Bài 16. Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng

TIẾT 61: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng
HỒ NGUYÊN TRỪNG
I.GIỚI THIỆU VĂN BẢN
1. Tác giả :

- Hồ Nguyên Trừng (1374 - 1446) là con trai Hồ Quý Ly.

-Tham gia chống giặc Minh xâm lược và bị bắt về Trung quốc

-Làm Thượng thư dưới triều nhà Minh
2. Tác phẩm :
a. Xuất xứ :
Rút từ tập “Nam Ông mộng lục” được HNT
sáng tác khi ở Trung Quốc
b. Đọc
c. Bố cục :
P1 : Từ đầu đến “đương thời trọng vọng”: Công đức của TYL họ Phạm
P2 : Tiếp đến “tội tôi xin chịu” : TYL kháng lệnh vua để cứu người nghèo
P3: Còn lại: Hạnh phúc của TYL họ Phạm
=> Nội dung 2 : Tập trung kể về 1 tình huống căng thẳng làm nổi rõ tính cách cao đẹp của TYL họ Phạm
Nêu vài nét về tác phẩm?
Nêu bố cục văn bản và nội dung chính của từng phần?
Em cho rằng nội dung nào quan trọng nhất? Vì sao?
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
1. Công đức của TYL họ Phạm:
- Có nghề y gia truyền.
- Là thầy thuốc trông coi việc chữa bệnh trong cung vua.

Có địa vị xã hội
Là thầy thuốc giỏi
Nhân vật người thầy thuốc họ Phạm được giới thiệu qua những nét đáng chú ý nào về tiều sử ?
Tiểu sử đó cho biết vị trí và vai trò gì của người thầy thuốc họ Phạm?
Các chi tiết nào nói rõ việc này?
- Thương người nghèo, trị bệnh cứu sống được nhiều dân thường
+ Đem hết của cải trong nhà để mua thuốc và gạo, cấp và chữa trị cho người bệnh tứ phương
+ Cứu sống hơn 1000 người
Có tài trị bệnh
Có đức thương người, không vụ lợi

- Cách giới thiệu nhân vật: tỉ mỉ, chi tiết, chính xác
=> gần với cách ghi chép người thật, việc thật trong viết sử, viết kí.

Nhưng người đương thời trọng vọng ông còn vì lí do gì?
Những việc như thế nói lên phẩm chất gì của người thầy thuốc họ Phạm?
Em có nhận xét gì về cách giới thiệu nhân vật và cách kể chuyện?
2. TYL kháng lệnh vua cứu người bệnh nghèo
a. Tình huống:
Cùng 1 lúc phải lựa chọn 1 trong 2 việc:
+) Cứu người dân thường lâm bệnh nguy cấp với phận làm tôi
+) Tính mệnh của người dân thường với tính mệnh của chính mình
Tâm đức >< Danh lợi
Cái sống >< Cái chết
An >< Nguy
Bức tranh giúp em nhận ra tình huống gì trong truyện?
TYL đã lựa chọn như thế nào ?
b. Giải quyết tình huống :
- Lời nói : “Bệnh đó không gấp”, “người kia không cứu sẽ chết trong khoảnh khắc”, “tính mệnh của tiểu thần còn trông cậy vào chúa thượng”.
- Hành động : Trị bệnh cứu người trước, vào cung khám bệnh sau
- Vượt qua thử thách nhẹ như không
- Quyền uy không thắng nổi y đức
- Tính mệnh của mình được đặt dưới tính mệnh người dân thường
- Trí tuệ trong ứng xử

Em có nhận xét gì về lời nói và hành động của TYL? Từ đó cho thấy ông là người ntn?
So sánh tình huống trong TTGCNOTL với tình huống trong chuyện kể về Tuệ Tĩnh?

* Nhận xét:
- Ghi chép chuyện thật nhưng biết xoáy vào tình huống gay cấn để bộc lộ tính cách nhân vật
- Tạo ra được những đối thoại sắc sảo.
=> năng lực văn chương
Từ sự so sánh trên em có nhận xét gì về nghệ thuật viết truyện trong TTGCNOTL ?
* Bảng so sánh:
3. Hạnh phúc của TYL họ Phạm
- Thái độ của vua:
+ Lúc đầu : Tức giận
+ Lúc sau : Hết giận và ca ngợi TYL
=> Ông vua có lòng nhân đức
- TYL:
+ Giải trình điều hơn lẽ thiệt
+ Thuyết phục nhà vua
=> thành công -> thắng lợi vẻ vang của y đức và của bản lĩnh trong đó có lòng nhân ái và trí tuệ.
Ở hiền gặp lành
-> Truyền thống nhân nghĩa của người VN


TYL đã xử sự như thế nào trước mặt vua TAV?
Chuyện kể về sau của gia đình họ Phạm nói lên điều gì?
III. Tổng kết
1. ND :
Truyện ca ngợi TYL họ Phạm không chỉ giỏi về nghề mà còn có tấm lòng yêu thương, quan tâm cứu sống người bệnh tới mức không sợ quyền uy.
2. NT :
- Truyện gần với cách ghi chép người thật việc thật
- Khai thác tình huống mâu thuẫn để làm nổi bật tính cách nhân vật
IV.Luyện tập
Lựa chọn câu trả lời đúng :

Câu 1 : Nghệ thuật của truyện:

A. Sử dụng yếu tố tưởng tượng.

B. Ghi chép lại truyện thật lịch sử.

C. Ghi chép chuyện thật nhưng biết xoáy vào tình huống gay cấn để bộc lộ tính cách nhân vật
Câu 2 : Nội dung của truyện :
A. Mượn truyện loài vật để nói con người nhằm đề cao ân nghĩa trong đạo làm người
B. Ca ngợi phẩm chất của thái y : không những có tài mà còn có tâm, đề cao tính mệnh người bệnh lên tất cả.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN.