Bài 16. Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV

Kiểm tra Bài cũ :
Cõu 1: Trình bày tình hình kinh tế, xã hội nước ta nửa sau TK IV ?
Dỏp ỏn:
- Nửa sau TK IV nhà nước không quan tâm đến s?n xu?t nông nghiệp, không chăm lo công tác thủy lợi,nhiều năm bị mất mùa, đói kém.
- Dời sống ND cực khổ.
Cõu 2: Hóy k? tờn cỏc cu?c kh?i nghia tiờu bi?u?
Dỏp ỏn:
* KN của Nguyễn Thanh, Nguyễn Kỵ ở Thanh Hóa năm 1379 và Nguyễn Bổ ở Bắc Giang.
* Khởi nghĩa của Phạm Sư Ôn ở Quốc Oai năm 1390.
* KN của Nguyễn Nhữ Cái ở Sơn Tây, Vĩnh Phúc, Tuyên Quang năm 1399->1400.
Sự Suy sụp của nhà trần cuối thế kỷ xIV
Ti?t 31 - Bài 16:
II. Nhà Hồ và cảI cách của Hồ quý Ly
1. Nhà Hồ thành lập:

? Nhà Hồ được thành lập trong hoàn cảnh nào.
- Năm 1400 nhà Trần suy sụp:
+ Xó h?i kh?ng ho?ng.
+ Ngo?i xõm dang de do?.
- Hồ Quý Ly lên ngôi lập ra nhà Hồ, d?i qu?c hi?u l� D?i Ngu.
Hồ Quý Ly tự là Lý Nguyên, dòng dõ trạng nguyên Hồ Hưng Dật.
Hồ Hưng Dật làm thái lộ Diễm Châu (thời Ngũ đại, đời Hậu Hán 947 - 950).
Dến thời nhà Lý, dòng dõi này có người làm phò mã lấy công chúa Nguyệt Dích, sinh ra công chúa Nguyệt Doan.
Dến đời thứ 12 là Hồ Liêm, làm con nuôI tuyên úy Lê Huấn nên đổi thành họ Lê.
Quý Ly là cháu bốn đời của Lê Huấn, đến khi giành được ngôi vua của nhà Trần (1400) lại đổi thành họ Hồ.
Hồ Quý Ly
2. Những biện pháp cải cách của H? Quý Ly:
? Về chính trị HQL đã thực hiện những biện pháp nào?
( Cải tổ hàng ngũ võ quan, đổi tên một số đơn vị hành chính, cử quan lại về thăm các lộ.)
? Tại sao HQL lại bỏ những quan lại họ Trần. (Sợ quan l?i nh� Tr?n lật đổ ngụi v?)
? Việc quan lại triều đình thăm hỏi đời sống ND có ý nghĩa gì?
(Quan tâm đến đ?i s?ng c?a ND)
? Về kinh tế HQL có cải cách gì ?
- Cho phát hành tiền giấy.
- Ban hành chớnh sỏch hạn điền, quy định biểu thuế đinh, thuế ruộng.
? Em hi?u chớnh sỏch "h?n di?n"l� th? n�o? Tác dụng của chính sách dú ?
( H?n ch? s? lu?ng ru?ng d?t c?a ch? d?t theo qui d?nh c?a nh� nu?c phong ki?n, khụng d? ru?ng d?t t?p trung trong tay m?t s? ngu?i, h?n ch? s? ru?ng d?t tu)
? Về mặt xã hội H? Quớ Ly đã ban hành những chớnh sỏch gỡ.
(Ban hành chớnh sỏch hạn nô)
? Th? n�o l� " h?n nụ".
(h?n ch? s? nụ tỡ du?c nuụi c?a cỏc vuong h?u, quớ t?c)
?Nhà Hồ thực hiện chớnh sỏch hạn nô để làm gì ?
( Giảm bớt số nô tì)
? Nhà Hồ đã đưa ra những c/s gì về VH,GD ?
(Bắt các nhà sư chưa đến 50 tuổi phải hoàn tục, dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm, sửa đổi chế độ thi cử, học tập)
? Cải cách VH,GD trên có tác dụng ntn ?
(Thay đổi chế độ cũ ổn định đất nước....)
? Em có nhận xét gì về c/s quân sự , quốc phòng của HQL ?
(làm lại sổ đinh để tăng quân số, s?n xu?t vũ khí, chế tạo nhiều súng mới, làm thuyền chiến phòng thủ nơi hiểm yếu, xây dựng thành kiên cố.)
Thành nhà hồ
Thành Nhà Hồ ( hay còn gọi là thành Tây Đô, thành Tây Giai) thuộc địa phận hai xã Vĩnh Tiến và Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc, ở phía Tây thành phố Thanh Hóa.
3. ý nghÜa t¸c dông cña c¶i c¸ch HQL:
? Nªu ý nghÜa t¸c dông cña c¶i c¸ch HQL ?
a/ ý nghÜa:
- §­a ®Êt n­íc tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng.
b/ T¸c dông:
* TÝch cùc:
- H¹n chÕ tËp trung ruộng đất cña ®Þa chñ, quý téc.
- Lµm suy yÕu thÕ lùc cña nhµ TrÇn, t¨ng nguån thu nhËp cho ®Êt n­íc, c¶i c¸ch VHGD .
* H¹n chÕ :
ChÝnh s¸ch ch­a triÖt ®Ó, ch­a phï hîp thùc tÕ, ch­a phï hîp lßng d©n.
c¸c chính sách ®ã kh«ng ®­îc nhân dân ñng hé .

