Bài 16. Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV

Giáo viên : Vũ Thị Tâm
Trường THCS Thị Trấn Hồ
Tiết: 29 Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV
I. Tình hình kinh tế - xã hội
1.Tình hình kinh tế:
-Nửa cuối thế kỉ XIV kinh tế suy sụp

+ Nhiều năm bị mất mùa đói kém.
+ Nông dân phải bán ruộng đất, vợ con và biến thành nô tì.
+ Ruộng đất công làng xã bị lấn chiếm.
Vào nửa sau thế kỉ XIV có 9 lần vỡ đê lụt lớn. Nhiều năm vừa bị hạn vừa bị lụt.
Có hơn 10 nạn đói lớn.
Nguyễn Phi Khanh đỗ thái học sinh thời Trần, đã mô tả tình cảnh dân chúng bấy giờ như sau:

Đồng lúa ngàn dặm đỏ như cháy

Đồng quê than vãn trông vào đâu?

...Lưới chài quan lại còn vơ vét

Máu thịt nhân dân cạn nửa rồi
Tiết: 29
Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV
I. Tình hình kinh tế - xã hội
1.Tình hình kinh tế:
- Nguyên nhân:
+ Nhà nước không quan tâm đến sản xuất
+ Vương hầu quí tộc..... Chiếm ruộng đất của nông dân
+ Thuế khóa nặng nề

+Đời sống nhân dân cực khổ

+Xã hội phân hóa sâu sắc thêm
-Hậu quả:
Tiết: 29 Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV
I. Tình hình kinh tế - xã hội
1.Tình hình kinh tế:
Tướng quốc triều Trần là Trần Nguyên Đán mới ngày nào còn vui mừng thốt lên “ Trăm họ mừng ca cảnh thịnh giàu “ thì nay đã buồn rầu viết lên mấy câu thơ:

“ Năm nay hè hạn, thu nước to.

Mạ thối nước khô hại biết bao

Đọc sách triệu trang mà bất lực,

Bạc đầu xin phụ nỗi thương dân ”
Tiết: 29
Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV
I. Tình hình kinh tế - xã hội
1.Tình hình kinh tế:
2. Tình hình xã hội
Thảo luận:
Trước tình hình kinh tế và đời sống của người dân như vậy, vua quan nhà trần đã làm gì?
+ Vua
+ Quan lại
Tiết: 29
Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV
I. Tình hình kinh tế - xã hội
1.Tình hình kinh tế:
Vua buông tuồng ăn chơi vô độ ... Nghiện rượu mê đàn hát sa sỉ làm cung điện nguy nga...., lãng phí tiền của, hoang dâm chơi bời: Món gì Dụ Tông cũng mắc! Cơ nghiệp nhà Trần sao khỏi suy được?

( Khâm định Việt sử thông giám cương mục )
Trần Khánh Dư nói:
“ Tướng là chim ưng, dân là vịt, lấy vịt nuôi chim ưng có gì là lạ.”
Chu Văn An ( tên thật là
Chu An, 1292–1370) là một đại quan nhà Trần, được phong tước Văn Trinh Công nên đời sau quen gọi là:
Chu Văn An
* Vua quan quí tộc :
- Kỉ cương phép nước triều chính bị lũng đoạn
1369 Trần Dụ Tông mất, Dương Nhật Lễ lên
thay nhà Trần càng suy sụp
- Triều đình bất lực trước
Cuộc tấn cộng của Chăm Pa
Yêu sách của nhà Minh


-Ăn chơi sa đọa
-Đời sống nhân dân cực khổ .

-Xã hội phân hóa sâu sắc thêm
-Từ giữa thế kỉ XIV: nhân dân nổi dậy đấu tranh
*Hệ quả
Hoàn thành bảng thống kê sau về các phong trào nông dân cuối thời Trần .
Bài tập:
Tiêu biểu: