Bài 17. Hô hấp ở động vật

Kính chào qui thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh thân mến !
Ki?m tra b�i cu :
-Trình b�y c?u t?o v� ch?c nang ?ng ti�u hố ? d?ng v?t an th?t ?


ĐÁP ÁN
Cấu tạo và chức năng ống tiêu hoá ở động vật ăn thịt.
HOÂ HAÁP ÔÛ ÑOÂNG VAÄT
I.Hô hấp là gì ?
Đánh dấu X vào ô cho câu trẳ lời đúng về hô hấp ở động vật:
A - Hô hấp là quá trình tiếp nhận O2 và CO2 của cơ thể từ môi trường sống và giải phóng ra năng lượng.
B - Hô hấp là tập hợp những quá trình, trong đó cơ thể lấy 02 từ bên ngoài vào đ? oxy hoá các chất trong tế bào và giải phóng năng lượng cho các hoạt động sóng, đồng thời giải phóng CO2 ra ngoài.
C - Hô hấp là quá trình tế bào sử dụng các chất khí như O2, CO2 để tạo ra năng lượng cho các hoạt động sống.
D - Hô hấp là quá trình tao đổi khí giữa cơ thể và môi trường, đảm bảo cho cơ thể có đầy đủ O2 và CO2 cung cấp cho các quá trình õi hoá các chất trong tế bào.
x
Bài 17
HÔ HẤP Ở ĐÔNG VẬT
I.HÔ HẤP LÀ GÌ ?
II.BỀ MẶT TRAO ĐỔI KHÍ.
d-D?c di?m b? m?t trao d?i khí.
+B? m?t trao d?i khí r?ng.
+B? m?t trao d?i khí m?ng v� ?m u?t gi�p O2 v� CO2 d? d�ng khu?ch t�n qua.
+ B? m?t trao d?i khí cĩ nhi?u mao m?ch v� m�u cĩ s?c t? hơ h?p.
+Cĩ s? luu thơng khí .




Bề mặt trao đổi khí có tầm quan trọng như thế nào?

bề mặt trao đổi khí có vai trò quyết định hiệu quả trao đổi khí của động vật với môi trường
Nêu đặc điểm bề mặt trao đổi khí ở động vật ?
Nguyên tắc trao đổi khí qua bề mặt cơ thể ?

-Nguyên tắc trao đổi khí: theo nguyên khuếch tán
-Kh�i ni?m :l� b? ph?n cho oxi t? mơi tru?ng ngồi khu?ch t�n v�o trong t? b�o (ho?c m�u) v� cacbonic khu?ch t�n t? t? b�o (ho?c m�u) ra ngồi .

Hiệu quả trao đổi khí ở các động vật khác nhau có khác nhau không ?
Hiệu quả trao đổi khí ở các động vật khác nhau là khác nhau
Ví dụ: thú và bò sát đều trao đôỉ khí bằng phổi nhưng do diện tích trao đổi khí của phổi thú lớn hơn nên hiệu quả trao đổi khí của thú cao hơn
I.HÔ HẤP LÀ GÌ ?
II.BỀ MẶT TRAO ĐỔI KHÍ.
III.CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP
HÔ HẤP Ở ĐÔNG VẬT
1.Hô hấp qua bề mặt cơ thể.
-đại diện :động vật đơn bào hoặc đa bào có tổ chức thấp như :ruột khoang, giun tròng, giun dẹp
Quan sát hình 17.1hãy mô tả quá trình trao đổi khí ở giun đất diễn ra như thế nào ?
-Khí ôxy khuếch tán qua ra vào máu, sau đó đi đến tế bào. Khí cacbônic khuếch tán từ bên trong cơ thể qua da ra ngoài.

O2
CO2
2.Hô hấp bằng hệ thống ống khí
-Đại diện : lớp côn trùng ...
So sánh hô hấp qua bề mặt cơ thể với hô hấp bằng hệ thống ống khí ?
Đã có cơ quan hô hấp đó là hệ thống ống khí.
Vậy hệ thống ống khí được cấu tạo như thế nào ?
hệ thống ống khí được cấu tạo từ những ống dẫn chứa không khí, các ống dẫn phân nhánh nhỏ dần, từ ống lớn đến các ống nhỏ và đến tận tế bào
Nêu đại diện các động vật hô hấp bằng hệ thống ống khí ?
-Cấu tạo
Quan sát hình 17.2 hãy mô tả quá trình trao đổi khí ở côn trùng ?
Khí oxy từ bên ngoài đi qua lỗ thở vào ống khí lớn, đi theo ống khí nhỏ dần và cuối cùng đi đến tế bào nằm sâu bên trong cơ thể; còn khí CO2 từ tế bào bên trong cơ thể đi qua ống nhỏ sang ống khí to dần và đi qua lỗ thở ra ngoài.
hệ thống ống khí
lỗ thở
tế bào
ống khí nhỏ
ống khí lớn
Thành bụng
lỗ thở
3.Hô hấp bằng mang
- đại diện :cá, thân mềm , các loài chân khớp sống trong nước
-Cấu tạo mang :
Gồm nhiều cung mang và mỗi cung mang gồm nhiều phiến mang.

Mang được cấu tạo như thế nào?
Cấu tạo mang gồm nhiều cung mang và mỗi cung mang gồm nhiều phiến mang .vậy điều này có lợi gì cho quá trình trao đổi khí của cá ?

làm cho mang cá có diện tích trao đổi khí lớn.

hãy lấy thí dụ về caùc ñoäng vaät hô hấp bằng mang
Các cung mang
Các phiến mang
Một cung mang
để làm tăng hiệu quả trao đổi khí ở cá xương ngoài bốn đặc
điểm chính của bề mặt trao đổi khí còn cần thêm những đặc
điểm nào nữa ?
* để làm tăng hiệu quả trao đổi khí cá xương cần thêm 2 đặc điểm :
-Miệng và diềm nắp mang đóng mở nhịp nhàng tạo nên dòng nước chảy một chiều và gần như liên tục từ miệng qua mang.
-Cách sắp xếp của mao mạch trong mang giúp cho dòng máu chảy trong mang song song và ngược chiều với dòng nước chảy bên ngoài mao mạch của mang
4. Hô hấp bằng phổi
Nêu các đại diện động vật thở bằng phổi ?
- Đại diện :lớp chim ,bò sát, thú.
Đối chiếu với 4 đặc điểm đảm bảo trao đổi hiệu quả trao đổi khí, hãy lý giải tại sao phổi là cơ quan trao đổi khí hiệu quả của động vật trên cạn ?
Phổi có cấu tạo như thế nào ?
Gồm nhiều phế nang bao quanh phế nang là hệ thống mao mạch dầy đặc.
Quá trình hô hấp bằng phổi diễn ra như thế nào ?
Phổi có đầy đủ các đặc điểm của bề mặt trao đổi khí mặt khác phổi có nhiều phế nang, đặc biệt là chim có hệ thống túi khí làm tăng hiệu quả trao đổi khí ở phổi .
Mao mach
Phế nang
Bảng 17 dưới đây cho thấy tỉ lệ phần trăm thể tích khí oxy và cacbonic trong không khí hít vào và thở ra ở người .giải thích tại sao có sự khác nhau về tỉ lê các loại khí oxy và cacbonic trong không khí hít vào và thở ra
*Nguyên nhân dẫn đến trao đổi khí và giữa không khí trong phế nang và máu trong mao mạch phổi :
-Nồng độ khí oxy trong không khí thở ra thấp hơn so với không khí hít vào (16,4%so với 20,96%) là do máu trong phế nang có phân áp oxy cao hơn phân áp trong mao mạch phổi nên một lượng khí oxy đã khuếch tán vào máu trước khi đi ra khỏi phổi, làm giảm lượng cacbonic khi thở ra.,.
-Nồng độ khí cacbonic trong không khí thở ra cao hơn so với trong không khí hít vào (4,1%so với 0,03%) là do máu tròg mao mạch pnổi có phân áp cacbonic cao hơn phân áp không khí trong phế nang nên khí cacbonic khuếch tán từ mao mạch phổi vào phế nang làm tăng lượng cacbonic thở ra.
0
*Củng cố :
-Tóm tắt các đắc điểm của cơ quan hô hấp giúp động vật thích nghi với cơ quan hô hấp dưới nước và trên cạn.
-Các hình thức hô hấp ở đông vật
Câu hỏi trắc nghiệm :đánh dấu X vào đầu chữ cái mà em cho là đúng .
Câu 1: Cơ quan hô hấp ở nhóm động vật nào trao đổi khí hiệu quả nhất ?
A phổi của động vật có vú .
B phổi và da của ếch nhái.
C. phổi của bò sát .
D da của giun đất
Câu 2 :động vật có các hình thức hô hấp chủ yếu nào ?
A hô hấp qua bề mặt cơ thể, hô hấp bằng mang.
B hô hấp bằng hệ thống ống khí.
C hô hấp bằng phổi.
D cả A,B và C.
X
X
Cảm ơn quí thầy cô cùng các em học sinh đã tham dự buổi hội giảng này.
Câu 3: hô hấp ở động vật là gì ?

A - Hô hấp là quá trình tiếp nhận O2 và CO2 của cơ thể từ môi trường sống và giải phóng ra năng lượng.
B -Hô hấp là quá trình tao đổi khí giữa cơ thể và môi trường, đảm bảo cho cơ thể có đầy đủ O2 và CO2 cung cấp cho các quá trình õi hoá các chất trong tế bào
C - Hô hấp là quá trình tế bào sử dụng các chất khí như O2, CO2 để tạo ra năng lượng cho các hoạt động sống.
D -.
Hô hấp là tập hợp những quá trình, trong đó cơ thể lấy 02 từ bên ngoài vào đ? oxy hoá các chất trong tế bào và giải phóng năng lượng cho các hoạt động sóng, đồng thời giải phóng CO2 ra ngoài.
X