Bài 17. Chương trình con và phân loại

Bài 17
chương trình con và phân loại
Để viết chương trình giải các bài toán lớn, phức tạp người lập trình có thể chia thành nhiều bài toán nhỏ, mỗi bài toán là một dãy lệnh mô tả một số thao tác nhất định (gọi là ctc). Sau đó ghép nối các chương trình con thành chương trình chính.
Nhóm trưởng
Việc A
Việc B
1. KHáI niệm Chương trình con (ctc):
Chương trình con là một dãy lệnh mô tả một số thao tác nhất định và có thể được thực hiện (được gọi) từ nhiều vị trí trong chương trình.
Chương trình con thực chất là một khối lệnh (tập các lệnh) nhằm giảI quyết một bài toán con để góp phần giảI quyết một bài toán lớn hơn bằng một chương trình.
VD: Lập chương trình tính tổng luỹ thừa S = am +bn +cp +dq
luythua1:=1.0;
For i:=1 to m do
Luythua1:=luythua1 * a;
Cần 4 đoạn lệnh tính lũy thừa. Các đoạn lệnh này tương tự nhau.
Sử dụng chương trình con.
Lợi ích của việc sử dụng chương trình con.
Tránh việc phải lặp đi lặp lại cùng một dãy lệnh.
Hỗ trợ việc thực hiện các chương trình lớn.
Phục vụ cho quá trình trừu tượng hóa.
Mở rộng khả năng ngôn ngữ.
Thuận tiện cho việc phát triển và nâng cấp chương trình.
2. Phân loại và cấu trúc của chương trình con
Chương trình con
Hàm (Function)
Là chương trình con thực hiện một số thao tác nào đó, và trả về một giá trị qua tên của nó.
Thủ tục (Procedure)
Là chương trình con thực hiện một số thao tác nào đó, và không trả về giá trị nào qua tên của nó.
Copy(s,vt,n);
length(s);
sin(x);
Delete(s,vt,n);
writeln;
readln;
a) Phân loại:
b) Cấu trúc của chương trình con:


< Phần thân>
Function [()] :kiểu của hàm;
[< Phần khai báo >]
Begin
[]
tênhàm := giátrị;
End;
Procedure [()];
[< Phần khai báo >]
Begin
[]
End;
Hàm (Function)
Thủ tục (Procedure)
b) Cấu trúc của chương trình con (tt):


< Phần thân>
Phần đầu: khai báo tên chương trình con.
Phần khai báo: có thể khai báo biến cho dữ liệu vào và ra, các hằng và biến dùng trong chương trình con.
Phần thân: là dãy câu lệnh thực hiện để từ những dữ liệu để từ những dữ liệu vào ta nhận được dữ liệu ra hay kết quả mong muốn.
Tham số hình thức: các biến được khai báo cho dữ liệu vào/ra của chương trình con.
Biến cục bộ: các biến được khai báo để dùng riêng trong chương trình con được gọi là biến cục bộ.
Biến toàn cục: các biến của chương trình chính.
Function LuyThua(x,k:integer):real;
Var tich:real;
j: integer;
begin
tich:=1;
for j:=1 to k do
tich:=tich*x;
LuyThua:=tich;
end;
Ví dụ: xét chương trình con LuyThua:
Trong đó: tich và j là 2 biến cục bộ, x và k là 2 tham số hình thức.
Lưu ý: Một chương trình con có thể có hoặc không có tham số hình thức, có thể có hoặc không có biến cục bộ.
c) Thực hiện chương trình con:
Tham số thực sự: các hằng và biến chứa dữ liệu vào và ra tương ứng với các tham số hình thức đặt trong cặp ( và ).

Ví dụ:
Sqrt(225) thì 225 là tham số thực sự.
Length(s) thì s là tham số thực sự.

Lưu ý: Khi thực hiện chương trình con, các tham số hình thức dùng để nhập dữ liệu vào sẽ nhận giá trị của tham số thực sự tương ứng, còn các tham số hình thức dùng để lưu dữ liệu ra sẽ trả ra giá trị đó cho tham số thực sự tương ứng.
Hãy nhớ!
? Chương trình con là một dãy lệnh giải quyết một bài toán con cụ thể.
? Cấu trúc chương trình gồm:
Phân loại chương trình con:
+ Hàm
+ Thủ tục


< Phần thân>