Bài 16. Cấu trúc di truyền của quần thể

CHƯƠNG III.
DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ
BÀI 16.
CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
CÁC ĐẶC TRƯNG DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ



1. Khái niệm quần thể

BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Quần thể là : - Tập hợp các cá thể cùng loài, chung sống trong một khoảng không gian xác định, đến thời điểm nhất định, có khả năng sinh sản sinh ra thế hệ mới
- Ví dụ :
Những con mối sống trong tổ mối ở góc vườn.
-Quần thể cây thông trên đồi thông
-Quần thể cá rô phi trong ao
…

Bài toán: Trong một quần thể cây đậu Hà lan, gen quy định màu hoa chỉ có 2 loại: alen A quy định hoa đỏ và alen a quy định hoa trắng. Giả sử một quần thể đậu có 1000 cây trong đó có :
500AA: 200Aa :300aa.
Hãy tính:
1. Tần số của các alen A và a trong quần thể?
2. Tần số các kiểu gen trong quần thể?

I – CÁC ĐẶC TRƯNG DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
2. Đặc trưng di truyền của quần thể:
Mỗi quần thể được đặc trưng bằng một vốn gen

Vốn gen là tập hợp tất cả các alen có trong quần thể ở một thời điểm xác định
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Quần thể được đặc trưng bằng yếu tố nào?
* Tần số alen:

I – CÁC ĐẶC TRƯNG DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
* Tần số kiểu gen:
(500 x 2) + 200 = 1200
(300 x 2) + 200 = 800
1000x 2 = 2000
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Cách tính tần số alen thông qua tần số kiểu gen
Nếu trong quần thể có thành phần kiểu gen theo công thức: d AA: h Aa: r aa
Tính tần số alen theo công thức:
Tần số alen A= d + h/2
Tần số a len a= r + h/2
áp dụng vào ví dụ trên: A= 0.5+0.2/2 = 0.6
a =0.3 +0.2/2 = 0.4
II – CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ TỰ THỤ PHẤN VÀ QUẦN THỂ GIAO PHỐI GẦN
1. Quần thể tự thụ phấn:
* Ví dụ: Đậu Hà lan,lúa,...
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
II – CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ TỰ THỤ PHẤN VÀ QUẦN THỂ GIAO PHỐI GẦN
1) Quần thể tự thụ phấn:
* Ví dụ: Đậu Hà Lan...
Bài tập: Thế hệ P có 100% Aa. Cho tự thụ phấn liên tiếp nhiều thế hệ. Hãy xác định tỉ lệ các kiểu gen
AA
Aa
aa
ở thế hệ F1, F2, F3, và Fn.
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Xác định kết quả tự thụ phấn vào bảng sau
1 (100%)
0 (0%)
Tần số alen
A
a
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Sơ đồ biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể
Fn ? (khi n  ) : AA = aa =


Aa =

BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Cấu trúc di truyền của quần thể tự thụ phấn: thay đổi theo hướng tăng dần tần số kiểu gen đồng hợp và giảm dần tần số kiểu gen dị hợp
* TH 1 : quần thể có xuất phát ban đầu 100% Aa sau n thế hệ tự thụ phần thành phần kiểu gen là :
Aa= (1/2) n
AA= aa= [1-( 1/2) n ] /2

*TH 2 : Quần thể xuất phát ban đầu có câu trúc : Công thức tổng quát.
QT: xAA + yAa +zaa=1
Trong đó: x, y,z lần lượt là tần số của các kiểu gen: AA, Aa, aa.
Nếu quần thể trên tự thụ phấn qua n thế hệ thì:
- Tần số của kgen Aa = (1/2 ) n .y=B
- Tần số của kgen AA= x + (y-y(1/2)­n )/2= x+ (y-B)/2
- Tần số của kgen aa= z + (y-y(1/2)­n )/2 = z +(y-B)/2







2,93m
2,46m
2,34 m
Ns: 47,6 tạ/ha
Ns: 24,1 tạ/ha
Ns: 15,2 tạ/ha
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Đây là hiện tượng gì?
2) Quần thể giao phối gần:
Khái niệm:
Có ở các quần thể động vật: Hiện tượng các cá thể cùng quan hệ huyết thống giao phối với nhau
*Cấu trúc di truyền của quần thể: Đồng hợp tử ngày càng tăng ,dị hợp tử ngày càng giảm-> các gen lặn có thể có hại có cơ hội tổ hợp thành kiểu hình lặn có hại
▼ Tại sao luật hôn nhân gia đình lại cấm không cho người có họ hàng gần trong vòng 3 đời kết hôn với nhau?
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Thế nào là quần thể giao phối gần?
Câu 1: Tần số tương đối của một kiểu gen được xác định bằng
A. tần số các loại kiểu gen ở đời con .
B. tổng số cá thể có kiểu gen nào đó trên tổng số cá thể trong quần thể .
C. tỉ lệ giữa số alen được xét trên tổng số alen thuộc một loại trong quần thể.

CỦNG CỐ
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Câu 2: Tại sao lai gần (TTP, giao phối gần) lại dẫn tới thoái hóa giống?
A. Giống có độ thuần chủng cao .
B. Giống xuất hiện nhiều dị tật bẩm sinh .
C. Dị hợp tử giảm, ĐHT tăng nên gen lặn có cơ hội biểu hiện kiểu hình.
D. Đồng hóa giảm, thích nghi kém

CỦNG CỐ
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Câu 3: - Trong một quần thể tự thụ phấn, thế hệ ban đầu có kiểu gen 100% dị hợp một cặp gen thì tỷ lệ cây dị hợp ở thế hệ F3 là bao nhiêu ?
A. 12,5%
B. 25%
C. 5%
D. 75%
CỦNG CỐ
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
CỦNG CỐ
Câu 4: Một quần thể khởi đầu có tần số kiểu gen dị hợp tử Aa là 0,4. Sau 4 thế hệ tự thụ phấn thì tần số kiểu gen dị hợp tử trong quần thể là bao nhiêu?
A. 0,1
B. 0,025
C. 0,3
D. 0,4
BÀI 16.CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1- Một quần thể TTP tại thế hệ P: 0,5Aa : 0,5aa.
Xác định cấu trúc di truyền ở thế hệ F3.
2- Cấu trúc di truyền của quần thể tự thụ phấn thế nào?
A. Tỉ lệ kiểu gen đồng hợp tử tăng
B.Tỉ lệ kiểu gen đồng dị hợp tử giảm
C.Giảm dần tỉ lệ kiểu gen dị hợp và tăng dần tần số kiểu gen đồng hợp
D. Không có đáp án đúng