Bài 16. Thân to ra do đâu ?

Kiểm tra bài cũ
(?) Xác định lại các thành phần của thân non trên hình vẽ.


(?) Thân dài ra do bộ phần nào?
Thân to ra do đâu
Tiết 16:
1. Tầng phát sinh
Vỏ
Tầng sinh vỏ
Mạch gỗ
Tầng sinh trụ
Mạch rây
Thịt vỏ
(?) Xác định trªn h×nh vÏ điểm khác biệt cơ bản của thân non và thân trưởng thành?
Vỏ
Tầng sinh vỏ
Mạch gỗ
Tầng sinh trụ
Mạch rây
Thịt vỏ
1/ Vậy tầng sinh vỏ và tầng sinh trụ giữ vai trò gì ?
2/ Thân to ra do đâu?
1. Tầng phát sinh
Kết luận:
Thân to ra do sự phân chia các tê bào của các mô phân sinh: tầng sinh vỏ, tầng sinh trụ.
-Tầng sinh vỏ nằm trong lớp thịt vỏ, hàng năm sinh ra phía ngoài một lớp tế bào vỏ và phía trong một lớp thịt.
-Tầng sinh trụ nằm giữa mạch rây và mạch gỗ, hàng năm sinh ra phía ngoài một lớp mạch rây, phía trong một lớp mạch gỗ.
Khi bóc vỏ cây, mạch rây đã bị bóc theo vỏ.
Một số hình ảnh về cấu tạo thân
Vỏ
Tầng sinh trụ
Ruột
Mạch rây
Mạch gỗ
2. Vòng gỗ hàng năm
Dựa vào tranh vẽ kết hợp nội dung SGK và hiểu biết hãy cho biết có thể xác định tuổi của cây bằng cách nào?
Kết luận:

Đối với cây ở vùng nhiệt đới hàng năm về mùa mưa, cây hấp thụ được nhiều thức ăn, tầng sinh trụ tạo được nhiều mạch gỗ to, có thành mỏng, xếp thành một vòng dày, màu sáng. Mùa khô, ít thức ăn, các tế bào gỗ sinh ra ít hơn, bé hơn, có thành dày, xếp thành một vòng mỏng, màu sẫm.
3. Dác và ròng
Hình vẽ dác và ròng
*Dựa vào SGK + hình ảnh và hiểu biết:
Tìm sự khác nhau cơ bản của dác và ròng?
Kết luận:
- Dác là lớp gỗ màu sáng ở phía ngoài, gồm những tế bào mạch gỗ, có chức năng vận chuyển nước và muối khoáng.
- Ròng là lớp gỗ màu thẫm, rắn chắc hơn dác, nằm phía trong, gồm những tế bào chết, vách dày có chức năng nâng đỡ cây.
CH: Người ta thường chọn phần nào của gỗ để làm nhà,
làm trụ cầu, tà vẹt ? tại sao?
Vậy để cây có chất lượng gỗ tốt và sản lượng gỗ cao thì cần có môi
trường sống và thời gian sống như thế nào?
*Quan sát hình ảnh sau thảo luận nhóm (thời gian 5 phút) hãy cho biết:
1/ Nh?ng nguyên nhân nào dẫn đến chất lượng rừng và diện tích rừng bị suy giảm ?
2/ Hậu quả của việc suy giảm diện tích rừng?
3/ Biện pháp khắc phục?
Kiểm tra - đánh giá
Trả lời các câu hỏi trong SGK.
Làm các câu trắc nghiệm sau:
Dặn dò
Đọc mục “Em có biết”.
Chuẩn bị bài “vận chuyển các chất trong thân”.
Có thể cho HS tham khảo thêm phần mở rộng tại nhà.
Cấu tạo chung toàn bộ thân
Kết luận chung:
Thân cây gỗ to ra do sự phân chia các tế bào mô phân sinh ở tầng sinh vỏ và tầng sinh trụ.
Hàng năm cây sinh ra các vòng gỗ, đếm số vòng gỗ có thể xác định được tuổi cây.
Cây gỗ lâu năm có dác và ròng.
Mở rộng:
(?) Tiêu chuẩn nào để có sự khai thác hợp lí cây rừng khi dựa vào cấu tạo cây?
(?) Người ta thường chọn phần nào của gỗ để làm nhà, làm trụ cầu, tà vẹt? Tại sao?
(?) Hiện nay cây nào được mệnh danh là to nhất?
(?) Vi sao khi khai thác cây cao su thì đòi hỏi việc cạo vỏ chính xác độ dày là rất quan trọng để cây cho được nhiều mủ nhất?
Do đâu mà đường kính của các cây gỗ trưởng thành to ra? (Nhấp vào ô vuông chọn câu trả lời đúng nhất)
Gồm thịt vỏ và mạch rây.
Gồm biểu bì, thịt vỏ và ruột.
Gồm biểu bì và thịt vỏ.
Gồm thịt vỏ và ruột.

Đáp án: d

Kiểm tra - đánh giá
Mạch rây bị bóc ra
Những điểm khác nhau cơ bản:
- Có lớp tầng sinh vỏ nằm giữa vỏ và thịt vỏ.
- Có lớp tầng sinh trụ nằm giữa mạch rây và mạch gỗ.
(Trên hình vẽ là hai vòng màu vàng)
Dặn dò
Đọc mục “Em có biết”.
Chuẩn bị bài “vận chuyển các chất trong thân”.
Có thể cho HS tham khảo thêm phần mở rộng tại nhà.
Một số hình ảnh về cấu tạo thân
Mạch rây
Mạch gỗ
Tầng sinh trụ
Mạch rây
Mạch gỗ
Thân non
Thân trưởng thành
Phim về những cây gỗ lớn
Chú ý: Nhấp chuột vào phim để xem
(?) Vì sao những cây này lại có thể lớn như vậy?