Bài 17. Cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực và của ba lực không song song

Môn Vật Lý
ÔN TẬP KIẾN THỨC

Yêu cầu:
-Mỗi học sinh chuẩn bị 3 câu hỏi ôn tập kiến thức chương II về: Lực, đặc điểm của hai lực cân bằng, điều kiện cân bằng của chất điểm…
-Học sinh lên bảng: trả lời các câu hỏi được đặt ra
Cân bằng của vật treo ở đầu dây
Em hãy nhìn Hòn Trống Mái ở SẦM SƠN (Thanh Hóa): tảng đá không bị đổ xuống đất.
Cầu Mỹ Thuận trên sông Tiền Giang.
Hãy quan sát
Những hình ảnh trên, gợi cho chúng ta nghĩ đến trạng thái gì của vật?

CÂN BẰNG VÀ CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT RẮN
CHƯƠNG III
Điều kiện cân bằng. Các quy tắc hợp lực
Momen lực.
Các dạng cân bằng.
Chuyển động tịnh tiến của vật rắn.
Chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định.
Ngẫu Lực.
BÀI 17
CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT
CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC VÀ
CỦA BA LỰC KHÔNG SONG SONG
1. Thí nghiệm
2. Điều kiện cân bằng
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏng bằng phương pháp thực nghiệm
NỘI DUNG BÀI HỌC HÔM NAY
I. CÂN BẰNG CỦA VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA 2 LỰC
MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức
+ Phát biểu được điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực.
+Trình bày được cách xác định trọng tâm của vật mỏng, phẳng bằng phương pháp thực nghiệm.

2. Kĩ năng
+ Vận dụng được các điều kiện cân bằng để giải các bài tập.
VD: cái bàn, cây thước, quyển sách,...
Vật rắn là những vật có kích thước đáng kể và hầu như không bị biến dạng dưới tác dụng của ngoại lực.
Vật rắn là những vật như thế nào? Cho ví dụ về một số vật rắn?
I. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA
HAI LỰC
1. Thí nghiệm
Em hãy trình bày thí nghiệm về cân bằng của vât rắn chịu tác dụng bởi 2 lực trong SGK?
I. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA
HAI LỰC
1. Thí nghiệm
Có những lực nào tác dụng lên vật?
Độ lớn của các lực đó như thế nào?
C1: Có nhận xét gì về phương của hai dây khi vật đứng yên?
Dựa vào thí nghiệm hãy cho biết điều kiện cân bằng của một vật rắn chịu tác dụng của 2 lực?
2. Điều kiện cân bằng
Muốn cho một vật chịu tác dụng của 2 lực ở trạng thái
cân bằng thì 2 lực đó phải cùng giá, cùng độ lớn
và ngược chiều.
I. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA
HAI LỰC
1. Thí nghiệm
Câu 1 : Trọng tâm của một vật rắn là gì?
Câu 2 : Khi treo vật thì dây treo có phương như thế nào?
Câu 3 : Nếu treo vật ở hai vị trí khác nhau ta xác định giá của trọng lực trong hai lần treo đó, qua đó có thể xác định trọng tâm của vật rắn không?
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏng
bằng phương pháp thực nghiệm
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏng
bằng phương pháp thực nghiệm
Trọng tâm là điểm đặt của trọng lực

Vậy trọng tâm phải nằm trên đường kéo
dài của dây treo.
A
B
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng thực nghiệm
B1: Buộc dây vào lỗ nhỏ
A, ở mép của vật rồi treo nó
lên. Trọng tâm sẽ nằm trên
đường kéo dài của dây
(đường AB)
C
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng thực nghiệm
B2: Sau đó buộc dây vào một
điểm khác C ở mép vật rồi
treo vật lên. Khi ấy trọng tâm
sẽ nằm trên đường kéo dài
của dây (đường CD)
B3: Vậy trọng tâm G là
giao điểm của hai đường
thẳng AB và CD
Các nhóm hãy xác định trọng tâm của các vật ở trên bàn của các em.
Các nhóm hãy xác định trọng tâm của các vật sau đây?
Trọng tâm của các vật phẳng, mỏng và có dạng hình học đối xứng nằm ở tâm đối xứng của vật.
G
G
G
G
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏng
bằng phương pháp thực nghiệm
C2 Em hãy làm như hình vẽ và cho biết trọng tâm của thước dẹt nằm ở đâu?
Xác định trọng tâm của
hình sau?
Các hòn đá này được giữ cân bằng nhờ các phản lực
của tảng đá ở phía dưới cân bằng với trọng lực tác dụng vào chúng.
Nêu điều kiện cân bằng của một vật rắn chịu tác dụng
của hai lực?
2.Trọng tâm của vật rắn là gì?
3. Trình bày cách xác định trọng tâm của vật rắn phẳng,
mỏng bằng thực nghiệm.
CỦNG CỐ
I. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA
HAI LỰC
Điều kiện cân bằng
Muốn cho một vật chịu tác dụng của 2 lực ở trạng thái
cân bằng thì 2 lực đó phải cùng giá, cùng độ lớn
và ngược chiều.
Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng thực nghiệm
Dùng một sợi dây để treo vật rắn phẳng mỏng 2 lần bằng
cách buộc sợi dây vào hai điểm khác nhau trên vật, khi
đó trọng tâm của vật là giao điểm của hai đường
thẳng đứng trùng với phương của sợi dây trong hai lần
treo đó.
Câu 1: Phát biểu nào sau đây là SAI khi nói về trọng tâm của một vật rắn
A. Có thể trùng với tâm đối xứng của vật
B. Phải là một điểm trên vật
C. Có thể ở trên trục đối xứng của vật
D. Phụ thuộc sự phân bố khối lượng của vật
CỦNG CỐ
Câu 2: Phát biểu nào sau đây là chưa chính xác?
Vật nằm cân bằng dưới tác dụng của hai lực thì
hai lực này cùng phương, ngược chiều và có độ lớn
bằng nhau
B. Vật nằm cân bằng dưới tác dụng của hai lực thì hai
lực này cùng giá, ngược chiều và cùng độ lớn
C. Trọng tâm của bản kim loại hình chữ nhật nằm tại tâm (giao điểm hai đường chéo) của hình chữ nhật đó
D. Vật treo vào dây nằm cân bằng thì dây treo có phương thẳng đứng và đi qua trọng tâm G của vật
Câu 3:
Cho một vật có khối lượng 5 kg được treo bằng một sợi dây không dãn như hình vẽ, hãy biểu diễn các lực tác dụng lên vật và tính lực căng của sợi dây khi vật ở trạng thái cân bằng. Cho g=10m/s2
m
DẶN DÒ
Ôn lại bài cũ
Làm các bài tập 1,2,3,4,5,6 SGK tr 100
Chuẩn bị nội dung bài mới “cân bằng của vật chịu tác dụng của ba lực không song song”.
Bài học của chúng ta đến đây là kết thúc
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo
và các em.