Bài 15. Tiêu hoá ở động vật

BÀI 15
CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
VÀ NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT
TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT
BÀI 15: TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT
I. Tiêu hóa là gì ?
Hãy chọn đáp án đúng về khái niệm tiêu hoá
Tiêu hoá là quá trình làm biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ
B. Tiờu hoỏ l� quỏ trỡnh t?o ra cỏc ch?t dinh du?ng v� nang lu?ng hỡnh th�nh phõn th?i ra ngo�i co th?
C. Tiờu hoỏ l� quỏ trỡnh bi?n d?i th?c an th�nh cỏc ch?t dinh du?ng v� nang lu?ng
D. Tiờu hoỏ l� quỏ trỡnh bi?n d?i cỏc ch?t dinh du?ng cú trong th?c an th�nh cỏc ch?t don gi?n m� co th? h?p th? du?c.
D
I. Khái niệm tiêu hóa
- Tiêu hoá nội bào: Xảy ra trong tế bào.
- Tiêu hoá ngoại bào: Xảy ra ngoài tế bào, trong cơ quan tiêu hoá.
* Có 2 hình thức tiêu hoá:
Quan sát sơ đồ và cho biết hình thức tiêu hoá ở trùng đế giày khác gì cơ bản so với tiêu hoá ở người?  Có mấy hình thức tiêu hoá? Phân biệt chúng?
II. TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
II. TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
Nghiên cứu SGK + thảo luận nhóm và hoàn thành PHT sau (5 phút)
1. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA
Hãy mô tả quá trình tiêu hoá trong túi tiêu hoá?
+ Thức ăn
Vào túi tiêu hoá
+ Thức ăn kích thước lớn
Mảnh nhỏ
(TH ngoại bào)
+ Mảnh thức ăn nhỏ
(TH nội bào)
Chất đơn giản
? Tại sao trong túi tiêu hoá thức ăn sau khi được tiêu hoá ngoại bào lại tiếp tục tiêu hoá nội bào?
2. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA:
- Thức ăn đi theo một chiều trong ống tiêu hoá.
- Khi đi qua ống tiêu hoá, thức ăn được biến đổi cơ học và hoá học để trở thành những chất dinh dưỡng đơn giản và được hấp thụ vào máu.
- Các chất không được tiêu hoá sẽ tạo thành phân và được thải ra ngoài qua hậu môn
- Mỗi bộ phận có một chức năng riêng, nên hiệu quả tiêu hoá cao.
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
ĐV đơn bào
Ruột khoang (Thuỷ tức)
giun → thú
Lấy thức ăn (TĂ) bằng thực bào

TĂ

TĂ
Nội bào
Ngoại bào (chủ yếu)
Nội bào
- Ngoại bào
Đôi khi tiêu hoá nội bào
Lizôzim
Enzim
Chất dinh dưỡng
TB tuyến
dd
+ TĂ
TH dở dang
TH n?i b�o
Dinh dưỡng
ống tiêu hoá
TH cơ học,
hoá học(E)
Dinh dưỡng
Enzim
TĂ
ĐV chưa có cơ
quan tiêu hoá
ĐV có túi tiêu hoá
ĐV có ống tiêu hoá
Trong quá trình tiến hoá của các động vật, cấu tạo cơ quan tiêu hoá ngày càng phức tạp : Chưa có cơ quan tiêu hoá có túi tiêu hoá đơn giản ống tiêu hoá (với nhiều bộ phận)
ĐV chưa có cơ
quan tiêu hoá
ĐV có túi tiêu hoá
ĐV có ống tiêu hoá
3.Sinh vật có cấu tạo ống tiêu hóa
Đơn giản :
- Ống thẳng
- Chưa có tuyến
tiêu hóa
- Có hay không
có hậu môn
ống tiêu hóa của giun đất
3.Sinh vật có cấu tạo ống tiêu hóa
Bắt đầu chuyên hóa :
- Có tuyến tiêu hóa
(Tuyến gan ở tôm)
- Có phần phụ miệng
- Ruột tịt tiết dịch tiêu
hoá

3.Sinh vật có cấu tạo ống tiêu hóa
Chuyên hóa cao:
Ống và các tuyến tiêu hoá
phức tạp, có phân hoá
rõ về cấu tạo, chuyên hoá
về chức năng.
Quan sát đoạn phim sau:
Hoàn thành phiếu học tập
click
Điền vào bảng quá trình tiêu hóa thức ăn trong các bộ
phận của ống tiêu hóa ở người ( đánh dấu x vào cột
tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học)
x
x
x
x
x
x
x
x
Tiêu hoá thức ăn trong các bộ phận trong ống tiêu hoá ở người
ống tiêu hóa của giun đất, châu chấu, chim có những bộ phận nào khác với ống tiêu hóa của người? Các bộ phận đó có chức năng gì?
Bộ phận khác với ống tiêu hóa của người là: diều và dạ dày cơ (mề) ở chim ăn hạt.
Diều là một phần của thực quản biến đổi để chứa và làm mềm thức ăn. Dạ dày cơ
có chức năng nghiền nát thức ăn dạng hạt.
Chiều hướng tiến hóa về hệ tiêu hóa của động vật:
Ngày càng phức tạp : từ không có cơ quan tiêu hóa đến có cơ quan tiêu hóa , từ túi tiêu hóa đến ống tiêu hóa
Ng�y c�ng r� r?t: s? chuy�n hố cao c?a c�c b? ph?n trong ?ng ti�u hố l�m tang hi?u qu? ti�u hố th?c an
Từ tiêu hoá nội bào đến tiêu hoá ngoại bào.Nhờ tiêu hoá ngoại bào động vật ăn được thức ăn có kích thước lớn hơn
* Cấu tạo:
* Sự chuyên hoá về chức năng:
* Sự tiến hoá về hình thức tiêu hoá:
Giải ô chữ
* Phương thức tiêu hóa ở động vật tiến hóa theo hướng :
- ĐV đơn bào: không bào TH (TH nội bào)
- ĐV có túi TH: TH nội bào & TH ngoại bào
- ĐV có ống TH: Biến đổi cơ học & BĐ hóa học.
* Khái quát: Tiến hóa theo hướng: Từ thấp đến cao,từ đơn giản đến phức tạp, chưa hoàn thiện đến hoàn thiện, chưa phân hóa đến phân hóa, chưa chuyên hóa đến chuyên hóa, chưa tiến hóa đến tiến hóa.
Câu 1 : Có 10 chữ cái
Là cơ quan tiêu hóa của Thủy tức ?
Câu 2 : Có 10 chữ cái
Là cơ quan tiêu hóa của Thú ?
Câu 3 : Có 7 chữ cái
Câu 4 : Có 8 chữ cái
Động vật đơn bào tiêu hóa bằng bào quan này?
Câu 5 : Có 5 chữ cái
Là 1 giai đoạn biến đổi thức ăn ở động vật có ống tiêu hóa ?
Câu 6 : Có 8 chữ cái
L� hỡnh th?c l�m nh? th?c an ? d?ng v?t cú tỳi tiờu húa ?
Câu 7 : Có 6 chữ cái
Là giai đoạn quan trọng nhất trong quá trình tiêu hóa ở Chim?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học bài 15 theo câu hỏi SGK
- Đọc phần em có biết
- Đọc trước bài 16: TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT (TT)
Cảm ơn các thầy cô và các em!