Bài 16. Cấu trúc di truyền của quần thể

CÁCH HƯỚNG DẪN HỌC SINH HIỂU BẢNG TỰ THỤ PHẤN VÀ THÀNH LẬP CÔNG THỨC TỪ BẢNG
CÁC GIÁO VIÊN XEM CÁC SLIDES (6, 7 ,8)
PHẦN GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH THƯỜNG MẮC
Ví dụ : Trong một quần thể cây đậu Hà lan, gen quy định màu hoa chỉ có 2 loại: alen A quy định hoa đỏ và alen a quy định hoa trắng. Giả sử một quần thể đậu có 1000 cây trong đó có: 500 cây kiểu gen AA, 200 cây kiêu gen Aa, 300 cây kiểu gen aa. Hãy tính:
a. Tần số của các alen A và a trong quần thể ?
b. Tần số các kiểu gen trong quần thể ?
Hướng dẫn:
- 1cơ thể có 2 alen
1000 ----> 1000x2 alen (tổng số alen trong quần thể)
- 1cơ thể có KG AA có 2 alen A
500 -------------------- 500 x 2 alen A
- 1cơ thể có KG Aa có 1 alen A và 1 alen a
200 ------------------200 alen A và 200 alen a
- 1cơ thể có KG aa có 2 alen a
300 300 x 2 a len a
Một quần thể sóc khởi đầu có tổng số 1500 con trong đó
+ sóc lông nâu đồng hợp trội (AA ) : 900 con
+ sóc lông nâu dị hợp (Aa ) : 300 con
+ sóc lông trắng (aa ) : 300 con
a. Tần số kiểu gen AA, Aa ,aa là :
b. Tần số alen A và a là
Phiếu học tập
a. A = 0,7; a = 0,3
b. AA = 0,6 ; Aa= 0,2 ; aa= 0,2
1(Aa x Aa) => F1: 1AA + 2Aa + 1aa
Ban đầu 100% Aa = 1Aa tự thụ phấn lần 1
- 1(AA x AA) => F2: 4AA
F1: 1AA + 2Aa + 1aa : tự thụ phấn lần 2
- 2 (Aa x Aa) => F2: 2AA + 4Aa + 2aa
- 1 (aa x aa) => F2: 4aa
F2: 6AA + 4Aa + 6aa : tự thụ phấn lần 3
F2: 6AA + 4Aa + 6aa
- 6(AA x AA) => F3: 24AA
- 4 (Aa x Aa) => F3: 4AA + 8Aa + 4aa
- 6 (aa x aa) => F3: 24aa
F3: 28AA + 8Aa + 28aa
1/4
1/2
1/4
3/8
1/4
3/8
7/16
1/8
7/16
= (1/2)2
= (1/2)1
= (1/2)3
CÁCH THÀNH LẬP CÔNG THỨC
TRONG QUẦN THỂ LUÔN CÓ 2 LOẠI KIỂU GEN
DỊ HỢP + ĐỒNG HỢP(TRỘI + LẶN) = 1
=> ĐỒNG HỢP = 1 – DỊ HỢP
VỚI QUẦN THỂ BAN ĐẦU 100% DỊ HỢP THÌ SAU MỖI THẾ HỆ TTP ĐỒNG HỢP TRỘI BẰNG ĐỒNG HỢP LẶN

AA + aa = 1 – Aa => 2AA = (1-Aa)/2
xét thế hệ 1 => Aa = 1/2 = (1/2)1 vậy AA =aa = (1-1/21)/2
xét thế hệ 2 => Aa = 1/4 = (1/2)2 vậy AA =aa = (1-1/22)/2
xét thế hệ 3 => Aa = 1/8 = (1/2)3 vậy AA =aa = (1-1/23)/2

thế hệ n => Aa = (1/2)n vậy AA =aa = (1-1/2n)/2
SLIDES NÀY THỰC TẾ GIÁO VIÊN TRÌNH BÀY TRÊN BẢNG NHÁP TÔI ĐƯA VÀO ĐÂY ĐỂ CÁC THẦY CÔ DỄ HIỂU HƯỚNG ĐI
Sơ đồ biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể
Ví dụ: Ở Ngô alen A quy định thân cao, nhiều hạt
a quy định thân thấp, ít hạt

Giống ban đầu P: Thân cao , nhiều hạt x Thân cao, nhiều hạt
Aa x Aa
F1: Tỉ lệ kiểu gen: 1AA : 2Aa : 1aa
Tỉ lệ kiểu hình: 3/4 Thân cao, nhiều hạt :1/4 Thân thấp, ít hạt
2,46m
2,34 m
Ns: 15,2 tạ/ha
Ns: 24,1 tạ/ha
Thoái hóa giống
Ví dụ: Ở Người alen A quy định da bình thường
alen a quy định da bạch tạng

P: Da bình thường x Da bình thường
Aa x Aa
F1: Tỉ lệ kiểu gen: 1AA : 2Aa : 1aa
Tỉ lệ kiểu hình: 3/4 Da bình thường : 1/4 Bạch tạng
Bài tập
Hãy chọn phương án trả lời đúng

Một quần thể khởi đầu có tần số kiểu gen dị hợp tử Aa là 0,40. Sau hai thế hệ tự thụ phấn thì tần số kiểu gen dị hợp tử trong quần thể sẽ là bao nhiêu?

A. 0,10 B. 0,20 C. 0,30 D. 0,40