Bài 16. Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV

Chào các em học sinh
Kiểm tra bài cũ.
Câu hỏi: Trình bày một số nét tình hình văn hoá,giáo dục,khoa học kĩ - thuật dưới thời Trần? Em có nhận xét gì?
I. Tình hình kinh tế - xã hội
1.Tình hình kinh tế:
Tiết 30 - Bài 16:
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
Tình hình kinh tế nước ta
ở nửa cuối thế kỉ XIV như thế nào?
Tại sao có tình trạng đó?
I. Tình hình kinh tế - xã hội
1.Tình hình kinh tế:
- Nửa cuối thế kỉ XIV ki, nhà nước không còn quan tâm đến sản xuất nông nghiệp:
+ Đê điều, các công trình thủy lợi không được chăm lo, tu sửa
+ Nhiều năm bị mất mùa đói kém.
+ Nông dân phải bán ruộng đất, vợ con và biến thành nô tì.
- Quý tộc địa chủ ra sức cướp ruộng đất công làng xã. Triều đình bắt dân nghèo phải nộp ba quan tiền thuế đinh.
Tiết 30 - Bài 16:
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
Vào nửa sau thế kỉ XIV có 9 lần vỡ đê lụt lớn. Nhiều năm vừa bị hạn vừa bị lụt.
Có hơn 10 nạn đói lớn.
Nguyễn Phi Khanh đỗ thái học sinh thời Trần, đã mô tả tình cảnh dân chúng bấy giờ như sau:

Đồng lúa ngàn dặm đỏ như cháy

Đồng quê than vãn trông vào đâu?

...Lưới chài quan lại còn vơ vét

Máu thịt nhân dân cạn nửa rồi
(SGK)
I. Tình hình kinh tế - xã hội
1.Tình hình kinh tế:
Tiết 30 - Bài 16:
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
Tướng quốc triều Trần là Trần Nguyên Đán mới ngày nào còn vui mừng thốt lên “ Trăm họ mừng ca cảnh thịnh giàu “ thì nay đã buồn rầu viết lên mấy câu thơ:

“ Năm nay hè hạn, thu nước to.

Mạ thối nước khô hại biết bao

Đọc sách triệu trang mà bất lực,

Bạc đầu xin phụ nỗi thương dân ”
I. Tình hình kinh tế - xã hội
1.Tình hình kinh tế:
Tiết 30 - Bài 16:
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
Tình hình kinh tế - xã hội
1.Tình hình kinh tế
2.Tình hình xã hội
- Vua quan ăn chơi xa hoa.
Tiết 30 - Bài 16:
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
Vua buông tuồng ăn chơi vô độ ... Nghiện rượu mê đàn hát sa sỉ làm cung điện nguy nga...., lãng phí tiền của, hoang dâm chơi bời: Món gì Dụ Tông cũng mắc! Cơ nghiệp nhà Trần sao khỏi suy được?

( Khâm định Việt sử thông giám cương mục )
Trần Khánh Dư nói:
“ Tướng là chim ưng, dân là vịt, lấy vịt nuôi chim ưng có gì là lạ.”
Chu Văn An ( tên thật là
Chu An, (1292–1370) là một đại quan nhà Trần, được phong tước Văn Trinh Công nên đời sau quen gọi là:
Chu Văn An
2.Tình hình xã hội
- Kỉ cương phép nước triều chính bị lũng đoạn
- Năm 1369, Trần Dụ Tông mất, Dương Nhật Lễ lên thay, tình hình càng trở nên rối loạn, nông dân khởi nghĩa khắp nơi.

- Vua quan ăn chơi sa đọa
Tiết 30 - Bài 16:
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
HẢI DƯƠNG
KHỞI NGHĨA NGÔ BỆ
(1344)
THANH HÓA
KHỞI NGHĨA NGUYỄN THANH,
NGUYỄN KỴ (1379)
KHỞI NGHĨA NGUYỄN BỔ
(1379)
BẮC GIANG
SƠN TÂY
KHỞI NGHĨA PHẠM SƯ ÔN
(1390)
THĂNG LONG
TUYÊN QUANG
KHỞI NGHĨA NGUYỄN NHỮ CÁI
(1399)
* Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:
+ Đầu năm 1344, Ngô Bệ hô hào nông dân ở Yên Phụ (Hải Dương) đứng lên khởi nghĩa, bị triều đình đàn áp nên thất bại.
+ Đầu năm 1390, nhà sư Phạm Sư Ôn hô hào nông dân ở Quốc Oai (Sơn Tây) nổi dậy, Nghĩa quân đã chiếm thành Thăng Long trong ba ngày. Cuộc khởi nghĩa thất bại vì triều đình tập trung lực lượng đàn áp.
Câu1: Chọn đáp án đúng
1.Từ nửa sau thế kỉ XIV,nền kinh tế nước ta suy thoái, đời sống nhân dân sa sút,xã hội rối loạn.Theo em vì sao?
A.Nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp,không chăm lo bảo vệ đê điều.
B.Vương hầu ,quý tộc,nhà chùa...chiếm nhiều ruộng đất.
C.Nông dân bị bóc lột nặng nề.
D.Cả A,B và C đều đúng
D
BÀI TẬP
2. Ai là người đã dâng sớ lên vua đòi chém 7 tên nịnh thần?
A.Trương Hán Siêu
B.Trần Quang Khải
C.Chu Văn An
D.Phạm Sư Mạnh
C
BÀI TẬP
Lâp bảng thống kê sau về các phong trào nông dân cuối thời Trần .
Câu 2
* Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:

- Học bài - hoàn thành các bài tập
- Đọc trước phần II - Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly (trả lời các câu hỏi cuối bài)
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Chúc các em
chăm ngoan, học giỏi!