Bài 17. Máy phát điện xoay chiều

Trường THPT Tiểu La
KÍNH CHÀO CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM
Giáo viên: Lê Minh Sơn
Giờ thao giảng: Bài 17
KIỂM TRA KIẾN THỨC CŨ
Trình bày nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều
x`
x
Khung dây dẫn quay đều trong từ trường đều B
? ? = NBS cos?t
? e = E0 sin?t
? u = U0 sin?t
? i = I0 sin(?t + ?)
B
?
?
Nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA CỠ NHỎ
I. MÁY PHÁT ĐiỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA.
- Nguy�n t?c ho?t d?ng :
1. CẤU TẠO , HO?T D?NG
+ Phần cảm : nam ch�m tạo từ trường
+ Phần ứng : khung d�y tạo sdd cảm ứng e
(ph?n quay: RƠTO; ph?n d?ng y�n: STATO )

2.CÁC VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN:
2. Cách tăng suất điện động ?
3. Cách giảm vận tốc quay của rôto ?
- Định nghĩa :
MÁY PHÁT ĐiỆN XOAY CHIỀU
Là thiết bị biến cơ năng thành điện năng
dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ.
CÁCH LÀM TĂNG SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG
1- Dùng nhiều cuộn dây mắc nối tiếp , mỗi cuộn có nhiều vòng dây.
2- Bên trong các cuộn dây là các lõi thép silic gồm nhiều lá thép mỏng ghép cách điện với nhau để:

- v?a t?o ra t? tru?ng m?nh
- vừa hạn chế dòng điện Foucault hại máy
CÁCH LÀM GIẢM VẬN TỐC QUAY CỦA RÔTO
Nếu máy có:
p : là số cặp cực.
n : là số vòng quay của Rôto/gi�y
p cặp cực nam châm (p cực nam và p cực bắc)
Thì phải có p cuộn dây mắc nối tiếp nhau.
(Số cặp cực nam châm bằng số cuộn dây)
Tần số dòng điện do máy phát ra là:
Để giảm tốc độ quay n của roto phải tăng số cặp cực p của máy.
-Cho roto quay với tốc độ n vòng/giây
Rôto máy phát điện trong ôtô
(Ph?n c?m-nc di?n)
Stato máy phát điện trong ôtô
(Ph?n ?ng)
A
B
Phần cảm (stato)
Phần ứng (Rôto)
Mạch ngoài
Vành khuyên
Chổi quét
?
Sơ đồ máy phát điện xoay chiều một pha có rôto là phần ứng
B? gĩp
PHẦN ỨNG
( Cuộn dây)
PHẦN CẢM (nam châm)
BỘ GÓP
(lấy điện ra)
II/ MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
BA PHA.
1/ Kh�i ni?m, c?u t?o v� nguy�n t?c ho?t d?ng.
a/ Kh�i ni?m:

b/ C?u t?o:
Máy phát điện ba pha là máy tạo ra ba suất điện động xoay chiều hình sin cùng tần số, cùng biên độ và lệch pha nhau 2/3
Máy có 2 phần chính:
+Phần ứng(Stato): Ba cuộn dây hình trụ giống nhau gắn cố định trên một mặt trụ tại ba vị trí đối xứng(ba trục của ba cuộn dây đồng qui tại tâm o của đường tròn và lệch nhau 1200)
+Phần cảm(roto): Nam châm điện quay quanh trục của giá trụ stato để tạo ra từ trường.
Ba cuộn dây đặt lệch nhau 1/3 vòng tròn trên stato.
Phần ứng(stato)
Phần cảm(rôto): là nam châm điện
NGUYÊN TẮC CẤU TẠO
II/ MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
BA PHA.
1/ Kh�i ni?m, c?u t?o v� nguy�n t?c ho?t d?ng.

c/ Nguyên tắc hoạt động.
Máy hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ: khi roto quay đều, từ thông qua 3 cuộn dây biến thiên điều hòa làm sinh ra 3 suất điện động cũng biến thiên điều hòa và 3 dòng điện xoay chiều ở mạch ngoài.
a/ Cách mắc hình sao
Dây pha 1
Dây trung hòa
Dây pha 3
Dây pha 2
Ba điểm đầu của các cuộn dây nối với ba mạch ngoài bằng ba dây dẫn khác nhau gọi là dây pha (dây nóng).
Ba điểm cuối của các cuộn dây nối với nhau trước, rồi nối với mạch ngoài bằng một dây dẫn chung gọi là dây trung hòa ( dây nguội).
2/ Cách nối dây máy ba pha
Up
Ud
b/ Cách mắc hình tam giác.
Dây pha 1
Dây pha 3
Dây pha 2
Điểm cuối của cuộn này nối điểm đầu của cuộn kia . tạo thành 3 điểm chung. Ba điểm đó lại nối với các mạch ngoài bằng ba dây pha. Tải cĩ th? mắc hình sao ho?c tam giác.
2/ Cách nối dây máy ba pha
Ud=Up
b/ Phương trình và đồ thị.(Tải đối xứng)
i
t
T/2
3T/2
T
o
2T
T/3
T/3
3/ Dòng điện xoay chiều ba pha
a/ Định nghĩa:(sgk)
c/ Ưu điểm của dòng 3 pha.
3/ Dòng điện xoay chiều ba pha
a/ Định nghĩa:
b/ Phương trình và đồ thị.
+Tạo ra từ trường quay sử dụng trong động cơ điện 3 pha.
+Nhờ cách nối dây sao, tam giác nên tiết kiệm được dây tải và giảm hao phí điện năng khi tải điện đi xa.
Nhà máy đang hoạt động
Một nhà máy điện hạt nhân
Câu 1. Các cuộn dây của phần cảm và phần ứng đều được quấn trên các lõi thép silic để:
a. Tránh dòng điện Foucault.
b. Tăng cường từ thông qua các cuộn dây.
c. Dễ chế tạo.
d. Cả 3 lí do trên đều đúng.
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Câu 2. Trong máy phát điện xoay chiều 1 pha có phần cảm quay:

a. Rôto là nam châm.
b. Rôto là khung dây.
c. Stato là nam châm.
d. Cả 3 câu trên đều sai.
Cađu 3. Ch?n cđu phât bi?u sai v? ma�y pha�t �ieôn xoay chieău 3 pha :
A. Mây du?c ch? t?o d?a văo hi?n tu?ng c?m ?ng di?n t?.
B. Cho r�to quay th� trong ph?n ?ng xu?t hi?n ba su?t di?n d?ng xoay chi?u.
C. D? tang su?t di?n d?ng c?n b? tr� ph?n ?ng c?a mây lă nam chđm c� nhi?u c?p c?c
D. C�ng lăm quay r� t� dê bi?n thănh di?n nang
Câu 4:Một máy phát điện xoay chiều một pha tạo ra dòng điện với tần số f không đổi. Nếu máy chỉ có 1 cặp cực nam châm thì roto quay 3000 vòng/phút. Hỏi f và số vòng /phút nếu số cặp cực là 6 ?
60 Hz và 600 vòng/1phút
60 Hz và 500 vòng/1phút
50 Hz và 600 vòng/1phút
50 Hz và 500 vòng/1phút

Giao nhiệm vụ về nhà:

Trả lời các câu hỏi và làm bài tập trang 94 sgk
GiỜ HỌC KẾT THÚC
CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM