Bài 16. Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng

CHÀO MỪNG THẦY CÔ ĐẾN DỰ TIẾT HỌC
NGỮ VĂN 6
Ki?m tra b�i cu
Em hãy nêu 3 sự việc đầu trong truyện Mẹ hiền dạy con.
- Hồ Nguyên Trừng (1374 -1446) con trai trưởng của Hồ Quý Ly.
- Tự : Mạnh Nguyên, hiệu : Nam Ông; người Diễn Châu - Nghệ An.
- Làm đến chức Tể tưướng quốc dưới triều vua cha.
- Từng hăng hái chống giặc Minh, bị giặc bắt đem về Trung Quốc.
- Theo Minh sử, thì Hồ Nguyên Trừng được thăng chức Công bộ Thượng thư (1445) được một năm thì mất, ông thọ 73 tuổi.
- Hồ Nguyên Trừng( sinh năm 1374 và mất năm 1446) con trai trưởng của Hồ Quý Ly.
- Tự : Mạnh Nguyên, hiệu : Nam Ông, quê ở huyện Vĩnh Phúc, lộ Thanh Hoa (nay thuộc Thanh Hóa)
- Làm quan dưới triều vua cha.
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả: SGK/ 163
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
- Nam Ông mộng lục - tác phẩm viết bằng chữ Hán vào thế kỉ XV, khi tác giả sống ở Trung Quốc.
- Gồm 31 thiên, hiện tại còn 28 thiên. Nội dung chủ yếu nói về chuyện cũ của quê hương, đất nước và kí thác nỗi sầu xa xứ.
- Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng là thiên thứ 8 trong tác phẩm và có tên chữ Hán là Y thiện dụng tâm.
I. Tìm hiểu chung
2. Tác phẩm:
- Thể loại: truyện trung đại, viết bằng chữ Hán.
- Xuất xứ: Là thiên thứ 8 trong tác phẩm “Nam Ông mộng lục”, có tên chữ Hán là “Y thiện dụng tâm”.
- Phương thức chính: tự sự.
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
I. Tìm hiểu chung
2. Tác phẩm:
Ông Phạm Bân có nghề y gia truyền, giữ chức Thái y lệnh, phụng sự vua Trần Anh Vương. Ông thường mang tiền bạc mua thuốc tốt và tích trữ thóc gạo giúp đỡ người nghèo. Một hôm, có người dân đến xin ông chữa bệnh gấp cho người nhà đang nguy kịch. Đúng lúc đó thì sứ giả của vua đến triệu ông vào cung để chữa bệnh cho một quý nhân bị sốt. Thấy không gấp, ông đã đi chữa bệnh cho ngưười đàn bà kia, sau đó đến tỏ lòng thành với vua. Khi hiểu rõ ý ông, vua từ quở trách chuyển sang khen ngợi ông “đã giỏi nghề nghiệp lại có lòng nhân đức”.
Tóm tắt văn bản
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
II. Đọc hiểu văn bản
1. Giới thiệu vị thái y họ Phạm
Thảo luận nhóm 4’:
Em hãy giới thiệu vị thái y lệnh qua:
- Lai lịch:
- Chức vụ:
- Hành động:


PHIẾU HỌC TẬP MÔN NGỮ VĂN 6
Nhóm: ……. Lớp: 6a8 …..Tên hs trong nhóm: ……………………...
………………………………………………....................................
Tuần: 16 Tiết: 63 VĂN BẢN
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Thảo luận nhóm 4’:
Em hãy giới thiệu vị thái y lệnh qua:
- Lai lịch: ……………………………………………………….…………..
Chức vụ: …………………………………………………..……………..
- Hành động: …………………………………………………………..………..
………………………………………………………….………..
…………………………………………………………………….…………..
..………………………………………………………..………..
………………………………………………………….………..
…………………………………………………………………….…………..

Điểm
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
II. Đọc hiểu văn bản
1. Giới thiệu vị thái y họ Phạm
→ Cách mở truyện: Trực tiếp, ngắn gọn.
Có tài, không ham danh lợi, thương người, hết lòng vì người bệnh,
được người đời trọng vọng.
Lai lịch:
Cụ tổ bên ngoại của Hồ Nguyên Trừng, họ Phạm húy là Bân.
- Chức vụ:
Giữ chức Thái y lệnh.
- Hành động:
+ Mua thuốc tốt, tích trữ thóc gạo, giúp kẻ tật bệnh cơ khổ.
+ Bệnh dầm dề máu mủ cũng không hề né tránh.
+ Giúp đỡ kẻ khốn cùng, cứu sống hơn ngàn người.
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
II. Đọc hiểu văn bản
2. Kháng lệnh vương, cứu người nghèo
* Y đức của Thái y lệnh được thử thách và bộc lộ:
- Tình huống:
Ngài nói:
- Bệnh đó không gấp. Nay mệnh sống của người nhà này chỉ ở trong khoảnh khắc. Tôi hãy cứu họ trước, lát nữa hãy đến vương phủ.
Quan Trung sứ tức giận nói:
- Phận làm tôi sao lại được như vậy? Ông định cứu tính mạng người ta mà không cứu tính mạng mình chăng?
Ngài đáp:
- Tôi mắc tội, cũng không biết làm thế nào. Nếu người kia không được cứu, sẽ chết trong khoảnh khắc, chẳng biết trông vào đâu. Tính mệnh của tiểu thần còn trông cậy vào chúa thượng, may ra thoát. Tội tôi xin chịu.
Cương quyết đi cứu người dân nghèo, bệnh trọng trước, vào vương phủ khám bệnh sau.
Sự lựa chọn đúng đắn, sáng suốt của một lương y chân chính, hành nghiệp cứu người.
Ngài nói:
-Bệnh đó không gấp .Nay mệnh sống của người nhà này chỉ ở trong khoảnh khắc.
Tôi hãy cứu họ trước, lát nữa hãy đến vương phủ.
Quan Trung sứ tức giận nói:
- Phận làm tôi sao lại được như vậy? Ông định cứu tính mạng người ta mà không cứu tính mạng mình chăng?
Ngài đáp:
- Tôi mắc tội, cũng không biết làm thế nào. Nếu người kia không được cứu, sẽ chết trong khoảnh khắc, chẳng biết trông vào đâu. Tính mệnh của tiểu thần còn trông cậy vào chúa thượng, may ra thoát. Tội tôi xin chịu.
- Ngôn ngữ đối thoại tự nhiên, sắc sảo, hàm súc. Lời nói có hàm ý cảnh báo, đe dọa.
Ngài nói:
-Bệnh đó không gấp .Nay mệnh sống của người nhà này chỉ ở trong khoảnh khắc. Tôi hãy cứu họ trước, lát nữa hãy đến vương phủ.
Quan Trung sứ tức giận nói:
- Phận làm tôi sao lại được như vậy? Ông định cứu tính mạng người ta mà không cứu tính mạng mình chăng?
Ngài đáp:
- Tôi mắc tội, cũng không biết làm thế nào. Nếu người kia không được cứu, sẽ chết trong khoảnh khắc, chẳng biết trông vào đâu. Tính mệnh của tiểu thần còn trông cậy vào chúa thượng, may ra thoát. Tội tôi xin chịu.
Thái y lệnh là người cương trực, giàu bản lĩnh, khôn khéo trong ứng xử, sẵn sàng hi sinh cả tính mạng để cứu người bệnh.
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
II. Đọc hiểu văn bản
2. Kháng lệnh vương, cứu người nghèo
Người đàn bà bị nguy kịch ( nguy hiểm đến tính mạng)  ưu tiên chữa bệnh trước.  đại diện cho đức y.
- Bậc quý nhân bị sốt (không nguy hiểm đến tính mạng)  chữa bệnh sau.đại diện cho quyền uy.
 Ông là người không sợ quyền uy, vì mạng sống của người bệnh, không vì bản thân mình.
→ dựng đối thoại, tạo tình huống gay cấn, căng thẳng để bộc lộ y đức và bản lĩnh của vị thái y.
Thái y lệnh yết kiến vua Trần Anh Tông:
- Vua Trần Anh Tông:
- Thái y lệnh: kháng chỉ >< không bị xử tội mà được khen ngợi
Thắng lợi vẻ vang của y đức, của bản lĩnh, của lòng nhân ái và trí tuệ của bậc lương y chân chính.
mừng rỡ, khen.
“Ngươi thật là bậc lương y chân chính, đã giỏi về nghề nghiệp lại có lòng nhân đức, thương xót đám con đỏ của ta, thật xứng với lòng ta mong mỏi.”
Không quở trách,
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
II. Đọc hiểu văn bản
3. Hạnh phúc của thái y lệnh.
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
II. Đọc hiểu văn bản
* Nghệ thuật
- Bố cục chặt chẽ, hợp lí, dẫn dắt tự nhiên.
- Cốt truyện đơn giản, chi tiết chân thật, giản dị.
- Xây dựng, khai thác tình huống truyện tiêu biểu, kịch tính, gay cấn.
4. Ý nghĩa văn bản
- Ca ngợi thái y lệnh không những giỏi về chuyên môn mà còn có tấm lòng nhân đức.
* Ghi nhớ: SGK/ 165
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
III. Luyện tập
Một bậc lương y chân chính theo mong mỏi của Trần Anh Vương phải như thế nào? Hãy so sánh nội dung đó với nội dung lời thề của Hi-pô-cờ-rát “[…] Tôi không lấy tiền thù lao quá đáng và sẽ săn sóc miễn phí cho người nghèo. […]”
Bài tập 1: (SGK/165)
Lương y chân chính cần phải:
Yêu thương và hết lòng cứu giúp người bệnh không nghĩ đến bản thân của mình.
So sánh:
Đều vì bệnh nhân nhất là những người nghèo khổ.
Tiết 63 Văn bản
THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
Hồ Nguyên Trừng
III. Luyện tập
Nhan đề Y thiện dụng tâm có hai cách dịch:
- Thầy thuốc giỏi ở tấm lòng.
- Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng.
Em tán thành cách dịch nào ? Tại sao ?
Bài tập 2: (SGK/165)
→ Chọn cách dịch thứ hai vì nó nói lên cả về y đức và y tài năng của vị thái y.
DẶN DÒ
- Nhớ những nghệ thuật chính về nội dung và nghệ thuật của truyện.
- Tập kể lại truyện.
- Đọc và tìm hiểu thêm về y đức.
- Học bài .
- Soạn bài “chương trình ngữ văn địa phương ” : đọc trước nội dung và làm theo yêu cầu câu hỏi 1,2,3,4 sgk/ 172.