Bài 17. Dòng điện trong chất bán dẫn

Bảng1
TN1
Bảng2
TN2
Môhình1
Môhình2
Môhình3
Môhình4
Môhình5
Môhình6
TN3

KiÓm tra bµi cò
C©u 1: Em h·y kÓ tªn mét sè lo¹i h¹t t¶i ®iÖn mµ em ®· ®­îc häc?
§¸p ¸n: electron, ion ©m, ion d­¬ng
C©u 2: Trong c¸c chÊt sau ®©y: §ång, Ch×. Silic, Kim c­¬ng, chÊt nµo lµ chÊt c¸ch ®iÖn, chÊt nµo lµ chÊt dÉn ®iªn?
§¸p ¸n: ChÊt c¸ch ®iÖn lµ kim c­¬ng
ChÊt dÉn ®iÖn lµ ®ång, ch×
Tiết 32,33 dòng điện trong chất bán dẫn

I. Chất bán dẫn và tính chất
1. Khái niệm
- Là chất ở điều kiện này thì dẫn điện, ở điều kiện khác không dẫn điện.
- Ví dụ: Gemani(Ge), Silic(Si)..
2. Tính chất bán dẫn tinh khiết
- Có điện trở suất nằm trong khoảng trung gian giữa điện trở suất của kim loại và điện trở suất của điện môi
- Điện trở suất phụ thuộc vào nhiệt độ (ở nhiệt độ thấp điện trở suất lớn. Khi nhiệt độ tăng điện trở suất giảm nhanh
- Điện trở suất của bán dẫn phụ thuộc mạnh vào tạp chất
- Điện trở suất của chất bán dẫn cũng giảm khi bị chiếu sáng và các tác nhân ion hoá khác
I. Chất bán dẫn và tính chất
II. Hạt tải điện trong chất bán dẫn. Bán dẫn loại n và bán dẫn loại p
III. Lớp chuyển tiếp p-n
IV. Điốt bán dẫn và mạch chỉnh lưu dùng điốt bán dẫn
V. Tranzito lương cực n-p-n. Cấu tạo và nguyên lí hoạt động
Tiết 32,33 dòng điện trong chất bán dẫn

II. Hạt tải điện trong chất bán dẫn. Bán dẫn loại n và bán dẫn loại p
1. Bán dẫn loại n và bán dẫn loại p
- Bán dẫn loại n là bán dẫn có hạt tải điện mang điện tích âm.
- Bán dẫn loại p là bán dẫn có hạt tải điện mang điện tích dương.
2. Electron và lỗ trống
+ Bản chất dòng điện trong chất bán dẫn: Là dòng các electron chuyển động ngược chiều điện trường, các lỗ trống chuyển động cùng chiều điện trường
3. Tạp chất cho và tạp chất nhận
- Tạp chất cho (đôno) là tạp chất khi pha vào bán dẫn thì cho tinh thể bán dẫn electron dẫn
- Tạp chất nhận (axepto) là tạp chất khi pha vào bán dẫn thì nhận electron liên kết của tinh thể để sinh ra những lỗ trống
I. Chất bán dẫn và tính chất
II. Hạt tải điện trong chất bán dẫn. Bán dẫn loại n và bán dẫn loại p
III. Lớp chuyển tiếp p-n
IV. Điốt bán dẫn và mạch chỉnh lưu dùng điốt bán dẫn
V. Tranzito lương cực n-p-n. Cấu tạo và nguyên lí hoạt động
Câu 1: Phát biểu nào sau đây là không đúng?
Điện trở suất của chất bán dẫn tăng khi nhiệt độ tăng
Điện trở suất của chất bán dẫn giảm khi nhiệt độ tăng
Điện trở suất của chất bán dẫn giảm khi chất bán dẫn bị chiếu sáng hoặc bị các tác nhân ion hoá khác
Nếu nồng độ của một tạp chất trong bán dẫn tăng thì điện trở suất của bán dẫn giảm
Câu 2: Khi đốt nóng một mẩu bán dẫn loại n thì hạt tải điện trong bán dẫn khi đó
chỉ là electron
chỉ là lỗ trống
là electron và lỗ trống với mật độ electron nhiều hơn lỗ trống
là electron và lỗ trống với mật độ electron ít hơn lỗ trống

C©u 3: §Ó b¾t ®Çu t¨ng ®iÖn trë cña b¸n dÉn lo¹i n ng­êi ta
pha vµo b¸n dÉn t¹p chÊt axepto
pha vµo b¸n dÉn t¹p chÊt ®«no
®èt nãng mÈu b¸n dÉn ®ã
chiÕu s¸ng mÈu b¸n dÉn ®ã víi c­êng ®é s¸ng lín
Bài tập về nhà
Trả lời câu hỏi 1,2,3
Làm bài tập 6 SGK
Em hãy dự đoán hiện tượng xẩy ra khi đồng thời pha vào bán dẫn Si ở hình dưới vào đầu A tạp chất axepto vào đầu B tạp chất đôno

