà nước
thời Đinh, Tiền Lê
- Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế.
- Năm 980, Lê Hoàn lên ngôi, lập ra nhà Tiền Lê.
Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, lập chính quyền mới.
- Nhà Đinh - Tiền Lê đã xây dựng một nhà nước quân chủ sơ khai do vua đứng đầu. Giúp việc cho vua có 3 ban: Văn ban, Võ ban, Tăng ban. Chia nước làm 10 đạo, tổ chức quân đội theo hướng chính quy.
I. Bước đầu xây dựng nhà nước độc lập ở thế kỉ X.
II. Phát triển và hoàn chỉnh nhà nước phong kiến ở các thế kỉ XI - XV.
1. Tổ chức bộ máy nhà nước.
a. Các triều đại phong kiến từ XI - XIV:
* Năm 1009, nhà Lý được thành lập .
- Năm 1010, Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long ( Hà Nội).

Tiết 23 - Bài 17
Quá trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến ( từ thế kỷ x đến thế kỷ xv)





". Thăng Long được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi Nam, Bắc, Đông, Tây lại tiện hướng nhìn sông, tựa núi. Địa thế rộng mà bằng, đất đai cao mà thoáng. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn hội tụ trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời."
chiếu dời đô
Chiếu dời đô
Môt số hình ảnh về kinh thành Thăng Long


1. Tổ chức bộ máy nhà nước.
a. Các triều đại phong kiến từ XI - XIV:


* N¨m 1009, nhµ Lý ®­îc thµnh lËp .
- N¨m 1010, Lý Th¸i Tæ dêi ®« tõ Hoa L­ vÒ Th¨ng Long ( Hµ Néi).
- N¨m 1054 vua Lý Th¸nh T«ng ®æi tªn n­íc lµ §¹i ViÖt.
* N¨m 1226, thµnh lËp nhµ TrÇn.
Đền thờ các vua Trần ( §«ng TriÒu – Qu¶ng Ninh)


1. Tổ chức bộ máy nhà nước.
a. Các triều đại phong kiến từ XI - XIV:


* N¨m 1009, Lý C«ng UÈn lªn ng«i, lËp ra nhµ Lý.
- N¨m 1010, dêi kinh ®« tõ Hoa L­ vÒ Th¨ng Long.
- N¨m 1054 vua Lý Th¸nh T«ng ®æi tªn n­íc lµ §¹i ViÖt.
* N¨m 1226, thµnh lËp nhµ TrÇn.
* N¨m 1400, Hå Quý Ly lËp triÒu Hå, ®Æt quèc hiÖu lµ §¹i Ngu.
1. Tổ chức bộ máy nhà nước.
a. Các triều đại phong kiến từ XI - XIV:
b. Bộ máy nhà nước Lý, Trần, Hồ:

Tiết 23 - Bài 17
Quá trình hình thành và phát triển
của nhà nước phong kiến
(từ thế kỷ x đến thế kỷ xv)

Bộ máy nhà nước
thời Lý, Trần, Hồ
Hỏi: Bé m¸y nhµ n­íc
thêi Lý, TrÇn, Hå
®­îc tæ chøc thÕ nµo?

- ở trung ương: Đứng đầu là Vua. Giúp việc cho vua có Tể tướng và một số đại thần. Các cơ quan trung ương gồm: sảnh, viện, đài.

Bộ máy nhà nước
thời Lý, Trần, Hồ
- ở địa phương:
+ Nước chia thành nhiều lộ, trấn.
+ Dưới lộ, trấn là phủ, huyện, châu, xã.
=> Bộ máy nhà nước quân chủ chuyên chế được tổ chức chặt chẽ và hoàn chỉnh hơn.
Hỏi: thÕ nµo lµ qu©n chñ chuyªn chÕ ?
tiết 23 - Bài 17
quá trình hình thành và phát triển của Nhà
nước phong kiến (từ thế kỷ x đến thế kỷ xv).

1.Tổ chức bộ máy nhà nước.
a. Các triều đại phong kiến từ XI - XIV:
b. Bộ máy nhà nước Lý, Trần, Hồ:
c. Bộ máy nhà nước thời Lê.
- Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế lập ra
nhà Lê, khôi phục quốc hiệu Đại Việt.
- Những năm 60 (XV), vua Lê Thánh Tông
tiến hành cuộc cải cách hành chính lớn:

Bộ máy nhà nước
thời Lê
Hỏi: Bộ máy nhà nước thời
Lê có gì khác thời Lý, Trần, Hồ?
+ Chính quyền trung ương: đứng đầu là vua, dưới vua có 6 bộ và các cơ quan khác.


+ ở địa phương: nước chia thành 13 đạo thừa tuyên.
( mỗi đạo có 3 ti). Dưới đạo: phủ, huyện, châu, xã.
+ Tuyển chọn quan lại bằng giáo dục thi cử.
=> Như vậy: Thời Lê, bộ máy nhà nước quân chủ chuyên chế đạt mức độ cao, hoàn chỉnh hơn.


tiết 23 - Bài 17
quá trình hình thành và phát triển của Nhà nước phong kiến
(từ thế kỷ x đến thế kỷ xv).

1.Tổ chức bộ máy nhà nước.
2. Luật pháp và quân đội.
a. Luật pháp.
- Năm 1042, vua Lý Thái Tông ban hành bộ
Hình thư.
- Thời Trần: có bộ Hình luật.
- Thời Lê: có Quốc triều hình luật (Luật Hồng Đức).
Hỏi: Bộ luật thành văn đầu
tiên ở nước ta ra đời vào
thời gian nào?
Hỏi: LuËt ph¸p ra ®êi nh»m
môc ®Ých g× ?
 Luật pháp nhằm bảo vệ quyền hành của giai cấp thống trị, an ninh đất nước và một số quyền lợi chân chính của nhân dân, riêng ở thời Lê thì luật pháp mang tính toàn diện và tính dân tộc sâu sắc hơn.

-Gồm hơn 700 điều ,quy định khá đầy đủ về các tội danh và hình phạt liên quan đến hầu hết các hoạt động xã hội

tiết 23 - Bài 17
quá trình hình thành và phát triển của Nhà nước phong kiến
(từ thế kỷ x đến thế kỷ xv).

1.Tổ chức bộ máy nhà nước.
2. Luật pháp và quân đội.
a. Luật pháp.
b. Quân đội:
- Được tổ chức quy củ, gồm: Cấm quân và ngoại binh.
- Tuyển theo chế độ " ngụ binh ư nông".
Hỏi: Qu©n ®éi ®­îc tuyÓn
theo chÕ ®é nµo ?
H?i: thế nào là
" ngụ binh ư nông" ?
Cấm quân
Lộ quân
Dân quân dự bị

tiết 23 - Bài 17
quá trình hình thành và phát triển của Nhà nước phong kiến
(từ thế kỷ x đến thế kỷ xv).

1.Tổ chức bộ máy nhà nước.
2. Luật pháp và quân đội.
a. Luật pháp.
b. Quân đội:
- Được tổ chức quy củ, gồm: Cấm quân và ngoại binh.
- Tuyển theo chế độ " ngụ binh ư nông".
- Trang bị vũ khí đầy đủ.
Máy bắn đá
Quân binh bắn
hỏa tiễn
Súng thần cơ

tiết 23 - Bài 17
quá trình hình thành và phát triển của Nhà nước phong kiến
(từ thế kỷ x đến thế kỷ xv).

1.Tổ chức bộ máy nhà nước.
2. Luật pháp và quân đội.
3. Hoạt động đối nội và đối ngoại.
* Đối nội:
- Coi trọng vấn đề an ninh đất nước.
- Quan tâm đến đời sống nhân dân.
- Có chính sách đoàn kết với các dân tộc ít người.

tiết 23 - Bài 17
quá trình hình thành và phát triển của Nhà nước phong kiến
(từ thế kỷ x đến thế kỷ xv).

1.Tổ chức bộ máy nhà nước.
2. Luật pháp và quân đội.
3. Hoạt động đối nội và đối ngoại.
* Đối nội:
* Đối ngoại:
- Luôn giữ vững tư thế độc lập, tự chủ.
- Sẵn sàng chiến đấu bảo vệ tổ quốc.
- Với các nước: Lan Xang, Cham Pa, Chân Lạp có lúc thân thiện, có lúc xảy ra chiến tranh.
I. Bước đầu xây dựng nhà nước độc lập ở thế kỉ X.
II. Phát triển và hoàn chỉnh nhà nước phong kiến ở các thế kỉ XI - XV.
1. Tổ chức bộ máy nhà nước.
a. Các triều đại phong kiến từ XI - XIV:
b. Bộ máy nhà nước Lý, Trần, Hồ:
c. Bộ máy nhà nước thời Lê.
2. Luật pháp và quân đội.
a. Luật pháp.
b. Quân đội:
3. Hoạt động đối nội và đối ngoại.


Tiết 23 - Bài 17
Quá trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến ( từ thế kỷ x đến thế kỷ xv)

Củng cố luyện tập
I. Bước đầu xây dựng nhà nước độc lập ở
thế kỉ X.
II. Phát triển và hoàn chỉnh nhà nước phong kiến ở các thế kỉ XI - XV.
1. Tổ chức bộ máy nhà nước.
2. Luật pháp và quân đội.
3. Hoạt động đối nội và đối ngoại.

Lựa chọn câu hỏi:
Đáp án:
tRò CHƠI Ô CHữ
Câu 1
Câu 2
Câu 3
Câu 1: Năm 939, ai đã xây dựng chính quyền mới ở Cổ Loa?
Câu 2: Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi đặt tên nước là gì?
Câu 3: Kinh đô triều Đinh được xây dựng ở đâu?
Câu 4: Trong Chiếu dời đô cho biết: vua Lý quyết định xay dựng kinh đô ở đâu?
Câu 4
Câu 5
Câu 6
Câu 5: Năm 1483, vua Lê Thánh Tông cho ban hành bộ luật nào?
Câu 6: Vua Lý Thánh Tông còn có tên gọi là gì?
DẶN DÒ
- Học bài cũ, ®äc tr­íc bµi 18.
Lµm bµi tËp sè 4 (trang 90).
Chân thành cảm ơn quý thầy cô và
các em!