Bài 17. Dòng điện trong chất bán dẫn

Câu 1. Nêu bản chất của dòng điện trong kim loại?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2. Nêu điều kiện để có dòng điện?
Câu 1. dòng điện trong kim loại là dòng chuyển dời có hướng của các electron tự do.
Câu 2
+Có hạt mang điện tự do
+Điện trường ngoài
Bàn tính
Máy tính ngày nay
Board mạch máy tính để bàn
Tiết 30-31- Bài 17: DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN
Tiết 30-31- Bài 17: DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN
1. Kiến thức
- Nêu được bản chất của dòng điện trong bán dẫn, bán dẫn loại p và bán dẫn loại n.
- Nêu được cấu tạo của lớp chuyển tiếp p – n và tính chất chỉnh lưu của nó.
- Nêu được cấu tạo, công dụng của điôt bán dẫn và của tranzito.
2. Kỹ năng
- Giải thích bản chất dòng điện trong chất bán dẫn.
- Giải được các bài tập có liên quan, giải thích các hiện tượng liên quan.
I. CHẤT BÁN DẪN VÀ TÍNH CHẤT
1. Chất bán dẫn
Bán dẫn là những chất không phải là kim loại hay điện môi.
Ví dụ: các nguyên tố nhóm 4A trong bảng hệ thống tuần hoàn, các hợp chất...
2. Tính chất cơ bản của chất bán dẫn:
Điện trở suất: kimloaibán dẫn  điện môi
Điện trở suất của bán dẫn phụ thuộc mạnh vào tạp chất
* Điện trở suất của bán dẫn cũng giảm đáng kể khi bị chiếu sáng hoặc bị tác dụng của các tác nhân ion hóa khác

Phiếu học tập 1

1.Phân loại vật liệu theo tính dẫn điện thì có mấy loại?

2. Tham khảo SGK trình bày 3 tính chất của bán dẫn






II.HẠT TẢI ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN,BÁN DẪN LOẠI n VÀ BÁN DẪN LOẠI p
1. Electron và lỗ trống

Phiếu học tập 2

1.Một tinh thể silic có bao nhiêu electron lớp ngoài cùng

2. Các tinh thể silic trong mạng tinh thể có bao nhiêu electron lớp ngoài cùng



I. CHẤT BÁN DẪN VÀ TÍNH CHẤT
Mạng tinh thể silic
Một tinh thể silic
- Ở nhiệt độ thấp: các liên kết trong mạng tinh thể silic đều rất bền vững, trong bán dẫn không có hạt mang điện tự do và bán dẫn không dẫn điện.
=> Ở điều kiện bình thường (không bị kích thích) bán dẫn không có hạt mang điện nên không dẫn điện

Khi nhiệt độ tăng, bị chiếu sáng....

Lỗ trống
Electron dẫn

1.Nhận xét trạng thái của electron và lỗ trống


2.Nhận xét số hạt electron và lỗ trống




II.HẠT TẢI ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN,BÁN DẪN LOẠI n VÀ BÁN DẪN LOẠI p
1. Electron và lỗ trống

Phiếu học tập 3

1.Hạt mang điện trong bán dẫn là gì?

2. Hạt mang điện trong bán dẫn hình thành do đâu?






I. CHẤT BÁN DẪN VÀ TÍNH CHẤT
+Hạt dẫn điện trong bán dẫn là electron và lỗ trống.
+Hạt dẫn điện trong bán dẫn sinh ra do bị kích thích (chiếu sáng, nhiệt độ....)
II.HẠT TẢI ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN,BÁN DẪN LOẠI n VÀ BÁN DẪN LOẠI p
2. Bản chất dòng điện trong bán dẫn
Phiếu học tập 3

1. Quan sát, nhận xét trạng thái của e và lỗ trống.
I. CHẤT BÁN DẪN VÀ TÍNH CHẤT
2.Dòng điện trong chất bán dẫn là dòng chuyển dời có hướng của hạt nào
Dòng điện trong chất bán dẫn là dòng chuyển dời có hướng của các electron dẫn và lỗ trống
II. HẠT TẢI ĐiỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN – BÁN DẪN LOẠI n VÀ BÁN DẪN LOẠI p:
3. B�n d?n lo?i n- Tạp chất cho (đôno)
I. CHẤT BÁN DẪN VÀ TÍNH CHẤT

Phiếu học tập 3

1. Số e lớp ngoài cùng của photpho











+Khi pha tạp chất photpho (nhóm 5) vào silic
II. HẠT TẢI ĐiỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN – BÁN DẪN LOẠI n VÀ BÁN DẪN LOẠI p:
3. B�n d?n lo?i n- Tạp chất cho (đôno)
I. CHẤT BÁN DẪN VÀ TÍNH CHẤT

Phiếu học tập 4

1.Nhận xét sự liên kết các e lớp ngoài cùng của photpho trong mạng tinh thể?

2. Nhận xét sự tạo thành e và lỗ trống?

3.Nhận xét mật độ e, lỗ trống.










+ Tạp chất pha vào là tạp chất cho (đôno)

+Hạt dẫn điện đa số là electron
4. B�n d?n lo?i p-Tạp chất nh?n (exepto)
II. HẠT TẢI ĐiỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN – BÁN DẪN LOẠI n VÀ BÁN DẪN LOẠI p:
I. CHẤT BÁN DẪN VÀ TÍNH CHẤT

Phiếu học tập 5

1. Số e lớp ngoài cùng của Bo











+Khi pha tạp chất Bo (nhóm 3) vào silic
4. B�n d?n lo?i p-Tạp chất nh?n (exepto)
II. HẠT TẢI ĐiỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN – BÁN DẪN LOẠI n VÀ BÁN DẪN LOẠI p:
I. CHẤT BÁN DẪN VÀ TÍNH CHẤT

Phiếu học tập 5

1. Số e lớp ngoài cùng của Bo

2.Nhận xét sự liên kết giữa e lớp ngoài cùng của Bo trong mạng tính thể

3.Nhận xét sự tạo thành e và lỗ trống

4.Nhận xét mật độ e và lỗ trống
+ Tạp chất pha vào là tạp chất nhận (acepto)

+Hạt dẫn điện đa số là lỗ trống
So sánh điện trở suất của bán dẫn gecmani tinh khiết, gecmani pha tạp gali 10-6% và gecmani pha tạp gali 10-3% ở nhiệt độ 300 K với nhau và với điện trở suất của các kim loại (khoảng 10-8 )
C?NG C?
Câu 1. Phát biểu nào sau đây sai?
A. Điện trở suất của b�n d?n khơng phụ thuộc vào nhiệt độ
B. Khi nhiệt độ tăng, điện trở suất của bán dẫn giảm nhanh
C. Điện trở suất của bán dẫn phụ thuộc mạnh vào tạp chất
D. Ở nhiệt độ thấp, bán dẫn d?n l� di?n mơi
Câu 2. Phát biểu nào sau đây sai?
A. Hạt tải điện chủ yếu trong bán dẫn loại n là êlectron
B. Hạt tải điện chủ yếu trong bán dẫn loại p là lỗ trống

C. Lỗ trống được xem là hạt mang điện tích dương

D. Hạt tải điện trong bán dẫn loại n và p đều là electron.
NHIỆM VỤ VỀ NHÀ
Học bài
Chuẩn bị tiết sau:
-Khái niệm lớp nghèo?
-Bản chất dòng điện chạy qua lớp nghèo?
-Khi nào thì một lớp bán dẫn p kẹp giữa hai lớp bán dẫn n trên một tinh thể được xem là một tranzito n-p-n?
-Hiệu ứng tranzito là gì?