Si
A
B
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Nêu bản chất dòng điện trong chất bán dẫn?
Câu 2: Nêu các tính chất của bán dẫn tinh khiết
Tiết 32,33 dòng điện trong chất bán dẫn

iII. Lớp chuyển tiếp p-n
Lớp chuyển tiếp p-n là chỗ tiếp xúc của miền mang bán dẫn p và miền mang bán dẫn n
1. Lớp nghèo
- Tại lớp chuyển tiếp hình thành một miền rất ít hạt tải điện gọi là lớp nghèo
- ở lớp nghèo hình thành một điện trường cản trở sự khuếch tán e từ n sang p
2. Dòng điện chạy qua lớp nghèo
- Dòng điện thuận có chiều từ p sang n
- Dòng điện ngược có chiều từ n sang p
3. Hiện tượng phun hạt tải điện
- Là hiện tượng hạt tải điện phun từ miền này sang miền khác qua lớp nghèo
I. Chất bán dẫn và tính chất
II. Hạt tải điện trong chất bán dẫn. Bán dẫn loại n và bán dẫn loại p
III. Lớp chuyển tiếp p-n
IV. Điốt bán dẫn và mạch chỉnh lưu dùng điốt bán dẫn
V. Tranzito lương cực n-p-n. Cấu tạo và nguyên lí hoạt động
Tiết 32,33 dòng điện trong chất bán dẫn

iv. điôt bán dẫn và mạch chỉnh lưu dùng điôt bán dẫn
SGK
V. Tranzito lưỡng cực n-p-n. Cấu tạo và nguyên lí hoạt động
1. Hiệu ứng tranzito
- Hiệu ứng tranzito là hiệu ứng dòng điện chạy từ B sang E làm thay đổi điện trở RCB
2. Tranzito lưỡng cực n-p-n
- Tinh thể bán dẫn được pha tạp để tạo ra một miền p rất mỏng kẹp giữa hai miền n1 và n2 được gọi là tranzito lưỡng cực n-p-n
I. Chất bán dẫn và tính chất
II. Hạt tải điện trong chất bán dẫn. Bán dẫn loại n và bán dẫn loại p
III. Lớp chuyển tiếp p-n
IV. Điốt bán dẫn và mạch chỉnh lưu dùng điốt bán dẫn
V. Tranzito lương cực n-p-n. Cấu tạo và nguyên lí hoạt động
Câu 1: Chọn phát biểu sai:
Điôt bán dẫn có chiều dòng điện thuận từ n sang p
Khi có dòng điện thuận trong điôt bán dẫn thì electron di chuyển từ n sang p
Điôt bán dẫn dùng để chỉnh lưu dòng xoay chiều thành dòng một chiều
Tại lớp chuyển tiếp p-n có một lớp rất ít hạt tải điện
Câu 2: Để khuếch đại dùng tranzito hình nào sau đây là đúng nhất.
A
b
D
C
Bài tập về nhà
Trả lời câu hỏi 4,5 SGK
Làm bài tập số 7
Câu hỏi: Tinh thể bán dẫn pha tạp để tạo ra một miền n mỏng kẹp giữa hai miền p có thể được gọi là tranzito không? Nêu có trình bày hiệu ứng tranzito
Đọc phần em có biết
Bảng điện trở suất của một số kim loại và chất bán dẫn tinh khiết ở nhiệt 300 K
Trở về bản
thuyết trình
mA
Trở về bản
thuyết trình
Điện trở suất của gemani ở nhiệt độ 300 K
Trở về bản
thuyết trình
Si pha tạp chất P
Si pha tạp chất Bo
Si pha tạp chất P
Si pha tạp chất Bo
Trở về bản
thuyết trình
.
.
.
e
e
e
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
e
+
e
+
e
+
e
+
+
+
+
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
+
+
+
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
+
e
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
e
+
e
+
e
+
e
+
+
+
+
+
+
+
+
e
+
-
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
+
+
+
+
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
e
Trở về bản
thuyết trình
+
Trở về bản
thuyết trình
Si
e
e
+
e
Si
e
+
e
e
e
e
-
Trở về bản
thuyết trình
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
e
e
+
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
e
e
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
+
e
+
+
e
+
e
+
e
+
e
+
+
+
e
+
e
+
e
+
+
+
+
+
e
+
+
+
+
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
e
e
e
e
Trở về bản
thuyết trình
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
e
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
e
e
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
+
+
e
+
e
+
e
+
+
+
e
+
e
+
e
+
+
+
+
+
e
+
+
+
-
-
-
-
-
-
-
-
e
e
e
e
e
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
e
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
e
e
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
+
+
e
+
+
+
+
+
+
+
+
e
+
+
+
-
-
-
-
-
-
-
-
e
e
e
e
+
e
e
Trở về bản
thuyết trình
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
e
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
e
e
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
+
+
e
e
e
e
+
e
Trở về bản
thuyết trình
p
n1
n2

K







E
B
C
p
n
n
K









E
B
C
Trở về bản
thuyết trình
Cực góp hay colectơ, kí hiệu C
Cực đáy hay cực gốc, hoặc bazơ, kí hiệu B
Cực phát hay êmitơ, kí hiệu E
LED trên chiếc osis giả kim thuật
Công nghệ LED trên chiếc Volkswagen Golf V
Hệ thống LED của Valeo.
Đèn LED của Hella



KÍNH CHÚC SỨC KHỎE CÁC THẦY CÔ GIÁO. XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN