Bài 15. Tính từ và cụm tính từ

NHIỆT NHIỆT CHÀO MỪNG
Chào mừng thầy cô giáo về dự giờ tiết học này
THẦY CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ
Em hãy chỉ ra cụm động từ có trong câu sau và xác định cấu tạo của cụm động từ đó?
Em đang học bài.
/
/
BÀI CŨ

a.Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể.
(Ếch ngồi đáy giếng)
b.Nắng nhạt ngả màu vàng hoe.Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm […]. Từng chiếc lá mít vàng ối.Tàu đu đủ, chiếc lá sắn héo lại mở năm cánh vàng tươi.
(Tô Hoài)
Trả lời:
a) bé, oai
b) vàng hoe, vàng lịm, vàng ối, vàng tươi, héo, nhạt
Chỉ đặc điểm, tính chất
• Khái niệm : Tính từ là những từ chỉ đặc điểm, tính chất của sự vật, hành động, trạng thái.
Xét ví dụ
• Khả năng kết hợp :
chín
đang, đã, sẽ, rất
quá,lắm
Tính từ dễ kết hợp với các từ : đang, đã, sẽ, rất, quá, lắm…
hãy, đừng, chớ
Khó kết hợp (hạn chế) với tính từ
+
+
• Chức vụ ngữ pháp:
Bạn Lan rất chăm chỉ.

Lười biếng là một thói quen xấu.
/
/
_____
_________
VN
CN
CN
VN
_________________
________
Làm vị ngữ
(Hạn chế hơn động từ)
→
→
Làm chủ ngữ
Em bé ngã (1)
Em bé thông minh (2)
Em bé rất thông minh.
Em bé thông minh lắm.
- là một câu
- là một cụm từ
Ghi nhớ :
.Tính từ là những từ chỉ đặc điểm tính chất của sự vật, hành động, trạng thái.
.Tính từ có thể kết hợp với các từ đã, sẽ, đang, cũng, vẫn …để tạo thành cụm tính từ. Khả năng kết hợp với các từ hãy, đừng, chớ của tính từ rất hạn chế.
.Tính từ có thể làm vị ngữ,chủ ngữ trong câu.Tuy vậy, khả năng làm vị ngữ của tính từ hạn chế hơn động từ.
I. bé, oai, héo, nhạt
vàng hoe, vàng lịm, vàng ối, vàng tươi
Kết hợp được với từ chỉ mức độ
Không kết hợp với từ chỉ mức độ
Có hai loại tính từ :
- Tính từ chỉ đặc điểm tương đối
- Tính từ chỉ đặc điểm tuyệt đối
Ghi nhớ :
Có hai loại tính từ đáng chú ý là :
-Tính từ chỉ đặc điểm tương đối ( có thể kết hợp với từ chỉ mức độ);
-Tính từ chỉ đặc điểm tuyệt đối ( không thể kết hợp với từ chỉ mức độ).
Các cụm tính từ :
vốn đã rất
nhỏ
sáng
đang
yên tĩnh
lại
vằng vặc ở trên không
như nấm
thấp
(đang, đã, cứ, không)
(đang…)
Là tính từ
thời gian
sự tiếp diễn tương tự
mức độ
khẳng định hay phủ định
đặc điểm
vị trí
so sánh
nguyên nhân
yên tĩnh
nhỏ
sáng
thấp
Ghi nhớ :
• Mô hình cụm tính từ:
•Trong cụm tính từ:
Các phụ ngữ ở phần trước có thể biểu thị quan hệ thời gian; sự tiếp diễn tương tự, mức độ của đặc điểm, tính chất; sự khẳng định hay phủ định…
Các phụ ngữ ở phần sau có thể biểu thị vị trí ; sự so sánh ; mức độ , phạm vi hay nguyên nhân của đặc điểm, tính chất;…
a) sun sun như con đỉa
b) chần chẫn như cái đòn càn
c) bè bè như cái quạt thóc
d) sừng sững như cái cột đình
đ) tun tủn như cái chổi sể cùn
Bài tập 1 :
Bài tập 2 :
Em hãy viết đoạn văn ba đến năm câu miêu tả đêm trăng quê em, trong đó có tính từ, cụm tính từ?
Bài tập 3:
- Xét về cấu tạo: Từ láy.
- Tác dụng: Gợi hình gợi cảm.
- Gợi ra sự vật tầm thường, không giúp cho việc nhận thức sự vật to lớn như con voi.
- Năm ông thầy bói có nhân thức hạn hẹp chủ quan.
XIN CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM.
Chào mừng thầy cô giáo về dự giờ tiết học này