Bài 17. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà từ sau ngày 2-9-1945 đến trước ngày 19-12-1946

Tiết 1 – Bài 17
GV : Nguy?n Chí Thu?n
Tru?ng THPT Di An - Bình Duong
NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HOÀ
TỪ 2-9-1945 ĐẾN 19-12-1946
CHUẨN KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1.Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám 1945
2.Bước đầu xây dựng chính quyền cách mạng, giải quyết nạn đói, nạn dốt và khó khăn về tài chính
a) Xây dựng chính quyền cách mạng
b) Giải quyết nạn đói
c) Giải quyết nạn dốt
d) Giải quyết khó khăn về tài chính
I.Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám năm 1945
* Thuận lợi:
Sau khi Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, nước ta có những thuận lợi cơ bản nào? Theo em, thuận lợi nào là cơ bản nhất.
I.Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám năm 1945
* Thuận lợi:
- Hệ thống xã hội chủ nghĩa trên thế giới đang hình thành,...
- Nhân dân ta được làm chủ nên rất phấn khởi, gắn bó với chế độ.
- Cách mạng có Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo. Đây là thuận lợi cơ bản nhất.
Hệ thống xã hội chủ nghĩa trên thế giới đang hình thành,...
Cách mạng có Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo. Đây là thuận lợi cơ bản nhất.
Cách mạng Việt Nam bấy giờ ở trong tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, giống như Lênin từng nhận định về nước Nga sau Cách mạng tháng Mười năm 1917: Giành chính quyền đã khó, nhưng giữ vững được chính quyền còn khó khăn bội phần.
Vì sao vậy? Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã gặp phải những khó khăn gì sau Cách mạng tháng Tám 1945? Những khó khăn của nước ta có gì giống và khác so với nước Nga Xô Viết sau Cách mạng tháng Mười năm 1917?
* Khó khăn : Nước ta phải đối phó với 2 mối đe dọa lớn:
Giặc ngoại xâm và bọn nội phản:
+Phía Bắc có quân Trung Hoa Dân quốc và bọn tay sai Việt Quốc, Việt Cách muốn cướp chính quyền cách mạng.
+Phía Nam có quân Pháp được đế quốc Anh giúp sức đã trở lại xâm lược.
+Ngoài ra còn có 6 vạn quân Nhật, bọn Tờrốtkít,…
 cùng một lúc nước ta phải đối phó với nhiều kẻ thù nguy hiểm.
- Sự non yếu của chính quyền mới thành lập và những tàn dư của chế độ cũ để lại trên tất cả các mặt: nạn đói đe dọa, nạn dốt (hơn 90% dân số mù chữ), tài chính của nhà nước trống rỗng,….
 Những mối đe dọa trên đẩy nước ta vào tình thế “ngàn cân theo sợi tóc”.
Với những khó khăn to lớn như vậy, đã đặt đất nước ta trong tình thế như thế nào ?
Tuy nhiên? Đảng-HCT đã làm gì để giữ được sợi tóc này không đứt? Đó là nội dung chúng ta tìm hiểu ở phần sau.
II.Bước đầu xây dựng chính quyền cách mạng, giải quyết nạn đói, nạn dốt và khó khăn về tài chính
Trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn ở trên, Đảng và Chính phủ ta đã làm gì để bảo vệ thành quả của Cách mạng tháng Tám 1945 ?
HS tìm hiểu SGK và quan sát kênh hình để thảo luận, điền thông tin vào phiếu học tập theo gợi ý cho sẵn.
GV sẽ chấm bài làm trên phiếu học tập của 5 người làm nhanh nhất.
PHIẾU HỌC TẬP
Dựa vào SGK từ (trang 122 – 125), em hãy hoàn thành những biện pháp Đảng và Chính phủ ta trong việc xây dựng chính quyền cách mạng, giải quyết nạn đói, nạn dốt và khó khăn về tài chính.
Biện pháp xây dựng chính quyền cách mạng.
+ Ngày 6/1/1946, …………………………………………..........……….........…………
+ Ngày 2/3/1946, …………………………………………..........……….........…………
+ Ngày 9/1/1946, …………………………………………..........……….........…........…
+ Gấp rút xây dựng các lực lượng vũ trang, bao gồm ……......………………………….
Giải quyết nạn đói.
+ Biện pháp trước mắt: …………………………………………………..........…………
……………………………………………………………………………………............
+ Biện pháp lâu dài: ……………………………………...........…………………………
……………………………………………………………………………………............
+ Kết quả, …………………………………………………………...........………………
Giải quyết nạn dốt.
+ Biện pháp trước mắt: ……………………………………………..........………………
……………………………………………………………………………………............
+ Biện pháp lâu dài: ……………………………………………………………...........…
……………………………………………………………………………………............
+ Kết quả, ………………………………………………………………………..........…
Giải quyết khó khăn về tài chính
+ Biện pháp trước mắt: …………………………………………………………..........…
……………………………………………………………………………………............
+ Biện pháp lâu dài: ………………………………………………………………..........
……………………………………………………………………………………............
+ Kết quả, …………………………………………………………………………..........
II. Bước đầu xây dựng chính quyền cách mạng, giải quyết nạn đói, nạn dốt và khó khăn về tài chính
1. Xây dựng chính quyền cách mạng
- Ngày 6/1/1946, tổ chức Tổng tuyển cử trong cả nước bầu ra Quốc hội khóa đầu tiên.
- Ngày 2/3/1946, Quốc hội họp kì đầu tiên, bầu ra Chính phủ cách mạng do Hồ Chí Minh đứng đầu
- Ngày 9/11/1946, Quốc hội họp kì thứ hai, thông qua Hiến pháp của nước VNDCCH
- Gấp rút xây dựng các lực lượng vũ trang, gồm các lực lượng giải phóng quân và dân quân tự vệ.
Ngày 6/1/1946, tổ chức Tổng tuyển cử trong cả nước bầu ra Quốc hội khóa đầu tiên.
Ngày 2/3/1946, Quốc hội họp kì đầu tiên, bầu ra Chính phủ cách mạng do Hồ Chí Minh đứng đầu
Gấp rút xây dựng các lực lượng vũ trang, gồm các lực lượng giải phóng quân và dân quân tự vệ.
2. Giải quyết nạn đói :
- Biện pháp trước mắt: Kêu gọi cả nước “nhường cơm sẻ áo”, lập “Hũ gạo cứu đói” cho dân,…
- Biện pháp lâu dài: Kêu gọi nhân dân “tăng gia sản xuất”, bãi bỏ các loại thuế vô lí và giảm tô thuế cho nông dân,…
- Kết quả: Nạn đói được đẩy lùi, nhân dân phấn khởi và tin vào chính quyền cách mạng.
Kêu gọi cả nước “nhường cơm sẻ áo”, lập “Hũ gạo cứu đói” cho dân,…
3. Giải quyết nạn dốt
- Biện pháp trước mắt: Tổ chức các lớp bình dân học vụ để xóa nạn mù chữ cho nhân dân.
- Biện pháp lâu dài: Khai giảng hệ thống trường học từ phổ thông đến đại học, áp dụng nội dung và phương pháp giáo dục mới.
- Kết quả: Đã xóa nạn mù chữ cho hơn 2,5 triệu người, nhân dân thực hiện nếp sống văn hóa mới.
Diễu hành cổ động phong trào Bình dân học vụ năm 1946.
Tổ chức các lớp bình dân học vụ để xóa nạn mù chữ cho nhân dân.
4. Giải quyết khó khăn về tài chính
- Biện pháp trước mắt: Kêu gọi nhân dân hưởng ứng phong trào “Tuần lễ vàng”, “Quỹ độc lập”.
- Biện pháp lâu dài: Ngày 23/11/1946, Quốc hội cho lưu hành tiền Việt Nam trong cả nước
- Kết quả: Đến năm 1946, Nhà nước căn bản cân bằng thu – chi.
Kêu gọi nhân dân hưởng ứng phong trào “Tuần lễ vàng”, “Quỹ độc lập”.
Ngày 23/11/1946, Quốc hội cho lưu hành tiền Việt Nam trong cả nước
BÀI TẬP 1
Cuộc tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà diễn ra ngày
A. 6-1-1945.
B. 6-1-1946.
C. 6-1-1947.
D. 6-1-1948.
Phiên họp đầu tiên của Quốc hội Nước VNDCCH diễn ra ngày
A. 2-3-1946.
B. 2-3-1947.
C. 2-3-1948.
D. 2-3-1949.
Bản Hiến pháp đầu tiên của Nước VNDCCH được Quốc hội thông qua ngày
A. 9-11-1945.
B. 9-11-1946.
C. 9-11-1947.
D. 9-11-1948.

