Bài 16. Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV

PHÒNG GD - ĐT HUYỆN MỸ ĐỨC
GD – ĐT
MỸ ĐỨC
Lịch sử 7
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GiỜ THAO GiẢNG
Giáo viên: Lê Quang Thắng
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy nêu những nét chính về tình hình xã hội nước ta nửa sau thế kỉ XIV ?
1. Nhà Hồ thành lập (1400).
? Em hãy cho biết tình hình nước ta vào cuối thế kỷ XIV?
- Cuối thế kỉ XIV, các cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra.
- Nhà Trần không còn đủ sức giữ vai trò lãnh đạo của mình.
? Cuộc đấu tranh của nhân dân diễn ra cuối thế kỷ XIV dẫn đến điều gì?
Nhà trần suy yếu, làng xã tiêu điều, dân đinh giảm sút.
? Giữa lúc đó ai xuất hiện?
Giữa lúc đó xuất hiện Hồ Quý Ly
Xã hội Đại Việt cuối thế kỷ XIV lâm vào khủng hoảng sâu sắc: chính quyền suy yếu, nịnh thần chuyên quyền, vua quan sa đọa. Kinh tế giảm sút, đời sống nhân dân khổ cực. Triều đình rối ren, tài chính kiệt quệ. Đại Việt lại đứng trước nguy cơ cuộc ngoại xâm đang đến gần. Bên trong khủng hoảng, ngoài thì giặc đe dọa.
? Giới thiệu đôi nét hiểu biết của em về nhân vật Hồ Quý Ly?
BÀI 16:
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
II. NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÍ LY
TIẾT 32:
Hồ Quý Ly
- Hồ Quý Ly (1336 – 1407) là cháu bốn đời của Hồ Liêm(Hồ Liêm từ quê Nghệ An ra Thanh Hóa,được một viên quan đại thần họ Lê nhận làm con nuôi). Ông là người có tài năng, lại có hai người cô là phi tần của vua Trần Minh Tông và sinh hạ được ba vị vua cho nhà Trần, nhờ đó ông rất được vua Trần trọng dụng.
- Hồ Quý Ly đã nắm giữ được chức vụ cao nhất trong triều đình. Sau vụ một số quý tộc nhà Trần mưu giết ông không thành (1399), năm 1400, ông phế truất vua Trần và lên làm vua, nhà Hồ được thành lập.
Hồ Quý Ly
BÀI 16 - TIẾT 32:
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
II. NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÍ LY
1. Nhà Hồ thành lập ( 1400).
? Nhà Hồ được thành lập trong hoàn cảnh nào?
- Năm 1400, Hồ Quý Ly phế truất vua Trần lên ngôi vua lập ra nhà Hồ, đổi quốc hiệu là Đại Ngu.
? Em hiểu Đại Ngu có nghĩa là gì?
Đại Ngu: niềm vui lớn.
? Em có nhận xét gì về sự thành lập nhà Hồ so với các triều đại trước?
- Sự thành lập của nhà Lê, Lý đều được mọi người suy tôn. Nhà Hồ thành lập cũng giống như nhà Trần hoàn cảnh: nhà Trần suy sụp, xã hội khủng hoảng, ngoại xâm đe doạ. Nên Hồ Quý Ly phế truất vua Trần lên làm vua.
- Cuối thế kỉ XIV, các cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra.
- Nhà Trần không còn đủ sức giữ vai trò lãnh đạo của mình.
II. NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÝ LY. 1. Nhà Hồ Thành lập (1400).
Bản đồ nước ĐẠI NGU thời Hồ
TÂY ĐÔ
BÀI 16 : SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV ( tt )
II.NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÝ LY
1/ Nhà Hồ thành lập ( 1400 )
2/ Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly
Sau khi lên ngôi vua,Hồ Qúi Ly đã thực hiện những cải cách trên những lĩnh vực nào?
NH?NG C?I C�CH C?A
H? QUí LY
II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly
Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV ( Tiếp)
1. Nhà Hồ thành lập ( 1400)
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.
Những cải cách của Hồ Quý Ly được tiến hành trong lĩnh vực Chính trị?
a. Chính trị:
Vì sợ họ lật đổ ngôi vị của mình.
Đua người thân vào để tạo thế
mạnh cho họ Hồ.
- Thay thế những võ quan nhà Trần bằng những người thân cận.
- Đổi tên đơn vị hành chính cấp trấn, quy định cách làm việc của bộ máy chính quyền.
Vì sao Hồ Quý Ly
lại phế bỏ quan lại họ Trần và thay thế bằng những người không phải họ Trần nhưng thân cận với mình?
Khâm định Việt sử thông giám cương mục có ghi :

Năm 1397,Hồ Qúi Ly đổi trần Thanh Hóa làm trấn Thành Đô, trấn Quốc Oai thành trấn Quảng Oai, Lạng Sơn phủ làm Lạng Sơn trấn…và qui định “ Lộ coi phủ,phủ coi châu, châu coi huyện,. Phàm những việc hộ tịch ,tiền thóc kiện tụng đều gộp làm một sổ của lộ,đến cuối năm báo lên sảnh để kiểm xét. Cho dời kinh đô vào An Tôn (thành Tây Đô-thành nhà Hồ Thanh Hóa)”.
- Cö c¸c quan triÒu ®×nh vÒ th¨m hái ®êi sèng n«ng d©n ë c¸c lé.
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.
a. Chính trị:
b. Kinh tế- tài chính
- Phát hành tiền giấy.
Tiền thời Hồ
- Ban hành chính sách “hạn điền”.
- Quy định lại thuế đinh, thuế ruộng.
Năm 1396, Hồ Qúi Ly cho ban hành tiền giấy,gọi là “thông bảo hội sao” gồm 7 loại :
10 đồng, 30 đồng, 1 tiền, 2 tiền, 3 tiền, 5 tiền, 1 quan. Cấm dùng tiền bằng đồng (ai có tiền đồng phải đổi cho nhà nước tiền giấy) .
Năm 1379 ban hành chính sách “hạn điền” qui định Đại vương và trưởng công chúa không bị hạn chế ruộng đất tư,số còn lại sở hữu không quá 10 mẫu,số ruộng thừa phải sung công.
Năm 1402 nhà Hồ qui định biểu thuế đinh chỉ đánh vào người có ruộng,người không có ruộng ,trẻ mồ côi,đàn bà góa không phải nộp. Thuế ruộng đánh theo phép lũy tiến,có nhiều ruộng đóng nhiều,không có ruộng không phải đóng.
Nêu những cải cách về kinh tế tài chính của Hồ Qúi Ly ?
TIỀN GIẤY THỜI HỒ
II . Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly
1. Nhà Hồ thành lập ( 1400)
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.
a. Chính trị:
b. Kinh tế- tài chính
c. Xã hội.
- Thực hiện chính sách “hạn nô”.
Theo em nhà Hồ thực hiện chính sách hạn nô để làm gì?
- Tổ chức cứu đói và chữa bệnh cho dân
Trong xã hội Hồ Qúi Ly đã đề ra những cải cách như thế nào ?
Làm giảm bớt số lượng nô tì trong nước, tăng thêm số người sản xuất trong xã hội.
Năm 1401,nhà Hồ qui định chiếu theo phẩm cấp các quan lại quí tộc chỉ được nuôi một số gia nô nhất định.Số thừa ra sung công.Mỗi gia nô thừa ra được nhà nước đền bù 5 quan tiền
Quảng tế thu : M?t lo?i b?nh vi?n cụng,ch?a b?nh b?ng chõm c?u.
BÀI 16 - TIẾT 32:
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
II. NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÍ LY
d,Văn hoá - giáo dục :
? Nhà Hồ đã đưa ra những chính sách gì về văn hoá - giáo dục ?
- Các nhà sư chưa đến 50 tuổi phải toàn tục, dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm, yêu cầu mọi người phải học.
Đây có thể nói là những biện pháp tích cực để phát triển giáo dục đất nước. Chữ Nôm được sử dụng rộng rãi thể hiện ý thức tự tôn dân tộc của nhà Hồ rất đáng trân trọng.
? Em hãy liên hệ với tình hình giáo dục hiện nay ở nước ta ?
Đảng và nhà nước ta rất quan tâm đến sự nghiệp giáo dục (Giáo dục là quốc sách hàng đầu) Trường, lớp được mở đến tận thôn bản để mọi trẻ em đều có thể đến trường, những học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn đều được nhà nước hỗ trợ tiền học hàng tháng .
- Sửa đổi qui chế thi cử học tập.
Nhà Hồ thành lập ( 1400).
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quí Ly.
a, Chính trị:
b, Kinh tế - tài chính:
c, Xã hội :




Trong các khoa thi đặt thêm
ra kì thi toán pháp (phải dùng thước để đo, bàn tính để làm tính)
II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly
Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV ( Tiếp)
1. Nhà Hồ thành lập ( 1400)
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.
a. Chính trị:
b. Kinh tế- tài chính
c. Xã hội.
d. Văn hóa- giáo dục
e. Quân sự quốc phòng
Em có nhận xét gì về chính sách quân sự ,quốc phòng của Hồ Qúi Ly?
Chế tạo súng mới, đống thuyền chiến .
Bố trí phòng thủ.
Xây dựng thành kiên cố.
Nhà Hồ rất chú trọng đến việc bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ.
Tớch c?c s?n xu?t v� ch? t?o vu khớ
Phũng th? ? nh?ng noi hi?m y?u
Tăng cường quân số
SÚNG THẦN CÔNG
Đạn thời nhà Hồ
II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly
Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV ( Tiếp)
1. Nhà Hồ thành lập ( 1400)
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.
a. Chính trị:
b. Kinh tế- tài chính
c. Xã hội.
d. Văn hóa- giáo dục
e. Quân sự quốc phòng
Em có nhận xét gì về công cuộc xây dựng lực lượng quốc phòng của đất nước ta trong bối cảnh thế giới và khu vực biển đảo của đất nước ta , trách nhiệm của các em với vấn đề đó như thế nào ?
Không ngừng hiện đại hóa quân đội ,
Sẵn sàng luyện tập cảnh giác cao trước mọi
âm mưu của kẻ thù , Là học sinh chúng em
Chăm học giúp đỡ gia đình và những người
Có hoàn cảnh khó khăn , nghe lời thầy cô
làm nhiều việc tốt , luôn cảnh giác trước
mọi phá hoại của kẻ thù .

THẦN CƠ PHÁO CỦA HỒ NGUYÊN TRỪNG
Thành nhà Hồ
Súng Thần Cơ
Lâu thuyền nhà Hồ
QUAN SÁT CÁC HÌNH ẢNH SAU
Qua những hình ảnh trên và qua đoạn sử liệu trong SGK/79, em có nhận xét gì về chính sách quân sự, quốc phòng của Hồ Quý Ly?
Thành nhà Hồ xây cách đây khoảng 600 năm . Xây bằng đá, nằm giữa địa thế hiểm yếu, có núi sông bao bọc.
Thành ngoại có lũy đất, bãi chông, hào sâu, cống ngầm ăn sâu bảo vệ thành nội.
Thành nội là Hoàng thành, hình chữ nhật, dài 900m, rộng 700m, có tường cao 6m – dày 2m bao quanh.
Bốn mặt thành có bốn cổng lớn. Từ cổng có con đường lát đá dài 5m. Các cung điện, lâu đài, dinh thự….
Di tích thành nhà Hồ
Cổng thành phía tây
Cổng chính Thành Tây Đô.
Cổng thành
Cổng thành
Tường thành
Thành ngoại
Thành ngoại
Rồng đá

Tại sao khi lên nắm quyền cao nhất trong triều, Hồ Quý Ly đã phải thực hiện cải cách toàn diện ?
Hãy chọn câu trả lời đúng:
II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly
Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV ( Tiếp)
1. Nhà Hồ thành lập ( 1400)
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.







3. Ý nghĩa, tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly
THẢO LUẬN NHÓM (2 phút)
-Nhóm 1: Nêu mặt tiến bộ trong cải cách của Hồ Quý Ly
-Nhóm 2:Nêu mặt hạn chế trong cải cách của Hồ Quý Ly
Hạn chế:
Tiến bộ:
- Góp phần
- Hạn chế tệ tập trung ruộng đất của giai cấp quý tộc địa chủ.
- Làm suy yếu thế lực quý tộc, tôn thất nhà Trần
- Tăng nguồn thu nhập cho đất nước.
Chính sách chưa triệt để, chưa phù hợp với tình hình thực tế, chưa phù hợp với lòng dân.
II.Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly
1. Nhà Hồ thành lập ( 1400)
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.
3. Ý nghĩa, tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly
Những cải cách của Hồ Quý Ly có ý nghĩa và tác dụng gì?
* Ý nghĩa,tác dụng:


* Hạn chế:
- Các chính sách chưa triệt để, chưa phù hợp với tình hình thực tế và chưa được nhân dân ủng hộ.
- Đưa nước ta bước đầu thoát khỏi khủng hoảng.
- Hạn chế tập trung ruộng đất của quý tộc, địa chủ.
- Làm suy yếu thế lực nhà Trần
- Tăng nguồn thu nhập cho nhà nước
Cải cách văn hóa, giáo dục có nhiều tiến bộ.
Những cải cách của Hồ Quý Ly có những hạn chế gì?
Đầu phượng bằng gốm dùng để trang trí mái cung điện thời Hồ
Gạch lát nền trang trí hoa sen thời Hồ
Em có nhận xét,đánh giá gì về nhân vật Hồ Qúi Ly?
Hồ Qúi Ly là một con người yêu nước,tiến bộ và tài giỏi.Ông thực hiện những cải cách với những quyết tâm cao,tài năng xuất chúng và một bản lĩnh phi thường.Tuy nhiên với những hạn chế trong cải cách đã làm ông thất bại.Cái mà ông làm ra không bằng những bài học ông để lại.Bài học lớn nhất,dấn đến thất bại của ông là để mất lòng dân.Đương thời cũng có người cho rằng ông là người “gian giảo”
Trò chơi ô chữ
1
Từ khoá
2
3
4
5
6
Về kinh tế, Hồ Quý Ly cho ban hành chính sách gì ?
H
ạ
N
Đ
I
ề
N
Đây là tên gọi khác của thành nhà Hồ ở Thanh Hóa ?
T
Â
Y
Đ
Ô
Đây là tên gọi của kinh đô nước ta thời nhà Hồ ?
A
N
T
Ô
N
Đây là họ của một viên quan đã nhận Hồ Liêm làm con nuôi ?
L
Ê
Vê giáo dục, Hồ Quý Ly đã đề nghị đặt chức gì ?
H
ọ
C
Q
U
A
N
Hồ Quý Ly cho phát hành loại tiền gì thay cho tiền đồng ?
T
I
ề
N
G
i
ấ
Y
H
ồ
Q
ú
Y
L
Y
Câu Hỏi
Câu 1: Về kinh tế tài chính, Hồ Quý Ly ban hành chính sách gì?
1
5
4
3
2
6
7
Câu 5: Một số người thuộc tầng lớp nào của nhà Trần mưu giết Hồ Quý Ly năm 1399?
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết Giờ
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết Giờ
Câu 4: Về kinh tế tài chính, Hồ Quý Ly cho quy định biểu gì?
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết Giờ
Câu 3: Về giáo dục, năm 1397 Hồ Quý Ly đề nghị đặt chức gì ở các lộ?
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết Giờ
Câu 2: Trong lịch sử Việt Nam, sau triều đại nhà Trần là triều đại nào?
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết Giờ
Câu 6: Chính sách kinh tế tài chính, thuế được đánh theo phép gì?
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết Giờ
Câu 7: Tên gọi khác của thành nhà Hồ là gì?
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Hết Giờ
Ũ
Y
T
I
Ế
L
N
Về nhà học bài.
Trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa.
Chuẩn bị các nội dung bài Ôn tập chương II và III
Dặn dò