Bài 16. Sóng. Thủy triều. Dòng biển

Câu hỏi kiểm tra bài cũ:
1. Trong bài hát Gửi em chiếc nón bài thơ có câu: "Nước dưới sông có khi đầy khi cạn.". Vậy tại sao lại có hiện tượng đó?
2. Tại sao phải bảo vệ và trồng rừng đầu nguồn?
3. Các hồ tự nhiên và nhân tạo ảnh hưởng như thế nào đến chế độ nước sông? Lấy ví dụ ở Việt Nam.
bài 16 - Tiết 19:
Trường THPt Chuyên Tuyên quang
GV: ứng quốc chỉnh
Lớp dạy: 10 sinh
Sóng. thuỷ triều. dòng biển
I. Sóng biển
Hãy quan sát đoạn video sau hãy nêu KN và NN gây ra sóng biển?
1. Khái niệm:
- Sóng biển hiện tượng dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng.

2. Nguyên nhân:
- Chủ yếu là do gió.
Gió càng mạnh sóng càng to.
I. Sóng biển
1. Khái niệm:
2. Nguyên nhân
3. Sóng bạc đầu và sóng thần.
II. Thuỷ triều
1. Khái niệm
2. Nguyên nhân
3. Dặc điểm
III. Dòng biển
1. Khái niệm
2. Nguyên nhân
3. Dặc điểm
Quan sát đoạn video sau và cho biết nguyên nhân gây ra sóng thần và tác hại của nó.
- Sãng b¹c ®Çu:
+ Lµ những ®¸m bät tr¾ng nhÊp nh« liªn tôc trªn bÒ mÆt biÓn.
+ Nguyªn nh©n: Do c¸c h¹t n­íc va ch¹m vµo nhau khi chuyÓn ®éng lªn cao
- Sóng thần:
+ Là sóng cao 20-40m; tốc độ 400-800km/h
+ Nguyên nhân: động đất, núi lửa, bão.
+ Sức phá hoại khủng khiếp...
3. Sóng bạc đầu và sóng thần:
II. Thuỷ Triều
1. Thế nào là thuỷ triều?
2. Nguyên nhân gây ra hiện tượng thuỷ triều?
4. Triều kém xảy ra khi nào? Khi đó ở Trái đất sẽ thấy Mặt Trang như thế nào?
3. Triều cường xảy ra khi nào? Khi đó ở Trái đất sẽ thấy Mặt Trang như thế nào?
Nhóm Lẻ làm Câu 3; Nhóm Chẵn làm câu 4:
Câu hỏi chung cho cả 2 nhóm Chẵn và Lẻ:
1. Khái niệm: - Thuỷ triều là hiện tượng dao động thường xuyên, có chu kỡ của các khối nước trong biển và đại dương.
2. Nguyên nhân:
- Do sức hút của Mặt Trời và Mặt Trang
I. Sóng biển
1. Khái niệm:
2. Nguyên nhân
3. Sóng bạc đầu và sóng thần.
II. Thuỷ triều
1. Khái niệm
2. Nguyên nhân
3. Dặc điểm
III. Dòng biển
1. Khái niệm
2. Nguyên nhân
3. Dặc điểm

Trăng khuyết

Vuông góc
Triều kém

Trăng trßn
Kh«ng trăng
Thẳng hàng:
(M.Trang - T.đất - M.Trời)

(T.đất - M.Trang - M.Trời)

Triều cường
ở Trái đất ta thấy:

Vị trí ba thiên thể:
đặc điểm
III. Dòng biển
1. Khái niệm: - Dòng biển là hiện tượng chuyển động tịnh tiến thành của các khối nước biển và đại dương.
I. Sóng biển
1. Khái niệm:
2. Nguyên nhân
3. Sóng bạc đầu và sóng thần.
II. Thuỷ triều
1. Khái niệm
2. Nguyên nhân
3. Dặc điểm
III. Dòng biển
1. Khái niệm
2. Nguyên nhân
3. Dặc điểm
2. Nguyên nhân:
- Do hoạt động của các loại gió như Tín phong, gió Tây ôn đới, gió mùa.
- Do chênh lệch về nhiệt độ, độ mặn, tỉ trọng nước ở các biển.
Quan sát bản đồ
hãy cho biết đặc điểm
hoạt động của dòng biển?
3. đặc điểm:
- Dòng biển nóng chảy từ vĩ độ thấp --> vĩ độ cao.
- Dòng biển lạnh chảy từ vĩ độ cao --> vĩ độ thấp.
- Dòng nóng và dòng lạnh gặp nhau tạo thành các vòng hoàn lưu ở 2 bán cầu.
- Bán cầu Bắc có các dòng biển lạnh xuất phát từ vùng cực chảy men theo bờ đông các lục địa về Xích đạo.
- Vùng gió mùa xuất hiện các dòng biển đổi chiều theo mùa (VD: ở Việt Nam)
- Các dòng biển nóng và lạnh đối xứng qua bờ các đại dương.
1. điểm khác nhau gi?a sóng biển và thuỷ triều?
- Thuỷ triều là dao động thường xuyên và có chu kỡ do nguyên nhân là sức hút của Mặt Trang và Mặt Trời còn của sóng là do gió và dao động không có chu kỡ.
- Củng cố -
2. Lực tạo triều của Mặt Trang lớn hơn hay của Mặt Trời lớn hơn?
- Lực tạo triều của Mặt Trang lớn hơn gấp 2,17 lần của Mặt Trời do Mặt Trang gần Trái đất hơn tới 390 lần so với Mặt Trời.
3. Vai trò của các dòng biển?
- đảm bảo lưu thông và cân bằng nước biển, đại dương.
- Tạo các ngư trường.
- Tạo thuận lợi cho GTVT
- ảnh hưởng đến khí hậu ven bờ và ANQP.
- dặn dò -
1. Trả lời câu hỏi cuối trang 61 vào vở.
2. Trả lời các câu hỏi và làm bài tập trong Sách bài tập.
3. đọc trước bài 17: Thổ nhưỡng quyển, các nhân tố hỡnh thành thổ nhưỡng.