Bài 17. Cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực và của ba lực không song song

Nhắc lại kiến thức cũ
Câu 1 : Em hãy cho biết thế nào là hai lực trực đối ?
Câu 2 : Em hãy cho biết thế nào là hai lực cân bằng ?
Câu 3 : Em hãy cho biết điều kiện cân bằng của một chất điểm là gì ?
Bạn hãy nhìn Hòn Trống MÁi ở SẦm SƠn (Thanh Hóa) tại sao tảng đá không bị đổ xuống đất ?
Hòn đá không bị đổ xuống đất vì tảng đá được giữ cân bằng nhờ các phản lực của tảng đá ở phía dưới.
, cùng độ lớn
, ngược chiều.
I - cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực.

1.Thớ nghi?m:
b.Quan sát, nhận xét
Muốn cho một vật rắn chịu tác dụng của hai lực ở trạng thái cân bằng thì hai lực phải trực đối c�n b�ng.
T�nh ch�t:
Tác dụng của một lực lên một vật rắn không thay đổi khi điểm đặt của lực đó dời chỗ trên giá của nó.
Trọng lực đặt ở một điểm xác định gắn với vật, điểm ấy gọi là trọng tâm của vật.
Dây treo trùng với đường thẳng đứng đi qua trọng tâm G của vật.
Độ lớn của lực căng T bằng độ lớn của trọng lực P (trọng lượng) của vật.
5/ XÁC ĐỊNH TRỌNG TÂM CỦA VẬT RẮN PHẲNG MỎNG.
B1: Buộc dây vào lỗ nhỏ A ở mép của vật rồi treo nó lên. Trọng tâm sẽ nằm trên đường kéo dài của dây(đường AA`)
5/ XÁC ĐỊNH TRỌNG TÂM CỦA VẬT RẮN PHẲNG MỎNG.
B2: Sau đó buộc dây vào một điểm khác B ở mép vật rồi treo vật lên.Khi ấy trọng tâm phải nằm trên đường kéo dài của dây (đường BB`).
B3: vậy trọng tâm G là giao điểm của hai đường thẳng AA` và BB`.
5/ XÁC ĐỊNH TRỌNG TÂM CỦA VẬT RẮN PHẲNG MỎNG ĐỒNG TÍNH.
Em hãy làm như hình vẽ và cho biết trọng tâm của thước nằm ở đâu?
Em hãy làm như hình vẽ và cho biết trọng tâm của thước nằm ở đâu?
5/ XÁC ĐỊNH TRỌNG TÂM CỦA VẬT RẮN PHẲNG MỎNG ĐỒNG TÍNH.
Tìm trọng tâm của các vật phẳng, mỏng và có dạng hình học đối xứng nằm ở tâm đối xứng của vật.
G
G
G
G
CỦNG CỐ
Chọn câu sai :
Treo một vật ở đầu sợi dây mềm như hình vẽ bên. Khi cân bằng, dây treo trùng với :
1) Quy t¾c tæng hîp hai lùc cã gi¸ ®ång quy:
Để tổng hợp hai lực đồng quy ta làm như sau:
Trượt hai lực trên giá của chúng cho tới khi điểm đặt của hai lực là I.
Áp dụng quy tắc hình bình hành, tìm hợp lực F của hai lực cùng đặt lên điểm I.
II - Cân bằng của một vật chịu tác dụng của ba lực không song song.
A
B
I
F1
F2
F
Chú ý: Lực F` trong trường hợp này không phải là hợp lực của hai lực F1 và F2.
A
B
I
F1
F1`
F2
F`
G
P
T1
T2
Em có nhận xét gì về giá của 3 lực này ?
3 lực này có đồng phẳng không hãy giải thích ?
F12
Giá của lực P, cũng là giá của F, nằm trong cùng mặt phẳng với T1 , T2 và do ®ã T1 ,T2, P đồng quy phẳng và đồng quy.
Điều kiện cân bằng của một vật rắn chịu tác dụng của ba lực không song song là hợp lực của hai lực bất kì cân bằng với lực thứ ba
3. §iÒu kiÖn c©n b»ng cña mét vËt chÞu t¸c dông cña ba lùc kh«ng song song
điều kiện này đòi hỏi ba lực phải đồng phẳng và đồng quy.
F1
F2
F3
F12
Lực F12 là hợp lực của F1 và F2.
b/ Thí nghiệm minh họa:

Treo một vật nặng mỏng hình nhẵn bằng hai sợi dây. Hai lực kế chỉ lực tác dụng của hai sợi dây. Một dây dọi đi qua trọng tâm O chỉ giá của trọng lực P đặt lên vật. Thí nghiệm cho thấy khi vật nằm cân bằng, thì ba lực là lực căng của 2 sợi dây và trọng lực P nằm trong cùng một mặt phẳng.
T1
T2
P
1/ Điều kiện nào sau đây là đủ để hệ ba lực tác dụng lên cùng một vật rắn là cân bằng ?
Ba lực đồng quy
Ba lực đồng phẳng
Ba lực đồng phẳng và đồng quy
Hợp lực của hai trong ba lực cân bằng với lực thứ ba.
Theo điều kiện cân bằng ta có:
Xét tam giác vuông
2/ Một quả cầu có trọng lượng P = 40N được treo vào tường nhờ 1 sợi dây hợp với mặt tường một góc = 30o . Bỏ qua ma sát ở chỗ tiếp xúc giữa quả cầu và tường. Hãy xác định lực căng của dây và phản lực của tường lên quả cầu.