Bài 16. Cấu trúc di truyền của quần thể

Sở giáo dục và đào tạo Hà Giang
TRƯỜNG THPT XÍN MẦN
Gv: Phạm Trung Thành
CHƯƠNG III
DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ
TIẾT 17 .Bài 16
CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
I . Các Đặc Trưng Di Truyền Của Quần Thể
Cho biết đặc điểm của mỗi tập hợp cá thể sau?
Mỗi tập hợp trên đều là quần thể sinh vật, Vậy quần thể sinh vật là gì?
1 . Quần thể là gì
- Quần thể được hiểu là:
+ Tập hợp các cá thể cùng loài.
+ Chung sống trong khoảng không gian xác định.
+ Tồn tại qua thời gian nhất định.
+ Có khả năng giao phối với nhau sinh ra thế hệ sau ( Quần thể giao phối ).
=> Mỗi QT là một cộng đồng có lịch sử hình thành và phát triển chung, có thành phần kiểu gen đặc trưng và tương đối ổn định.
* Về mặt di truyền, người ta phân biệt quần thể tự phối và quần thể giao phối.
Về mặt di truyền, người ta phân biệt bao nhiêu loại quần thể?
Như thế nào là vốn gen, Vốn gen có những đặc trưng cơ bản nào?
- Vốn gen: Là tập hợp tất cả các alen ( Trạng thái khác nhau của cùng 1 gen ) của tất cả các gen có trong quần thể tại một thời điểm xác định.
- Đặc trưng của vốn gen: Thể hiện qua các thông số tần số alen và tần số kiểu gen.
Tần số alen và tần số kiểu gen được tính như thế nào?
- Ví dụ: Ở 1 quần thể đậu Hà lan, gen quy định màu hoa có 2 alen, A - Hoa đỏ; a - Hoa trắng. Giả sử có 1000 cây, trong đó 500 cây có KG AA, 200 cây có KG Aa, 300 cây có KG aa. Tính tần số các alen và tần số các KG có trong quần thể?
Gọi: D: ( Số lượng cá thể có KG AA); H: ( Số lượng cá thể có KG Aa); R: ( Số lượng cá thể có KG aa) -> Số lượng tất cả các KG trong quần thể:
2. Các đặc trưng di truyền của quần thể
N = D + H + R.
* Tần số kiểu gen:
* Tần số alen:
Tần số kiểu gen AA =

Tần số kiểu gen Aa =

Tần số kiểu gen aa =
Tổng số alen có trong quần thể là:
2 N ( Vì mỗi cá thể lưỡng bội có 2 alen )
Số lượng alen A = 2D + H
Số lượng alen a = 2R + H
= 0,6
= 0,4
Gọi tần số kiểu gen AA là d.
Aa là h.
aa là r.
Thì tần số tương đối của các alen A và a được tính như thế nào?
Gọi p là tần số alen A và q là tần số alen a
=> p = ; q =
p + q =
1
Quần thể tự phối bao gồm các quần thể như thế nào?
QUẦN THỂ TỰ THỤ PHẤN QUẦN THỂ GIAO PHỐI GẦN
Các kiểu gen AA; Aa và aa tự phối cho ra thế hệ con như thế nào?
AA X AA AA
aa X aa aa
Aa X Aa ¼ AA ; ½ Aa ; ¼ aa
QUẦN THỂ TỰ PHỐI
Aa
AA
aa
AA
aa
AA
aa
Aa
AA
aa
Aa
AA
aa
aa
Aa
AA
Aa
P

I1

I2

I3

I4

I5

I6
Quan sát Sự biến đổi thành phần kiểu gen trong quần thể tự phối qua các thế hệ.
QUẦN THỂ TỰ PHỐI
Thế hệ xuất phát có KG 100% Aa thì qua các thế hệ KG của quần thể sẽ như thế nào?
II - CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA
QUẦN THỂ TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
1. Quần thể tự thụ phấn
Thế nào là quần thể tự thụ phấn?
Giả sử ta có 1 quần thể cây đậu hàlan gồm toàn cây di hợp tử Aa. Xác định thành phàn kiểu gen (Tỉ lệ các kiểu gen AA : Aa: aa) của quần thể qua các thế hệ tự thụ phấn bằng cách điền tiếp các số liệu vào bảng dưới đây:
Giả sử ta có 1 quần thể cây đậu hàlan gồm toàn cây di hợp tử Aa. Xác định thành phàn kiểu gen (Tỉ lệ các kiểu gen AA : Aa: aa) của quần thể qua các thế hệ tự thụ phấn bằng cách điền tiếp các số liệu vào bảng dưới đây:
n
……….
……….
………
……………
…………
……..
3
2
1
0
Kiểu gen đồng hợp tử lặn
Kiểu gen dị hợp tử
Kiểu gen đồng hợp tử trội
Thế hệ
Aa
1AA
2Aa
1aa
4AA
2AA
4Aa
2aa
4aa
24AA
4AA
8Aa
4aa
24aa
?AA
?aa
?Aa
1
4
1
2
1
21
2
4
1
4
=
1
8
6
16
3
8
6
16
28
64
3
8
7
16
7
16
28
64
8
64
4
16
1
4
=
1
22
1
23
=
=
=
=
=
=
=
=
1
2n
1- (1/2)n
2
1- (1/2)n
2
?
?
?
* Xu hướng thay đổi thành phần kiểu gen của quần thể tự phối là: tần số kiểu gen đồng hợp tăng dần, tần số kiểu gen dị hợp giảm dần
* Tần số alen của quần thể tự phối không thay đổi qua các thế hệ
2. Quần thể giao phối cận huyết
Đặc điểm di truyền; M?c d? da d?ng di truy?n ng�y c�ng gi?m do tỉ lệ dị hợp giảm, tỉ lệ đồng hợp tăng,( trong đó các kiểu gen đồng hợp lặn càng có cơ hội biểu hiện thành tính trạng có hại, gây thoái hoá giống)
Thế nào là giao phối cận huyết?
- Tại sao đặc điểm di truyền của quần thể giao phối lại biểu hiện giống quần thể tự thụ phấn?
Tại sao luật hôn nhân và gia đình
cấm kết hôn họ hàng gần?

Câu 1:Một quần thể sóc khởi đầu có tổng số 1500 con trong đó
- Sóc lông nâu đồng hợp trội (AA ) : 900 con
- Sóc lông nâu dị hợp (Aa ) : 300 con
- Sóc lông trắng (aa ) : 300 con
a.Tần số kiểu gen AA , Aa ,aa là :
B. AA = 0,4 ,Aa = 0,6 ,aa = 0,2
C. AA= 0,5 ,Aa= 0,2 ,aa= 0,3 D. AA = 0,6 ,Aa = 0,4, aa = 0,2
b.Tần số alen A và a là
A. A = 0,6 , a = 0,4 B. A= 0,4 , a= 0,6
D. A= 0,3, a= 0,7
A. AA= 0,6 ,Aa= 0,2 ,aa= 0,2
C. A = 0,7 , a = 0,3
CỦNG CỐ
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Trả lời câu hỏi cuối bài
2. Sưu tầm một số tranh ảnh về quần thể , quần thể tự thụ phấn và quần thể giao phối gần
3. Xem bài cấu trúc di truyền quần thể tiếp theo
Cảm ơn các thầy cô và các em ,chào tạm biệt