Bài 16. Thời Bắc thuộc và các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc (Tiếp theo)

Bài 16:Thời bắc thuộc và các cuộc đấu tranh
giành độc lập dân tộc
SVTH:ĐINH THỊ GIANG MY
LỚP: 4B-KHOA LỊCH SỬ
GVHD:ĐÀO MỘNG NGỌC
Năm 111 TCN nhà Hán chiếm Âu Lạc và chia thành 3 quận: GIAO CHỈ,CỬU CHÂN,NHẬT NAM
Đứng đầu mỗi châu là Thứ Sử, đứng đầu quận là Thái Thú (người Hán).
Nhân dân ta phải nộp nhiều thứ thuế còn nhà Hán thì ra sức đồng hóa nhân dân ta.
I) NƯỚC ÂU LẠC TỪ THẾ KỈ I ĐẾN THẾ KỈ II TRƯỚC CÔNG NGUYÊN CÓ GÌ THAY ĐỔI
II) CUỘC KHỞI NGHĨA CỦA HAI BÀ TRƯNG BÙNG NỔ
Ở huyện Mê Linh có hai chi em thuộc dòng dõi Lạc Tướng: Trưng Trắc và Trưng Nhị, cùng chồng củabà Trưng Trắc là Thi Sách đã bí mật kết hợp với các thủ lĩnh khác để chuẩn bi khởi nghĩa.
Thái Thú Tô Định lừa giết hại Thi Sách
Năm 40 hai bà Trưng đã phất cờ khởi nghĩa ở Hát môn. Tương truyền ngày xuất quân bà trưng Trắc đã đọ câu thề và sau này đã trở thành 4 câu thơ:
Một xin rửa sạch nước thù
Hai xin đem lại nghiệp xưa họ Hùng
Ba kẻo oan ức lòng chồng
Bốn xin vẻn vẹn sở công lênh này

(Thiên Nam ngũ lục, áng sử ca dân gian thế kỉ XVII)
Lược đồ cuộc khởi nghĩa của hai Bà Trưng
DIỄN BIẾN

Hai Bà Trưng nổi dậy khởi nghĩa ở Hát Môn=>chiếm Mê Linh=>chiếm Cổ Loa và Luy Lâu=>Thái Thú Tô Định trốn chạy về nước =>khởi nghĩa giành thắng lợi.
Trưng Trắc lên làm vua,đóng đô ở Mê Linh.
KẾT QUẢ-Ý NGHĨA
KẾT QUẢ:
Cuộc khởi nghĩa giành thắng lợi,Trưng Trắc lên làm vua lấy hiệu là Trưng Vương,đóng đô ở Mê Linh.
TRưng Vương bắt tay xây dựng một chính quyền độc lập,tự chủ,xóa thuế trong hai năm liền cho nhân dân 3 quận.
Ý NGHĨA:
Đem lại độc lập cho đất nước.
Thể hiện tinh thần yêu nước,ý chí quật cường của dân tộc ta.
THÀNH LUY LÂU HIỆN NAY
LỄ HỘI HAI BÀ TRƯNG
1.Khái quát phong trào đấu tranh từ thế kỉ VI đến thế kỷ X
Các cuộc đấu tranh giành độc lập thời Bắc thuộc
(Từ thế kỉ VI đến thế kỉ X)
STT
Thời gian
Tóm tắt diễn biến
1
542
Lý Bí khởi nghĩa, năm 544 thắng lợi thành lập nước
Vạn Xuân
2
722
Mai Thúc Loan khởi nghĩa ở Nghệ An, đánh ra Tống Bình( Hà Nội)
3
Khoảng
năm 776
Phùng khởi nghĩa ở Đường Lâm (Sơn Tây - Hà Tây
4
905
Khúc Thừa Dụ khởi nghĩa, xây dựng chính quyền tự chủ
5
938
Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán, ch?m d?t 1000 nam B?c thu?c
2, Cuộc khởi nghĩa Lý Bí và sự thành lập nước Vạn Xuân
Giao Châu
Mùa xuân năm 542 Lý Bí liên kết với hào kiệt các Châu thuộc miền Bắc nước ta nổi dậy khởi nghĩa . Chưa đầy ba tháng chiếm được Long Biên
Long Biên (năm 542)
Hợp Phố
Câu hỏi : Nêu ý nghĩa của việc Lý Nam Đế đặt tên nước là Vạn Xuân ?
Trả lời : Mong muốn đất nước độc lập ,tự chủ, trường tồn mãi mãi ( Vạn mùa xuân )
Lý Bí tấn công thành Long Biên
Sơ đồ tổ chức nhà nước Vạn Xuân Hoàng đế

Thái phó
(Triệu Túc)
Ban văn Ban võ
(Tinh Thiều) (Phạm Tu)
Năm 544 nước Vạn Xuân độc lập ra đời
Lý Bí còn gọi là Lý Bôn quê ở Long Hưng , Thái Bình , xuất thân từ một hào trưởng địa phương. Tổ tiên Lý Bí là người Trung Quốc , lánh nạn sang nước ta từ thời Tây Hán , khoảng đầu công nguyên . Đến thời Lý Bí dòng họ lý đã ở Việt Nam được hơn 5 thế kỷ . Chính sử Trung Quốc đều coi Lý Bí là "Giao châu thổ nhân."
Dạ Trạch
Điển Triệt
Năm 550 khởi nghĩa giành thắng lợi
Câu hỏi : Em có nhận xét gì về cuộc kháng chiến do Triệu Quang Phục lãnh đạo ?
Năm 545 Trần Bá Tiên đưa quân sang xâm lược nước ta
Lý Nam Đế rút quân về hồ Điển Triệt , Động Khuất Lão rồi giao quyền binh cho Triệu Quang Phục
Triệu Quang Phục rút quân về đầm Dạ Trạch
Dạ Trạch là một vùng đồng lầy rộng mênh mông , lau sậy um tùm , ở giữa có một gò đất nổi lên có thể ở được . Đường vào bãi rất khó khăn chỉ có thể dùng thuyền độc mộc theo mấy con lạch nhỏ mới vào được đại bản doanh. Triệu Quang Phục đã bố trí cho quân lính gieo mạ để tự túc lương thực .chiến đấu lâu dài
Trả lời :
- Triệu Quang Phục là người thông minh , mưu trí, dũng cảm .Cuộc kháng chiến do Triệu Quang Phục lãnh đạo thể hiện sự độc đáo, sáng tạo của nghệ thuật quân sự .Chọn địa thế hiểm yếu để xây dựng căn cứ . Thực hiện lối đánh du kích táo bạo để tiêu diệt sinh lực địch
Quân Lương do Trần Bá Tiên chỉ huy kéo vào xâm lược nước ta
Giao Châu
Lễ thành lập nước Vạn Xuân ( tranh vẽ )
Đền Giang Xá thờ Lý Nam Đế ở Hà Tây
KẾT QUẢ-Ý NGHĨA
KẾT QUẢ:
Quân Lương thất bại.
Năm 544 Lý Bí lên ngôi vua,lấy hiệu là Lý Nam Đế,đặt quốc hiệu là Vạn Xuân,đóng đô ở cửa sông Tô Lịch.
Ý NGHĨA:
Đánh đuổi quân Lương,xây dựng nhà nước độc lập tự chủ.
Thể hiền tinh thần yêu nước,đoàn kết đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta.
Nguyên nhân:
Đầu thế kỉ X, nhà Đường suy yếu, nhân cơ hội đó, năm 905 Khúc Thừa Dụ lãnh đạo nhân dân nổi dậy khởi nghĩa
Năm 905 Khúc Thừa Dụ đánh chiếm Tống Bình (Hà Nội) giành quyền tự chủ
Năm 907 Khúc Hạo xây dựng chính quyền độc lập tự chủ
Diễn biến:
Khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ
KẾT QUẢ VÀ Ý NGHĨA
KẾT QUẢ:
Nhà Đường sụp đổ.
Khúc Thừa Dụ giành được quyền tự chủ, thực hiện nhiều chính sách cải cách về các mặt
Ý NGHĨA:
Đánh đuổi quân Đường, xây dựng nhà nước độc lập tự chủ.
Thể hiền tinh thần yêu nước,đoàn kết đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta.
Chiến thắng Bạch Đằng do Ngô Quyền lãnh đạo
( Năm 938 )
1. Tiểu sử Ngô Quyền.
Ngô Quyền là người ở Đường Lâm, Hà Tây.
Ngô Quyền là người có tài, yêu nước.
Ông là con rể của Dương Đình Nghệ, người
đã tập hợp quân dân ta đứng lên đánh đuổi bọn
đô hộ Nam Hán, giành thắng lợi năm 931.
- Ngô Quyền là người ở đâu ?
- Ông là người như thế nào ?
- Ông là con rể của ai ?
1. Ngô Quyền chuẩn bị đánh quân xâm lược Nam Hán như thế nào?
a. Hoàn cảnh:
- Năm 937, Kiều Công Tiễn giết chết Dương Đình Nghệ để đoạt chức.
- Ngô Quyền kéo quân ra Bắc để tiêu diệt Kiều Công Tiễn.
- Kiều Công Tiễn cầu cứu nhà Nam Hán. Vua Nam Hán cho quân xâm lược nước ta lần thứ 2.
Kiều Công Tiễn muốn dùng thế lực của nhà Nam Hán để chống Ngô Quyền, đoạt bằng được chức Tiết độ sứ.
- Đây là một hành động phản phúc “cõng rắn cắn gà nhà”
Bách Bạch (Quảng Tây)
b. Chuẩn bị
- Lưu Hoằng Tháo chỉ huy một đạo quân thuỷ sang xâm lược nước ta.
- Vua Nam Hán đóng quân ở Hải Môn (Bách Bạch - Quảng Tây), sẵn sàng tiếp ứng.
* Địch
* Ta:
Ngô Quyền nhanh chóng tiến quân vào Đại La (Tống Bình – Hà Nội), bắt giết Kiều Công Tiễn.
- Dự định kế hoạch tiêu diệt giặc ở sông Bạch Đằng.
Bách Bạch (Quảng Tây)
Tống Bình (Hà Nội)
- Sông Bạch Đằng có vị trí chiến lược rất quan trọng, địa hình, địa vật đặc biệt, có thể chiến thắng quân thù.
- Sông Bạch Đằng có tên nôm là sông Rừng, vì hai bên bờ sông, nhất là phía tả ngạn, toàn là rừng rậm, hải lưu thấp, độ dốc không cao, do vậy ảnh hưởng thuỷ triều lên xuống rất mạnh. Mực nước sông lúc triều lên, lòng sông rộng hàng nghìn mét, sâu hơn chục mét.
Lược đồ: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938
Lược đồ: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938
xx
xx
X
X
Thuỷ triều xuống
Thuỷ triều lên
2. Chiến thắng Bạch Đằng năm 938.
Kết quả:
- Địch : thua to. Vua Nam Hán được tin bại trận và con trai tử trận đã hoảng hốt ra lệnh thu quân về nước.
- Ta: hoàn toàn thắng lợi.
Ý nghĩa:
- Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 đã chấm dứt hơn 1000 năm Bắc thuộc của dân tộc ta.
- Mở ra thời kì độc lập lâu dài của đất nước.
Xin cám ơn thầy cô đã tham dự tiết học