Bài 17. Dòng điện trong chất bán dẫn

Pin m?t tr?i
MỘT SỐ LINH KIỆN ĐIỆN TỬ
Tiết 32 + 33:
Si
Si
Si
Si
Si
Si
P
P
P
P
- - - - - -
- - - -
- - - - -
- - -
-
-
-
-

Sự dịch chuyển hạt tải điện trong bán dẫn Si pha P
Si
Si
Si
Si
Si
Si
B
B
B
B
+ + + + + +
+ + + +
+ + + + +
+ + + + + +
+
+
+
+
Sự dịch chuyển hạt tải điện trong bán dẫn Si pha B
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Electron tham gia liên kết hoá trị
Electron tự do
Lỗ trống
Si
P
Si
Si
Si
Si
P
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
B
Si
Si
Si
Si
B
Bán dẫn loại n
Bán dẫn loại p
Sự hình thành lớp nghèo ở lớp tiếp xúc
-
-
-
-
-
-
+
+
+
+
+
+
 Trường hợp 1: cực dương nối với bán dẫn p, cực âm nối với bán dẫn n.
n
p
(+)
( - )
En
Ith
 Trường hợp 2: cực dương nối với bán dẫn n, cực âm nối với bán dẫn p.
n
p
( - )
(+)
En
Ing
n
p
Hiện tượng phun hạt tải điện qua lớp nghèo
Điôt:
Điốt là linh kiện bán dẫn hai cực, trong đó có một lớp chuyển tiếp p - n.





Kí hiệu:
P
n
�
Nhận biết một số diode:
Diode chỉnh lưu :




Diode ổn áp:
Diode phát quang:
Diode xung:
Tác dụng: Chỉnh lưu dòng điện xoay chiều.
Khi một hiệu điện thế xoay chiều được đặt vào mạch, thì dòng điện chỉ chạy qua mạch ở nửa chu kì mà lớp chuyển tiếp p-n được mắc theo chiều thuận (điện thế phía bán dẫn p cao hơn điện thế phía bán dẫn n).




Ở nửa chu kì sau, điôt được mắc theo chiều ngược. Dòng điện chạy trong mạch là rất nhỏ và có thể bỏ qua.
=> Dòng điện qua điện trở tải thực tế chỉ chạy theo một chiều
Điôt chỉnh lưu:
Phôtô điôt:
Ánh sáng thích hợp chiếu vào lớp chuyển tiếp p-n tạo thêm các cặp electron - lỗ trống.
Do đó, nếu điôt mắc vào hiệu điện thế ngược, thì dòng điện ngược qua lớp chuyển tiếp p-n tăng lên rõ rật khi có ánh sáng.
Người ta ứng dụng điều này để chế tạo ra phôtô điôt dùng làm cảm biến ánh sáng



Phôtô điôt biến đổi tín hiệu ánh sáng thành tín hiệu điện.
R
Pin mặt trời:
- Khi ánh sáng mặt trời làm phát sinh các cặp electron-lỗ trống ở lớp chuyển tiếp p-n, thì điện trường trong E1 có tác dụng đẩy các lỗ trống sang phía bán dẫn p và các electron sang phía bán dẫn n giữa hai đầu của điôt có một hiệu điện thế.
- Điôt được chiếu sáng trở thành một nguồn điện, với phía p là cực dương, phía n là cực âm. Đó là pin quang điện
Hiệu ứng tranzito
n2
p
n2
n1
p
.Triôt bán dẫn hay trandito
- Cực E: cực phát, êmetơ
- Cực B: cực gốc, badơ
- Cực C: cực góp, côlectơ
* Có hai loại trandito: p - n - p và n - p - n
p
+
Engoài
p
E
B
C
n
p - n - p
n - p - n
Cấu tạo
Kí hiệu
Hoạt động:


Ngu?n di?n E1 l�m cho l?p chuy?n ti?p E-B du?c phõn c?c thu?n
Ngu?n di?n E2 l?n hon E1 t? 5 d?n 10 l?n, l�m cho l?p chuy?n ti?p B-C du?c phõn c?c ngu?c.
MỘT SỐ LOẠI TRANZITO
Vi mạch điện tử dùng bán dẫn: