Bài 16. Sóng. Thủy triều. Dòng biển

TRƯỜNG THPT BÁN CÔNG GIÁ RAI.

TỔ: HOÁ SINH ĐỊA

MÔN: ĐỊA LÍ


Bài 16 Địa Lí 10 Nâng Cao

SÓNG. THUỶ TRIỀU. DÒNG BIỂN.



Giáo viên thực hiện: Nguyễn Hùng Minh
Đoạn phim trên mô tả gì?
Bài 16: SÓNG. THUỶ TRIỀU. DÒNG BIỂN.
I. Sóng Biển:
1. Sóng Biển:
a. Khái niệm: Sóng biển là hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng.
b. Nguyên nhân: chủ yếu là gió.
2. Sóng Thần:
a. Khái niệm: Sóng thần là sóng thường có chiều cao khoảng 20 đến 40m truyền theo chiều ngang với vận tốc có thể tới 400 đến 80km/h.
b. Nguyên nhân: Chủ yếu do động đất, núi lửa phun ngầm dưới đáy biển hoặc bão.
c. Dấu hiệu nhận biết sóng thần: Khi đứng trên bờ biển ta cảm thấy mặt đất rung nhẹ dưới chân. Sau đó mặt nước biển sủi bọt. Một lúc sau, nước biển đột ngột rút ra rất xa bờ. Cuối cùng là một bức tường nước khổng lồ đột ngột tiến nhanh vào bờ tàn phá tất cả những gì trên đường nó đi qua.
?
II. Thuỷ Triều:
1. Khái niệm: Là hiện tượng chuyển động thường xuyên và có chu kì của các khối nước trong các biển và đại dương.
2. Nguyên nhân: Do Trái Đất ảnh hưởng sức hút của Mặt Trời và Mặt Trăng.
3. Đặc điểm:
- Dao động thuỷ triều lớn nhất khi Mặt Trời, Mặt Trăng, Trái Đất thẳng hàng.
- Dao động thuỷ triều nhỏ nhất khi Mặt Trời, Mặt Trăng, Trái Đất vuông góc nhau.
4. Ý nghĩa: Người ta đã tính được mức thuỷ triề�u hàng ngày, hàng tháng để phục vụ cho ngành hàng hải, đánh cá và sản xuất muối, .
III. Dòng Biển: (Hải Lưu):
1. Khái niệm: Dòng biển là các dòng nước chảy trong các biển và đại dương như những dòng sông trên lục địa.
2. Phân loại: Có 2 loại là dòng biển nóng và dòng biển lạnh.
3. Phân bố:
- Các dòng biển nóng thường phát sinh ở 2 bên Xích Đạo chảy về hướng Tây, gặp lục địa chảy về cực.
- Các dòng biển lạnh thường phát sinh ở 300B đến 400B ở bờ Đông của các đại dương chảy về Xích Đạo hợp với các dòng biển nóng tạo thành vòng hoàn lưu của các đại dương ở mỗi bán cầu.
- Ở BBC còn có các dòng biển lạnh phát sinh từ cực men theo bờ Tây các đại dương chảy về Xích Đạo.
- Ở BBC hoàn lưu ở vĩ độ thấp chảy theo chiều kim đồng hồ còn ở NBC thì hoàn lưu chảy ngược chiều kim đồng hồ.
- Ở vùng gió mùa xuất hiện, các dòng biển đổi chiều theo mùa.
- Các dòng biển nóng, lạnh chảy đối xứng nhau qua các bờ đại dương.
Dựa vào SGK và kiến thức đã học, em hãy cho biết: *Sóng biển là gì?
*Nguyên nhân gây ra sóng?
* Thế nào là sóng lừng, sóng nhọn đầu, sóng bạc đầu?
* Cần phân biệt:
Sóng lừng: sóng dài từ ngoài khơi tràn vào.
Sóng nhọn đầu: sóng ngắn.
Sóng bạc đầu: sóng ngắn do gió thổi mạnh.
Dựa vào SGK và kiến thức đã học,em hãy cho biết:
* Sóng thần là gì?
* Nguyên nhân gây ra sóng thần?
1- Động đất phát sinh giữa hai mảng thạch quyển đã đẩy một lượng nước khổng lồ lên cao.
2- Khối nước nông khổng lồ này chạy qua đại dương với tốc độ đến 500 km/giờ.
3- Khi gặp bờ dốc thoai thoải trên bờ biển, nước bị nén lại và đẩy lên cao.
4- Sóng dâng lên và tàn phá vùng bờ biển.
Tác hại của sóng thần:
Hai ảnh dưới đây mô tả hiện tượng gì?
Tại sao có hiện tượng đó?
Hiện tượng thuỷ triều.
Vậy hiện tượng thuỷ triều là gì?
Dựa vào hình 16.1 và 16.2 hãy cho biết vào các ngày có dao động thuỷ triều lớn nhất, vị trí giữa Mặt Trời, Trái Đất, Mặt Trăng như thế nào? Khi đó ở Trái Đất ta nhìn thấy Mặt Trăng như thế nào?
Dựa vào hình 16.3 hãy cho biết vào các ngày có dao động thuỷ triều nhỏ nhất, vị trí giữa Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng như thế nào? Khi đó ở Trái Đất sẽ nhìn thấy Mặt Trăng như thế nào?
Khi biết được quy luật hoạt động
của thuỷ triều, sẽ giúp ích cho
những hoạt động kinh tế nào?
⇒ Phuïc vuï cho ngaønh haøng haûi, ñaùnh caù vaø saûn xuaát muoái,…
Vậy làm thế nào để người ta tính được mức thuỷ triều?
b. Máy đo thuỷ triều.
a. Máy đo áp suất dưới đáy biển.
Ở lớp 6 chúng ta đã học về dòng biển, vậ�y em nào có thể nhắc lại dòng biển là gì? Có mấy loại dòng biển? Người ta phân biệt chúng như thế nào?
Làm việc theo nhóm:
Các nhóm hãy đọc kĩ nội dung SGK mục III, quan sát hình 16.4 SGK, bản đồ tự nhiên thế giới trong Tập bản đồ thế giới và các châu lục trang 6,7, hoặc nhìn bản đồ tự nhiên thế giới trên bảng sau đó thảo luận và hoàn thành các phiếu học tập.
Bán cầu
T/c dòng biển
Tên gọi
Nơi xuất phát (vĩ độ)
Hướng chảy
B
Ắ
C

N
A
M
Nóng
Lạnh
Nóng
Lạnh
1. Dòng Biển Bắc TBD
2. Dòng Biển Gulfstream
3. Dòng Biển Ghine
4. Dòng Biển Theo Gió Mùa
5. Dòng Biển Bắc Xích Đạo
1. Dòng Biển California
2. Dòng Biển Labrado
3. Dòng Biển Canary
4. Dòng Biển Oiasivo
1. Dòng Biển Brazil
2. Dòng Biển Mozambich
3. Dòng Biển Đông Úc
4. Dòng Biển Nam Xích Đạo
1. Dòng Biển Theo Gió Tây
2. Dòng Biển Peru
3. Dòng Biển Benghela
4. Dòng Biển Tây Úc
Xích Đạo
Xích Đạo
Khoảng 300 - 400B hoặc từ cực Bắc.
Khoảng 300 - 400N hoặc từ cực Nam.
Chảy về phía Tây, khi gặp lục địa thì chảy lên hướng Bắc.
Men theo bờ Tây của các đại dương chảy về Xích Đạo.
Chảy về phía Tây, khi gặp lục địa thì chuyển hướng về phía Nam Cực
Chảy về phía Xích Đạo.
Dựa vào bản đồ tự nhiên thế giới hãy chứng minh rằng có sự đối xứng của các dòng biển chảy ven bờ đông và bờ Tây các đại dương.
Ví dụ: Ở Bắc Đại Tây Dương.
Khoảng 300B bờ đông Đại Tây Dương có dòng biển lạnhCanari, bờ Tây có dòng biển nóng Gơnxtơrim.
Khoảng 600B bờ đông Đại Tây Dương có dòng biển nóng Bắc Đại Tây Dương, bờ Tây có dòng biển lạnh Labrađo.
Bài tập củng cố: Chọn ý đúng hoặc đúng nhất.
Câu 1: Nguyên nhân tạo sóng là do:
a. Chuyển dộng của Trái Đất.
b. Thay đổi nhiệt độ của nước biển.
c. Gió thổi.
d. Cả 3 ý trên đều đúng.
Câu 2: Hiện tượng nước lên xuống thường xuyên theo chu kì ở các biển và đại dương được gọi là:
a. Dòng biển.
b. Thuỷ triều.
c. Sóng.
d. Hải lưu.
Câu 3: Ở đai chí tuyến, bờ đông lục địa có khí hậu ẩm, mưa nhiều vì ảnh hưởng:
a. Dòng biển lạnh.
b. Dòng biển nóng.
c. Dòng phản lưu.
d. Tất cả đều sai..
Hoạt Động Nối Tiếp:
Trả lời câu hỏi 3 vào tập và xem trước bài tiếp theo.
Các dòng biển trên thế giới.