Sau CM Tháng Tám 1945, để giải quyết căn bản nạn đói, Đảng và nhân dân ta đã thực hiện biện pháp có tính chất hàng đầu và lâu dài là
A. quyên góp, điều hoà thóc gạo giữa các địa phương trong cả nước.
B. nghiêm trị những người đầu cơ, tích trữ gạo.
C. phát động phong trào “Nhường cơm xẻ áo”, “”Hủ gạo cứu đói”.
D. kêu gọi “Tăng gia sản xuất ! Tăng gia sản xuất ngay ! Tăng gia sản xuất nữa!”.

Thời điểm quân Trung Hoa Dân quốc với danh nghĩa Đồng minh vào giải giáp quân Nhật ở Miền Bắc nước ta là
A. ngay sau khi cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 thắng lợi.
B. một tuần sau khi cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 thắng lợi.
C. một ngày sau khi cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 thắng lợi.
D. hai tuần sau khi cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 thắng lợi.

Quân Anh, với danh nghĩa quân Đồng minh, vào giải giáp quân Nhật ở Miền Nam nước ta ngày
A. 9-5-1945.
B. 5-9-1945.
C. 9-5-1946.
D. 5-9-1946.


Hãy điền chữ Đ vào ô đúng hoặc chữ S vào ô sai trước câu sau :
1. Ngay sau CM tháng Tám năm 1945, quân Trung Hoa Dân quốc với danh nghĩa Đồng minh giải qiáp quân Nhật đã kéo vào miền Bắc nước ta.
2. Bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được Quốc hội thông qua ngày 9-11-1946.
3. Ngay sau CM Tháng Tám thành công, lực lượng vũ trang được tiếp tục xây dựng và củng cố : Trên cơ sở VN Giải phóng quân (5-1945) được chấn chỉnh và đổi thành Vệ quốc đoàn (9-1945) và ngày 22-5-1946 được đổi thành Quân đội Quốc gia Việt Nam.
4. Để giải quyết nạn đói, Đảng và Chính phủ kêu gọi nhân dân cả nước tự nguyện đóng góp tiền của và phát động phong trào “Tuần lễ vàng”.
Đ
Đ
Đ
S