Bài 16. Sóng. Thủy triều. Dòng biển

Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Có mấy loại vòng tuần hoàn nước? Hãy nêu đặc điểm của chúng?
Có 2 loại vòng tuần hoàn:
Vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn.
Vòng tuần hoàn nhỏ: Bốc hơi –> Nước rơi
Vòng tuần hoàn lớn: Bốc hơi –> Nước rơi –> Dòng chảy
Câu 2: Giải thích câu thơ “ Nước đi ra bể lại mưa về nguồn”.(Non nước-Tản Đà)
(Bể: biển, Nguồn: nơi đầu dòng chảy)
Câu thơ thể hiện vòng tuần hoàn lớn (Bốc hơi –> Nước rơi –> Dòng chảy)
đi ra bể Dòng chảy ->Bốc hơi
mưa về nguồn Nước rơi
Câu 3: Có mấy nhóm nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông?
Có 2 nhóm nhân tố:
Chế độ mưa, Băng tuyết, Nước ngầm
Địa thế, Thực vật, Hồ đầm
Câu 4: Tại sao muốn giảm bớt tác hại do lũ gây ra, cần phải bảo vệ rừng phòng hộ ở đầu nguồn sông?
Rừng cây có tác dụng rất lớn trong việc điều hòa dòng chảy của sông: Khi nước mưa rơi xuống, một phần nhỏ được giữ lại ở tán cây, phần còn lại rơi xuống mặt đất. Xuống tới mặt đất, một phần nước mưa bị lớp thảm mục giữ lại, một phần len lỏi qua rễ cây thấm dần xuống đất tạo nên những mạch ngầm điều hòa dòng chảy.
Rừng phòng hộ ở đầu nguồn sông sẽ có tác dụng rất lớn trong việc giảm bớt tốc độ và lưu lượng dòng chảy  giảm bớt tác hại do lũ gây ra.
Tiết 18 - Bài 16
SÓNG - THỦY TRIỀU - DÒNG BIỂN
I- SÓNG BIỂN
Quan sát hình bên và hãy nêu
khái niệm về sóng? Nguyên nhân
I- SÓNG BIỂN
Khái niệm:
Sóng biển là một hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng.
Nguyên nhân: chủ yếu là do gió
I- SÓNG BIỂN
Sóng bạc đầu:
Thế nào là sóng bạc đầu?
Những giọt nước biển chuyển động lên cao, khi rơi xuống va đập vào nhau, vỡ tung tóe thành bọt trắng
Năng lượng sóng
Mũi Đại Lãnh
Ảnh hưởng của sóng biển
Gành đá
Vịnh-bãi biển
Sóng biển xâm thực bờ biển
Ảnh hưởng của sóng biển
I- SÓNG BIỂN
Em hãy nêu nguyên nhân, đặc điểm của sóng thần?
Sóng thần:
Là sóng lớn, thường có chiều cao 20-40m, truyền theo chiều ngang với tốc độ 400-800km/h, có sức tàn phá khủng khiếp.
Nguyên nhân: do động đất, núi lửa phun ngầm dưới đáy biển, bão
I- SÓNG BIỂN
Sóng thần:
Hậu quả của sóng thần
Hãy quan sát các hình dưới đây
II- THỦY TRIỀU
II- THỦY TRIỀU
Nguyên nhân
Hình thành chủ yếu do sức
hút của Mặt Trăng và
Mặt Trời.
Khái niệm:
Thủy triều là hiện tượng dao động
thường xuyên, có chu kỳ của các khối nước
trong các biển và đại dương.
Nguyên nhân sinh ra thủy triều?
Hiện tượng thủy triều
Nguyên nhân
Hình thành chủ yếu do sức
hút của Mặt Trăng và
Mặt Trời.
II- THỦY TRIỀU
- Không Trăng
- Trăng tròn

Trăng khuyết

Vào các ngày triều cường và triều kém, ở Trái Đất sẽ thấy mặt Trăng như thế nào?
Mùng 1(2,3) – Mùng 15(16,17)
Mùng 8(9,10) – Mùng 22(23,24)
Năng lượng thủy triều
Thủy triều còn đóng góp môt phần lớn là làm nên các chiến thắng trên sông Bạch Đằng vào năm 938 của Ngô Quyền trước quân Nam Hán và năm 1288 của nhà Trần trước quân Nguyên-Mông. Cho đến ngày nay thì con người đã biết sử dụng thủy triều để phục vụ cho công nghiệp (như sản xuất điện), ngư nghiệp, như trong đánh bắt hải sản, và khoa học, như nghiên cứu thủy văn.
Triều cường gây ngập lụt ở Tp Hồ Chí Minh
Ảnh hưởng của thủy triều
TÍCH CỰC
- Thuỷ triều là nguồn năng lượng có giá trị
- Xây dựng hải cảng và phát triển một số ngành kinh tế biển (làm muối, nuôi trồng hải sản,...)
- Bảo vệ an ninh đất nước
HẠN CHẾ
Triều cường gây ngập úng nhiều vùng cửa sông, ven biển.
Làm nước mặn xâm nhập sâu vào đất liền.
Thuyền vào Cảng

Dựa vào SGK và hiểu biết của bản thân, hãy cho biết:
- Dòng biển là gì? Có mấy loại dòng biển?
- Nguyên nhân tạo ra dòng biển?

III- DÒNG BIỂN
Khái niệm:
Dòng nước ở biển hay đại dương chảy theo một hướng
nhất định
Phân loại
Dòng biển lạnh
Dòng biển nóng
Nguyên nhân:
Do sự chênh lệch về độ mặn, nhiệt độ; do gió,
lực côriôlit,...
Cả lớp chia thành 4 nhóm: Dựa vào SGK và bản đồ phân bố các dòng biển trên thế giới, hãy hoàn thiện phiếu học tập sau:
III- DÒNG BIỂN
Đặc điểm phân bố:
Thảo luận nhóm
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Nhóm 1,2: Em hãy trình bày đặc điểm của các
dòng biển nóng
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Nhóm 3,4: Em hãy trình bày đặc điểm của các
dòng biển lạnh


THÔNG TIN PHẢN HỒI
400B
00
400N
Dòng biển lạnh
Dòng biển nóng
Gônxtrim
Bắc TBD
Nam xích đạo
Brazil
Mozambique
Curoshio
Đông Úc
California
Labrado
Oiasivo
Peru
Benghela
Dòng theo gió Tây
Dòng theo gió Đông
Tây Úc
Canary
Dòng theo gió mùa
Các dòng biển nóng và lạnh chảy đối xứng qua 2 bờ các đại dương
Ở vùng gió mùa thường xuất hiện các dòng nước đổi chiều theo mùa
Vòng hoàn lưu lớn ở BCB theo chiều kim đồng hồ, còn ở BCN thì ngược chiều kim đồng hồ
Các DB nóng và DB lạnh nối với nhau thành vòng hoàn lưu
Sa mạc Patagonia-Achentina
Sa mạc Great Basin-Mĩ
Sa mạc Sahara
Sa mạc Kalahari
Rừng Amazon
Rừng lá rộng –Hoa Kì
Việt Nam
Đảo Calimantan-Đông Nam Á
- Dòng biển đưa một số thực vật đi xa (dừa…)
- Dòng biển vận chuyển vi sinh vật  ngư trường
- Nơi dòng biển nóng – lạnh gặp nhau  nhiều sương mù, cản trở hoạt động trên biển, đại dương
TỔNG KẾT
BIỂN, ĐẠI DƯƠNG
THỦY TRIỀU
DÒNG BIỂN
SÓNG
Khái niệm
Nguyên nhân
Khái niệm
Khái niệm
Nguyên nhân
Nguyên nhân
Đặc điểm phân bố
Câu 1: Ngày có thủy triều lớn nhất khi
Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời.
b. Mặt Trăng, Mặt Trời, Trái Đất nằm thẳng hàng.
c. Trái Đất nằm giữa Mặt Trăng và Mặt Trời.
d. Cả 3 ý trên.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Ngày có thủy triều lớn nhất khi
Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời.
b. Mặt Trăng, Mặt Trời, Trái Đất nằm thẳng hàng.
c. Trái Đất nằm giữa Mặt Trăng và Mặt Trời.
d. Cả 3 ý trên.
Câu 2: Câu nào dưới đây không chính xác?
a. Sóng biển là hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng
b. Sóng biển là hình thức dao động của nước biển theo chiều nằm ngang
c. Nguyên nhân gây sóng thần là do động đất dưới đáy biển
d. Nguyên nhân chủ yếu của sóng biển và sóng bạc đầu là gió
Câu 2: Câu nào dưới đây không chính xác?
a. Sóng biển là hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng
b. Sóng biển là hình thức dao động của nước biển theo chiều nằm ngang
c. Nguyên nhân gây sóng thần là do động đất dưới đáy biển
d. Nguyên nhân chủ yếu của sóng biển và sóng bạc đầu là gió
Câu 3. Nguyên nhân nào sinh ra sóng thần?
a. Động đất dưới đáy biển.
b. Núi lửa phun ngầm dưới đáy biển.
c. Bão lớn
d. Tất cả các ý trên
Câu 3. Nguyên nhân nào sinh ra sóng thần?
a. Động đất dưới đáy biển.
b. Núi lửa phun ngầm dưới đáy biển.
c. Bão lớn
d. Tất cả các ý trên
Câu 4: Các dòng biển nóng thường là những dòng biển chảy từ :
a. Vĩ độ thấp lên vĩ độ cao
b. Các vùng cực chảy về phía xích đạo
c. Vĩ độ cao về vĩ độ thấp
d. Xuất phát ở những khu vực gió mùa
Câu 4: Các dòng biển nóng thường là những dòng biển chảy từ :
a. Vĩ độ thấp lên vĩ độ cao
b. Các vùng cực chảy về phía xích đạo
c. Vĩ độ cao về vĩ độ thấp
d. Xuất phát ở những khu vực gió mùa
HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP
Các em về nhà xem lại bài và làm các bài tập trang 62 sách giáo khoa.
So sánh sóng biển với sóng thần

Đọc trước bài 17: Thổ nhưỡng quyển, các nhân tố hình thành thổ nhưỡng.