Bài 17. Dòng điện trong chất bán dẫn

DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN
BÀI 17
I – Chất bán dẫn và tính chất
GV: VÕ KHẮC NGUYÊN
1- B?n ch?t c?a dịng di?n trong ch?t b�n d?n
Các êlectron này bị liên kết nên không dẫn điện được
Khi 1 êlectron bứt khỏi liên kết, được tự do, trở nên hạt tải điện âm gọi là êlectron dẫn (êlectron)
Chỗ liên kết đứt thiếu 1 êlectron nên mang điện dương.
Khi 1 êlectron từ liên kết khác chạy đến thì liên kết đứt di chuyển ngược lại.
II- Bản chất của dòng điện trong chất bán dẫn. Bán dẫn loại n, bán dẫn loại p
Bài 17: DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN.
Chuyển động này xem như 1 điện tích dương di chuyển theo chiều ngược hay 1 hạt tải điện dương gọi là lỗ trống
Tuy nhiên sự dẫn điện trong bán dẫn tinh khiết không gây ra hiện tượng điện vì hạt tải điện rất ít
E�lectron
lỗ trống
* B?n ch?t (SGK)
Bài 17: DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN.
2. Bán Dẫn Loại n (Tạp chất cho-đôno)
E�lectron tự do
Ion dương
Tạp chất phôtpho tạo cho bán dẫn Si các êlectron dẫn với mật độ rất lớn, không tạo lỗ trống.
Khi nguyên tử phôtpho thế chỗ nguyên tử silic, sẽ tham gia 4 liên kết với 4 nguyên tử silic lân cận. Vậy mỗi nguyên tử phôtpho dư ra mấy êlectron tự do ?
Dư ra 1 êlectron không liên kết
Chuyển động nhiệt cũng tạo ra một số elêctron và lỗ trống nhưng số lượng nhỏ hơn nhiều, mật độ rất nhỏ
Loại n
Hạt tải điện trong bán dẫn loại n là gì ?
Chủ yếu là êlectron
Tạp chất tạo êlectron cho bán dẫn gọi là tạp chất cho (hay đôno). Bán dẫn có tạp chất cho gọi là bán dẫn chứa đôno hay loại n
Bài 17: DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN.
3. Bán Dẫn Loại p (Tạp chất nhận-axepto)
Loại p
Khi nguyên tử Bo thế chỗ nguyên tử silic, có tham gia đủ 4 liên kết với 4 nguyên tử silic lân cận không ?
Chỉ tham gia được 3 liên kết
Nguyên tử Bo cần 4 êlectron hóa trị để liên kết nên lấy 1 êlectron liên kết ở gần , trở thành ion B- và sinh ra 1 lỗ trống
Tạp chất Bo tạo cho bán dẫn Silic các lỗ trống với mật độ rất lớn, không tạo êlectron. Chuyển động nhiệt cũng tạo ra Ê�lếctron và lỗ trống có mật độ nhỏ.
Bài 17: DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN.
Loại p
Hạt tải điện trong bán dẫn loại p là gì ?
Chủ yếu là lỗ trống
Tạp chất tạo lỗ trống cho bán dẫn gọi là tạp chất nhận (hay axepto). Bán dẫn có tạp chất nhận gọi là bán dẫn chứa axepto hay loại p.
3. Bán Dẫn Loại p (Tạp chất nhận-axepto)
Bài 17: DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN.
II. B?n ch?t c?a dịng di?n trong ch?t b�n d?n. B�n d?n lo?i n, b�n d?n lo?i p
Chất bán dẫn có hai loại hạt tải điện là êlectron và lỗ trống.
Dòng điện trong chất bán dẫn là dòng chuyển dời có hướng của các êlectron tự do và lỗ trống dưới tác dụng của điện trường
Hạt tải điện trong bán dẫn loại n chủ yếu là êlectron.
Hạt tải điện trong bán dẫn loại p chủ yếu là lỗ trống.
I. Chất Bán Dẫn Và Tính Chất
Chất bán dẫn là một nhóm vật liệu mà tiêu biểu là gemani và silic.

Điện trở suất của chất bán dẫn phụ thuộc mạnh vào nhiệt độ và tạp chất.
(Tóm tắt kiến thức)