Bài 16. Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV

Giáo viên:PHAN TH? L?C
Chào mừng các thầy cô giáo về dự !
Lịch Sử 7
BÀI 19 :SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ TRẦN
CUỐI THẾ KỈ XIV VÀ NHỮNG CẢI
CÁCH CỦA HỒ QUÝ LY( tiết 1)



Vào nửa sau thế kỉ XIV, có 9 lần vỡ đê, lụt lớn. Nhiều năm vừa bị hạn vừa bị lụt, có hơn 10 nạn đói lớn.
Nguyễn Phi Khanh đỗ Thái học sinh thời Trần, đã mô tả tình cảnh của dân chúng lúc bấy giờ như sau :
Ruộng lúa ngàn dặm đỏ như cháy
Đồng quê than vãn trông vào đâu ?
. Lưới chài quan lại còn vơ vét
Máu thịt nhân dân cạn nửa rồi.
?Qua đoạn tư liệu trên em thấy tình cảnh của nhân dân ta cuối thế kỉ XIV như thế nào ?


Qua đoạn thông tin trên, em thấy đời sống của vua quan, quý tộc nhà Trần cuối thế kỷ XIV như thế nào?
" Vua buông tuồng ăn chơi vô độ.nghiện rượu, mê đàn hát, xa xỉ làm cung điện nguy nga., lãng phí tiền của, hoang dâm chơi bời: món gì Dụ Tông cũng mắc! Cơ nghiệp nhà Trần sao khỏi suy được?"
(Khâm định Việt sử thông giám cương mục)
Trần Khánh Dư nói: " Tướng là chim ưng, dân là vịt, lấy vịt nuôi chim ưng có gì là lạ"
Tượng thờ Chu Văn An
Chu Văn An là một thầy giáo " tài cao, đức độ" vừa có đức lại vừa có tài, là người dạy Hoàng tử, con của qúy tộc, quan lại. Là người chứng kiến cảnh nhiều tên quan lại tham lam, nịnh thần, vơ vét, bóc lột nhân dân-> ảnh hưởng nghiêm trọng đến triều chính. Ông đã dâng sớ lên vua đòi chém 7 tên nịnh thần, nhưng Dụ Tông không nghe. Ông đã xin " treo mũ" từ quan.
Đền thờ thầy Chu Văn An
Đền thờ thầy Chu Văn An( H?I DUONG)
Lược đồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV
v
S¥N T¢Y
LU?C D? CU?C KH?I NGHIA NễNG D�N N?A CU?I TH? K? XIV
1344-1360
Khởi nghĩa của Ngô Bệ
1379
KHỞI NGHĨA CỦA NGUYỄNTHANH,
NGUYỄN KỴ
1390
KHỞI NGHĨA CỦA PHẠM SƯ ÔN
1379
KHỞI NGHĨA CỦA NGUYỄN BỔ
1399
KHỞI NGHĨA CỦA NGUYỄN NHỮ CÁI
Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV
1344- 1460
Ngô Bệ
Hải Dương
Bị đàn áp
1379
Nguyễn Thanh, Nguyễn Kỵ
Thanh Hoá
Bị đàn áp
Bị đàn áp
Bị đàn áp
1390
1399-1400
Phạm Sư Ôn
Nguyễn Nhữ
Cái

Quốc Oai
Sơn Tây
Sơn Tây,
Vĩnh Phúc , Tuyên Quang
Lược đồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV
Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV
Theo dõi lược đồ và bảng thống kê trên em có nhận xét gì về thời gian, địa bàn hoạt động, lực lượng tham gia, kết quả của các cuộc khởi nghĩa trên?

*Nhận xét:
+Thời gian: nửa cuối thế kỉ XIV.
+ Địa bàn hoạt động: diễn ra rộng khắp, ở những khu vực trung tâm.
+Thành phần chủ yếu: là nông dân, nông nô và nô tì.
+ Tớnh ch?t: Mang tớnh t? phỏt, nổ ra lẻ tẻ, chưa có sự đoàn kết, thống nhất,...
+ Kết quả: Các cuộc khởi nghĩa đều bị đàn áp và thất bại.

*Liên hệ thực tế:

- Quán triệt quan điểm, tư tưởng của Đảng và Nhà nước ta: Lấy " dân" là gốc. " Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra".
- Bảo vệ đê điều, chăm lo công tác thuỷ lợi, khuến nông. Xoá bỏ, miễn giảm thuế trong sản xuất Nông nghiệp, quan tâm đến vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.
- Trần Quốc Tuấn: " Khoan thư sức dân, để làm kế sâu rễ bền gốc, đó là thượng sách giữ nước".hay " Nơi thâm sâu, cùng cốc không có tiếng oán hờn"( Nguyễn Trãi).
- ở trường: phát động phong trào " ủng hộ giáo dục vùng khó khăn".
Bài tập
Bài tập 1: Đánh dấu "X" vào ô trống ở đầu câu em cho là đúng :
Nguyên nhân nào từ nửa sau thế kỉ XIV, nền kinh tế nước ta suy thoái, đời sống nhân dân sa sút, xã hội rối loạn.
Nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp, không chăm lo bảo vệ đê điều.
Nông dân bị bóc lột nặng nề.
Ruộng đất bị bỏ hoang ngày càng nhiều.
Chính sách thuế khoá hà khắc.
Vương hầu, quý tộc, nhà chùa. chiếm nhiều ruộng đất.

x
X
x
x
Bài tập 2: Chọn đáp án đúng.
Nguyên nhân cơ bản nhất làm bùng nổ các cuộc khởi nghĩa của nông dân cuối thế kỉ XIV là:
A Do Dương Nhật Lễ lên nắm quyền.
B Do thiên tai mất mùa.
C Do mâu thuẫn sâu sắc giữa nông dân, nô tì với giai cấp thống trị.
D Do tranh giành quyền lợi giữa các phe phái trong triều đình.

=> Kinh tế suy thoái trầm trọng.
=> Xã hội rối loạn nghiêm trọng.

Nhà nước
không
quan tâm
đến s.xuất,
đời sống
nhân dân
Nhiều
năm
mất mùa,
đói kém.
Tô thuế
hà khắc,
nặng nề.
Vua quan
Quý tộc
ăn chơi
sa đọa.
Kỉ cương
phép nước
rối loạn.

Đời sống
Nhân dân
cực khổ.
Bùng nổ
các cuộc
Khởi
nghĩa.
Nhà Trần suy sụp.
Tình hình kinh tế
Tình hình xã hội
Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV
Học bài. Tr? l?i cõu h?i 1,2,3 SGK/ 77.
Đọc, sưu tầm tư liệu và tìm hiểu phần II của bài:
"Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly":
+ Nhà Hồ thành lập trong hoàn cảnh nào?
+ Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly, ý
nghĩa và tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly?