Bài 17. Hô hấp ở động vật

Chào mừng các thầy ( cô ) về dự hội thi
SINH HỌC 11
GV: Đào Thị Tiền
THPT Hiệp Hoà số 3
I. HÔ HẤP LÀ GÌ?
Khoanh tròn câu trả lời đúng về hô hấp ở động vật :
A. Hô hấp là quá trình tiếp nhận O2 và CO2 của cơ thể từ môi
trường sống và giải phóng ra năng lượng.
B. Hô hấp là tập hợp những quá trình, trong đó cơ thể lấy O2 từ
bên ngoài vào để ôxi hóa các chất trong tế bào và giải phóng
năng lượng cho các hoạt động sống, đồng thời thải CO2 ra ngoài
C. Hô hấp là quá trình tế bào sử dụng các chất khí như O2, CO2
để tạo ra năng lượng cho các hoạt động sống
D. Hô hấp là quá trình trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường,
đảm bảo cho cơ thể có đầy đủ O2 và CO2 cung cấp cho các quá
trình ôxi hóa các chất trong tế bào.
- Khái niệm:
Hô hấp là tập hợp những quá trình, trong đó cơ thể lấy O2 từ bên ngoài vào để ôxi hoá các chất trong tế bào và giải phóng năng lượng cho các hoạt động sống, đồng thời thải CO2 ra ngoài.
Quá trình hô hấp gồm :
+ Hô hấp ngoài
+ Hô hấp trong
Hô hấp ngoài: Là quá trình trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường sống thông qua bề mặt trao đổi khí của các cơ quan hô hấp như phổi, mang, da…
II. BỀ MẶT TRAO ĐỔI KHÍ
- Khái niệm: Là bộ phận cho O2 từ môi trường ngoài khuếch tán vào trong tế bào (hoặc máu) và CO2 khuếch tán từ tế bào (hoặc máu) ra ngoài.
- Đặc điểm:
+ Rộng
+ Mỏng và ẩm ướt
+ Có nhiều mao mạch và máu có sắc tố hô hấp
+ Có sự lưu thông khí
Nhóm 1, 3: nghiên cứu mục III.1, III.2
Hoàn thành phiếu học tập:
III. CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP
Nhóm 2, 4: nghiên cứu mục III.3, III.4
Hoàn thành phiếu học tập:
Hô hấp bằng hệ thống ống khí
Hô hấp bằng mang
Hô hấp qua bề mặt cơ thể
Hô hấp bằng phổi
Hô hấp qua bề mặt cơ thể
ĐV đơn bào, đa bào bậc thấp (ruột khoang, giun…)
Chưa có cơ quan hô hấp.
Khí O2 và CO2 khuyếch tán qua bề mặt tế bào hoặc qua bề mặt cơ thể
Hô hấp bằng hệ thống ống khí
Côn trùng
Hệ thống ống khí phân nhánh nhỏ dần và tiếp xúc trực tiếp với tế bào
Khí O2 và CO2 được trao đổi qua hệ thống ống khí.
Hô hấp bằng mang
Cá, tôm, cua…
Mang có các cung mang, trên các cung mang có các phiến mang có bề mặt mỏng và chứa rất nhiều mao mạch máu
Khí O2 và CO2 trao đổi qua mang.Sự thông khí nhờ sự đóng mở của miệng, nắp mang và riềm nắp mang
Hô hấp bằng phổi
Lưỡng cư, bò sát,chim, thú
Phổi có nhiều phế nang, phế nang có bề mặt mỏng và chứa nhiều mao mạch. Phổi chim có nhiều ống khí
Khí O2 và CO2 được trao đổi qua bề mặt phế nang. Sự thông khí chủ yếu thực hiện nhờ các cơ hô hấp.
Bảng 17. Thành phần không khí hít vào và thở ra
Giải thích tại sao có sự khác nhau về tỉ lệ các loại khí O2 và CO2 trong không khí hít vào và thở ra?
- Từ những kiến thức vừa học các em hãy cho biết điều gì sẽ xảy ra khi:
+ Giun đất được để lên mặt đất khô ráo.
+ Cá được đưa lên bờ, tách khỏi môi
trường nước.
+ Người bị dìm xuống nước trong thời gian dài.
Sẽ chết vì không thể hô hấp được.
Lưu ý: bề mặt trao đổi khí của mỗi loài chỉ thích hợp trong những điều kiện sống nhất định.
1
7 chữ cái: tên một bộ phận tham gia vào cử động hô hấp ở người
2
10 chữ cái: Khái niệm chỉ quá trình trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường
3
9 chữ cái: Khái niệm chỉ cơ chế chung của quá trình trao đổi khí ở động vật
4
7 chữ cái: tên loài động vật có hình thức hô hấp qua da
5
4 chữ cái: tên cơ quan trao đổi khí hiệu quả của động vật trên cạn
CK
5 chữ cái: tên quá trình không thể thiếu được ở sinh vật, cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động sống của cơ thể
Xin chân thành cảm ơn !
CỦNG CỐ
Câu 1. Cơ quan hô hấp của nhóm ĐV nào dưới đây trao đổi khí đạt hiệu quả nhất ở trên cạn?
Phổi của động vật có vú
Phổi và da của ếch nhái
Phổi của bò sát
Da của giun đất
Câu 2. Ôxi khuếch tán trực tiếp từ không khí thông qua bề mặt ẩm vào tế bào không nhờ máu vận chuyển có ở:
Con kiến.
Con giun.
Con cá voi
Con chim sẻ
Câu 3. Hãy chọn câu trả lời đúng nhất. Hô hấp ở cá đạt hiệu quả cao, mặc dù hàm lượng O2 hoà tan trong nước thấp, vì:
Dòng nước hầu như chảy liên tục qua mang.
Các lá mang có nhiều phế nang chứa mạng lưới mao mạch dày đặc làm tăng bề mặt trao đổi khí
Máu chảy song song và ngược chiều với dòng nước chảy qua mang.
Cả A, B, C


Câu 4. Động vật đơn bào hay đa bào có tổ chức thấp (ruột khoang, giun tròn, giun dẹt) có hình thức hô hấp nào?
A. Hô hấp qua bề mặt cơ thể
B. Hô hấp bằng mang
C. Hô hấp bằng phổi
D. Hô hấp bằng hệ thống ống khí
Câu 5. Hãy liệt kê các hình thức hô hấp của động vật ở nước và ở cạn?
Động vật ở nước : hô hấp bằng mang (cá) qua bề mặt cơ thể (Thủy tức) bằng phổi (cá voi).
Động vật ở cạn : hô hấp bằng phổi (người) hệ thống ống khí (châu chấu) và qua bề mặt cơ thể (giun đất)
Hãy mô tả quá trình trao đổi khí ở côn trùng?
Đối chiếu với 4 đặc điểm đảm bảo hiệu quả trao đổi khí, hãy giải thích tại sao trao đổi khí của mang cá xương đạt hiệu quả cao?
Tại sao mang cá chỉ thích hợp cho hô hấp ở dưới nước mà không thích hợp cho hô hấp trên cạn?
Đối chiếu với 4 đặc điểm đảm bảo hiệu quả trao đổi khí hãy lí giải tại sao phổi là cơ quan trao đổi khí hiệu quả của động vật trên cạn?
Hãy mô tả quá trình trao đổi khí ở trùng biến hình và thủy tức?