Tại sao khi lên nắm quyền cao nhất trong triều, Hồ Quý Ly đã phải thực hiện cải cách toàn diện ?
Hãy chọn câu trả lời đúng:
88
90
86
84
82
80
78
76
74
72
70
68
66
64
62
60
58
56
54
52
50
48
46
44
42
40
38
36
34
32
30
28
26
24
22
20
18
16
14
12
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Hết giờ
Sau khi vương triều Trần sụp đổ, triều đại nào được thành lập ? Thời gian ? Quốc hiệu ? Hãy điền tiếp vào ô trống.
Quốc hiệu: …….
Nhà………
Năm ………
Hồ
1400
Đại Ngu
Thành nhà hồ
Thành Nhà Hồ ( hay còn gọi là thành Tây Đô, thành Tây Giai) thuộc địa phận hai xã Vĩnh Tiến và Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc, ở phía Tây thành phố Thanh Hóa.
Thành Nhà Hồ là một di tích văn hóa - lịch sử được nhà nước xếp hạng cấp quốc gia. Đây là thành cổ duy nhất được xây dựng bằng đá,
Thành Nhà Hồ do Hồ Quý Ly-lúc bấy giờ là tể tướng xây dựng vào năm 1397.
Tương truyền thành này chỉ xây có ba tháng thì xong.
Đây là một công trình kiến trúc độc đáo. Toàn bộ tường thành và bốn cổng chính được xây dựng bằng những phiến đá xanh, đục đẽo tinh xảo, vuông vức, xếp chồng khít lên nhau. Các phiến đá có chiều dài trung bình 1,5m, dày im, có tấm nặng tới 15 - 20 tấn.
Thành có hình gần vuông. Chiều Bắc - Nam dài 870,5m, chiều Đông - Tây dài 883,5m. Bốn cổng thành theo chính hướng Nam - Bắc - Tây - Đông gọi là các cổng tiền- hậu- tả - hữu. Các cổng này được xây dựng theo kiến trúc hình vòm.
Những phiến đá trên vòm cửa đục đẽo hình múi bưởi, xếp khít lên nhau. Cổng tiền ( phía Nam) là cổng chính, có ba cửa. Cửa giữa rộng 5,82m, cao 5,75m, hai cửa bên rộng 5m45, cao 5,35, (ba cổng còn lại chỉ có một cửa). Tường thành cao trung bình từ 5 -6 in, chỗ cao nhất là cổng tiền cao 10m.
Thành xây xong, Hồ Quý Ly ép vua Trần Thuận Tông rời đô về Thanh Hóa. Tháng 2 năm Canh thìn ( 1400) sau khi lên ngôi vua thay nhà Trần, Hồ Quý Ly đổi tên nước thành nước Đại Ngu ( 1400 - 1407).
Theo sử sách ghi lại thì trong thành có điện Hoàng Nguyên, cung Diên thọ, Đông cung, núi Thọ kỳ, Dục tượng ... rất nguy nga, tráng lệ chẳng khác gì kinh đô Thăng Long. Đến nay do thời gian và chiến tranh hủy hoại các kiến trúc khác không còn nữa, chỉ còn tường thành và bốn cổng thành là còn nguyên vẹn
Ngày nay Thành Nhà Hồ đã và đang được từng bước trùng tu, tôn tạo nhằm trước hết là khôi phục và gìn giữ một công trình kiến trúc độc đáo đã có trên 600 năm và là điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước mỗi lần đến Thanh Hóa.
H­íng dÉn vÒ nhµ:
- VÒ nhµ häc kü bµi.
-Lµm BT7,8 tr 48 . .
- Xem tr­íc bµi 17 : ¤n tËp ch­¬ng II vµ III .