Bài 16. Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng

Tiết 65 - Văn bản:
(Hồ Nguyên Trừng)
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG

*Hồ Nguyên Trừng ( 1374-1446).
- Tự Mạnh Nguyên, hiệu Nam Ông.
Con trưởng Hồ Quý Ly
Là một người đức độ, tài năng.
* Nam Ông mộng lục viết bằng chữ Hán với tên “Y thiện dụng tâm”.
-Tác phẩm gồm 31 thiên, hiện chỉ còn 28 thiên.
-Văn bản “Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng” là thiên thứ 8 của tác phẩm này.
HỒ NGUYÊN TRỪNG

A
B
NỐI CỘT A VÀ CỘT B ĐỂ TRỞ THÀNH MỘT CÂU HOÀN CHỈNH
Húy
Thái y lệnh
Trần Anh Vương
Lương y
Y đức
Chức quan trông coi việc chữa bệnh trong cung vua.
Thầy thuốc giỏi
Tức là Trần Anh Tông, làm vua từ năm 1293 đến năm 1314 (Vương : vua , tước cao nhất trong triều đình ngày xưa)
Ở đây là tên của người đã chết, thường kiêng không nói đến.
Đạo đức trong nghề Y

BỐ CỤC
Phần 1: : Từ đầu đến….. Ngài được người đương thời trọng vọng.
=> Giới thiệu Thái y lệnh Phạm Bân.
Phần 2: Phần còn lại.
=>Hạnh phúc chân chính của bậc lương y .
Phần 2: Tiếp theo đến…. thật xứng với lòng ta mong mỏi.
=>Y đức của Thái y lệnh .

Cụ tổ bên ngoại của Trừng, người họ Phạm, húy là Bân, có nghề y gia truyền, giữ chức Thái y lệnh để phụng sự Trần Anh Vương.
Ngài thường đem hết của cải trong nhà ra mua các loại thuốc tốt và tích trữ thóc gạo. Gặp kẻ bệnh tật cơ khổ, ngài cho ở nhà mình, cấp cơm cháo, chữa trị. Dẫu bệnh có dầm dề máu mủ, ngài cũng không hề né tránh. Bệnh nhân đến chữa tới khi khỏe rồi mới đi. Cứ như vậy trên giường không lúc nào vắng người.
Bỗng liền năm đói kém, dịch bệnh nổi lên, ngài lại dựng thêm nhà cho những kẻ khốn cùng đói khát và bệnh tật đến ở, cứu sống hơn ngàn người. Ngài được người đương thời trọng vọng.
NGƯỜI DÂN
BẬC QUÝ NHÂN
Thân phận thấp hèn
Bệnh tình nguy kịch
Mời thầy thuốc chữa bệnh
Địa vị cao sang
Bị sốt
Vương triệu đến khám

Một lần có người đến gõ cửa, mời gấp:
-Nhà có người dàn bà, bỗng nhiên nguy kịch, máu chảy như xối, mặt mày xanh lét.
Nghe vậy, ngài theo người đó đi ngay. Nhưng ra tới cửa thì gặp xứ giả do vương sai tới, bảo rằng:
-Trong cung có bậc quý nhân bị sốt, vương triệu đến khám.
Ngài nói:
-Bệnh đó không gấp. Nay mệnh sống của người nhà người này chỉ ở trong khoảnh khắc. Tôi hãy cứu họ trước, lác nữa sẽ đến vương phủ.
Quan Trung sứ tức giận nói:
-Phận làm tôi, sao được như vậy? Ông định cứu tính mạng người ta mà không cứu tính mạng mình chăng?
Ngài đáp:
-Tôi có mắc tội cũng không biết làm thế nào. Nếu người kia không được cứu, sẽ chết trong khoảnh khắc, chẳng biết trông vào đâu. Tính mệnh của tiểu thần còn trông cậy vào chứa thượng, may ra thoát. Tội tôi xin chịu.

…
Nói rồi, đi cứu người kia. Họ quả được cứu sống. Lát sau, ngài đến yết kiến, vương quở trách. Ngài bỏ mũ ra, tạ tội, bày tỏ lòng thành của mình. Vương mừng nói:



Về sau, con cháu của ngài làm quan lương y đến hàm ngũ phẩm, tứ phẩm có tới hai ba vị. Người đời đều khen ngợi họ không để sa sút nghiệp nhà.
-Ngươi thật là bậc lương y chân chính, đã giỏi về nghề nghiệp lại có lòng nhân đức, thương xót đám con đỏ của ta, thật xứng với lòng ta mong mỏi.
“[…] Tôi không lấy tiền thù lao quá đáng và sẽ săn sóc miễn phí cho người nghèo”
(Lời thề Hi-pô-cờ-rát)
Nghệ thuật:
Nội dung:
Ý nghĩa:
- Tạo tình huống truyện gay cấn.
- Sáng tạo nên các sự kiện có ý nghĩa so sánh, đối chiếu.
- Xây dựng đối thoại sắc sảo.
Truyện ca ngợi phẩm chất cao quý của vị Thái y lệnh họ Phạm: không chỉ có tài chữa bệnh mà còn quan trọng hơn là có lòng thương yêu và quyết tâm cứu sống người bệnh tới mức không sợ quyền y, không sợ mang vạ vào thân.
-Truyện ca ngợi vị Thái y lệnh không những giỏi về chuyên môn mà có tâm lòng nhân đức, thương xót người bệnh.
-Câu chuyện là bài học về y đức cho những người làm nghề y hôm nay và mai sau .

Nhan đề văn bản này nguyên văn chữ Hán là Y thiện dụng tâm (y: chữa bệnh, thầy thuốc; thiện: giỏi, tốt, lành; dụng: dùng, đem dùng; tâm: lòng, ở đây dịch: Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng. Vậy có gì khác nhau? Em tán thành cách nào? Lí do?
- Nhan đề Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng chỉ nêu được một vế là y đức.
-Nhan đề Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng đề cao y đức nhưng không coi nhẹ tay nghề.