Bài 16. Cấu trúc di truyền của quần thể

Chương III.
DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ
Bài 16. CẤU TRÚC DI TRUYỀN
CỦA QUẦN THỂ
1
2
I. CÁC ĐẶC TRƯNG DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
1.Vốn gen
2. Tần số alen và tần số kiểu gen của quần thể
II. CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ TỰ THỤ PHẤN VÀ QUẦN THỂ GIAO PHỐI GẦN
1. Quần thể tự thụ phấn
2. Quần thể giao phối gần
Quần thể chim cánh cụt ở Nam Cực
Quần thể hoa hướng dương ở Nghệ An
Quần thể là gì?
3
Quần thể:
- Là tập hợp các cá thể cùng loài.
- Cùng sống trong khoảng không gian xác định.
- Tại cùng một thời điểm.
- Có khả năng sinh sản và tạo ra thế hệ mới.
Quần thể có những
đặc trưng di truyền nào?
4
I. CÁC ĐẶC TRƯNG DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Quần thể bọ cánh cam
Nhận xét về màu sắc và số lượng đốm trên cánh của các cá thể bọ cánh cam?
5
1. Vốn gen

Vốn gen của quần thể là gì?
Vốn gen của quần thể bướm
6
Vốn gen là tập hợp tất cả các alen trong quần thể ở một thời điểm xác định.
Đặc điểm của vốn gen thể hiện ở:
Tần số alen.
Tần số kiểu gen (cấu trúc di truyền).


7
2. Tần số alen và tần số kiểu gen

Tổng số alen của quần thể (A,a) = 1000 x 2
= 2000
Tổng số alen A: (500 x 2) + 200 =1200
Tổng số alen a: (300 x 2) + 200 = 800
Trong một quần thể cây đậu Hà Lan, gen quy định màu hoa chỉ có 2 loại alen, alen A: hoa đỏ và alen a: hoa trắng.
Giả sử quần thể đậu có 1000 cây với:
+ 500 cây có kiểu gen AA.
+ 200 cây có kiểu gen Aa.
+ 300 cây có kiểu gen aa.

8
 
Cách tính tần số alen?
 
2. Tần số alen và tần số kiểu gen

 
Trong một quần thể cây đậu Hà Lan, gen quy định màu hoa chỉ có 2 loại alen, alen A: hoa đỏ và alen a: hoa trắng.
Giả sử quần thể đậu có 1000 cây với:
+ 500 cây có kiểu gen AA.
+ 200 cây có kiểu gen Aa.
+ 300 cây có kiểu gen aa.

9
Cách tính tần số kiểu gen?
 
Bài tập nhóm:
Một quần thể có cấu trúc di truyền như sau : 0.6AA : 0.2Aa : 0.2aa. Hãy tính tần số của alen A và alen a trong quần thể trên?
- Tổng số alen A: 0.6 x 2 + 0.2 = 1.4
- Tổng số alen a: 0.2 x 2 + 0.2 = 0.6
- Tổng số alen trong quần thể : 1.4 + 0.6 = 2
- Tần số alen A: pA = 1.4 : 2 = 0.7
- Tần số alen a: qa = 0.6 : 2 = 0.3
10
II. CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ TỰ THỤ PHẤN VÀ QUẦN THỂ GIAO PHỐI GẦN
Quần thể sinh sản hữu tính gồm các dạng sau:
11
Quần thể tự thụ phấn
Tự thụ phấn là hiện tượng hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.
Tự thụ phấn là gì?
Kể tên 1 số loài tự thụ phấn?
Hoa đậu Hà Lan
Hoa đực và hoa cái của cây ngô
12
Nguyên nhân dẫn tới hiện tượng này là gì?
Do các gen lặn có hại chuyển từ trạng thái dị hợp sang trạng thái đồng hợp và được biểu hiện ra ngoài.
Hiện tượng thoái hóa giống khi cho ngô tự thụ phấn qua nhiều thế hệ.
13
 
 
14
 
 
15




 
 
 
Hãy viết tỉ lệ KG ở thế hệ Fn?
 
Hãy nhận xét gì về tỉ lệ KG đồng hợp trội và tỉ lệ KG đồng hợp lặn?
Em hãy dự đoán tỉ lệ KG dị hợp Aa ở thế hệ F3, F4, Fn ?
16
Em có nhận xét gì về tần số alen và tần số KG của quần thể tự thụ?
- Tần số alen không thay đổi.
- Tăng dần tần số KG đồng hợp tử và giảm dần tần số KG dị hợp tử.
Sự biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể tự thụ phấn qua nhiều thế hệ
17
18
- Tần số alen không thay đổi.
- Tăng dần tần số KG đồng hợp tử và giảm dần tần số KG dị hợp tử.
2. Quần thể giao phối gần
Đối với các loài động vật, giao phối gần là hiện tượng các cá thể có cùng quan hệ huyết thống giao phối với nhau.
Thế nào là quần thể giao phối gần?
+ Gây thoái hóa giống, giảm đa dạng sinh học.
+ Giảm sức sống, dễ bị các bệnh di truyền, quái thai, dị hình.
Hậu quả của tự thụ phấn và giao phối gần là gì?
Hãy cho biết đặc điểm di truyền của quần thể giao phối gần?
Tăng tần số KG đồng hợp tử và giảm tần số KG dị hợp tử.
19
Vì sao tự thụ phấn và giao phối gần dẫn đến thoái hóa giống nhưng người ta vẫn sử dụng trong chọn giống?
Trong chọn giống, người ta dùng phương pháp này để củng cố và duy trì một số tính trạng mong muốn, tạo dòng thuần, thuận lợi cho sự đánh giá kiểu gen từng dòng, phát hiện các gen xấu để loại ra khỏi quần thể.
20
21
Tại sao Luật Hôn nhân và gia đình lại cấm không cho người có họ hàng gần (trong vòng 3 đời) kết hôn với nhau?
Luật Hôn nhân và gia đình cấm những người có họ hàng gần lấy nhau nhằm tránh tác động của các gen lặn có hại. Vì khi giao phối gần thì các gen lặn gây hại có nhiều cơ hội trở về trạng thái đồng hợp tử nên tác động có hại sẽ biểu hiện ra kiểu hình. Con cháu của họ sẽ có sức sống kém, dễ mắc nhiều bệnh tật, thậm chí có thể bị chết non.
Bệnh tan máu bẩm sinh (Thalassemia)
Hậu quả do hôn nhân cận huyết ở người
Bệnh bạch tạng (Albinism)
22


Câu 1: Giao phối gần có vai trò:
A. không làm biến đổi tần số kiểu gen nhưng làm biến đổi tần số alen của quần thể.
B. không làm biến đổi tần số alen nhưng làm biến đổi tần số kiểu gen của quần thể.
C. không làm biến đổi tần số alen và tần số kiểu gen của quần thể.
D. làm biến đổi tần số alen và tần số kiểu gen của quần thể.
Củng cố:
B
23
Câu 2: Tất cả các alen của các gen trong quần thể tạo nên:
kiểu gen của quần thể.
vốn gen của quần thể.
kiểu hình của quần thể.
thành phần kiểu gen của quần thể.
B
24
Câu 3: Một quần thể giao phối có tỉ lệ các kiểu gen là 0.3AA : 0.6Aa : 0.1aa. Tần số tương đối của alen A là:
0.3
0.6
0.4
0.5
B
25
Câu 4: Một quần thể khởi đầu có tần số kiểu gen dị hợp tử Aa là 0,4. Sau 2 thế hệ tự thụ phấn thì tần số kiểu gen dị hợp tử trong quần thể sẽ là bao nhiêu?
0.1
0.2
0.3
0.4
A
26
CẢM ƠN VỀ BUỔI HỌC
NGÀY HÔM NAY!
27