Bài 15. Tiêu hoá ở động vật

B - CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT
TIÊU HÓA Ở
ĐỘNG VẬT
Tiết 16:
I. KHÁI NIỆM VỀ TIÊU HÓA
II. TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:
- CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA.
- CÓ TÚI TIÊU HÓA
- CÓ ỐNG TIÊU HÓA
TIÊU HÓA Ở
ĐỘNG VẬT
Tiết 16:
Nội dung :
Protein
Tinh bột
Lipit
Glucôzo
Thức ăn
Axít amin
Glixerin - axit béo
TẾ BÀO

Hấp thụ
Quá trình tiêu hóa
CHUYỂN HÓA NỘI BÀO
Tiêu hóa là gì?
Máu và bạch huyết
A – Tiêu hóa là quá trình làm biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ.
B – Tiêu hóa là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng lượng, hình thành phân thải ra ngòai cơ thể.
C – Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và tạo ra năng lượng
D – Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được
Chọn câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hóa
I – KHÁI NIỆM VỀ TIÊU HÓA
I – KHÁI NIỆM VỀ TIÊU HÓA
 Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được.
Sau quá trình tiêu hóa các chất dinh dưỡng được lấy vào bên trong tế bào nhằm mục đích gì?
Protein
Tinh bột
Lipit
Glucôzo
Thức ăn
Axít amin
Glixerin - axit béo
TẾ BÀO

Hấp thụ
Quá trình tiêu hóa
CHUYỂN HÓA NỘI BÀO
Máu và bạch huyết
I – KHÁI NIỆM VỀ TIÊU HÓA
 Chất dinh dưỡng được cơ thể hấp thụ sau quá trình tiêu hóa được chuyển hóa nội bào nhằm mục đích:
- Tạo ra năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của tế bào và cơ thể
- Tổng hợp các chất cần thiết cho tế bào và cơ thể.
Sản phẩm không cần thiết hoặc thừa được đào thải ra ngoài thông qua hệ bài tiết và hô hấp

II – TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:
I – KHÁI NIỆM VỀ TIÊU HÓA
1. Chưa có cơ quan tiêu hóa
2. Có túi tiêu hóa
3. Có ống tiêu hóa
1. Ở động vật chưa có cơ quan tiêu hóa:
Mô tả quá tiêu hóa ở trùng giày?
2.Màng tế bào lõm dần vào →Hình thành không bào tiêu hóa chứa thức ăn bên trong
3.Lizôxôm gắn vào không bào tiêu hóa → tiết ra enzim vào không bào tiêu hóa, thủy phân các chất dinh dưỡng phức tạp thành đơn giản
Tiêu hóa nội bào ở trùng giày
2 -> 3 -> 1
1_Các chất dinh dưỡng đơn giản được hấp thụ từ không bào tiêu hóa vào tế bào chất
_Một phần thức ăn không được tiêu hóa trong không bào được thải ra khỏi tế bào theo kiểu xuất bào
Tại sao nói tiêu hóa ở trùng giày là tiêu hóa nội bào?
Tiêu hóa nội bào ở trùng giày
1. Ở động vật chưa có cơ quan tiêu hóa:
Thức ăn được thực bào và bị phân hủy nhờ enzim thủy phân chứa trong lizôxôm
 Tiêu hóa nội bào
2. Ở động vật có túi tiêu hóa:
Em có nhận xét gì về chiều vào và ra của thức ăn ở túi tiêu hóa của động vật?
Hãy mô tả quá trình tiêu hoá trong túi tiêu hoá?

Tại sao trong túi tiêu hóa vừa có tiêu hóa ngoại bào, vừa có tiêu hóa nội bào?

2. Ở động vật có túi tiêu hóa:
Hãy mô tả quá trình tiêu hoá trong túi tiêu hoá?
2. Ở động vật có túi tiêu hóa:
Thức ăn có kích thước lớn  túi tiêu hóa Mảnh thức ăn nhỏ được tiêu hóa dang dở Chất dinh dưỡng đơn giản
Tiêu hoá ngoại bào
Tiêu hoá nội bào
2. Ở động vật có túi tiêu hóa:
Tiêu hoá trong túi tiêu hoá có ưu điểm gì so với tiêu hoá nội bào?
Tiêu hoá được những thức ăn có kích thước lớn hơn
Phân biệt tiêu hoá nội bào và tiêu hoá ngoại bào?
+Tiêu hoá ngoại bào: Tiêu hoá thức ăn ở bên ngoài tế bào.
+Tiêu hoá nội bào: Tiêu hoá thức ăn ở bên trong tế bào.
Ống tiêu hóa của giun đất
3. Ở động vật có ống tiêu hóa:
3. Ở động vật có ống tiêu hóa:
Thức ăn được tiêu hóa ngoại bào:
- Các chất không được tiêu hóa trong ống tiêu hóa sẽ tạo thành phân và được thải ra ngoài.
Thức ăn
TH cơ học
TH hóa học
MÁU VÀ BẠCH HUYẾT
Ống tiêu hóa
Chất dinh dưỡng
Hãy kể tên các bộ phận chính của ống tiêu hóa ở người?
Nhai, nghiền
Phản xạ nuốt
Co bóp
Hoạt động nhu động của ruột
Thải phân nhờ co bóp cơ hậu môn, thành bụng.
Biến đổi tinh bột
Biến đổi protein
Tiếp tục biến đổi tinh bột; protein, lipit, axitnucleic.
Vi khuẩn ở ruột già lên men thối phần chất bã.
Quan sát hình hoàn thành phiếu học tập
Ống tiêu hóa của một số động vật như giun đất, châu chấu, chim có bộ phận nào khác với ống tiêu hóa của người? Các bộ phận đó có chức năng gì?
- Đó là diều ở giun đất và côn trùng; diều và dạ dày cơ (mề) ở chim ăn hạt.
- Diều là một phần của thực quản biến đổi thành, là nơi chứa thức ăn và làm mềm thức ăn.
- Dạ dày cơ của chim rất khỏe -> nghiền nát thức ăn dạng hạt. Trong dạ dày cơ còn có những viên sỏi (do ĐV nuốt vào) -> làm tăng hiệu quả nghiền thức ăn.
Nhiều
Không
Nhiều
Ít
Thấp
Cao
Thức ăn và chất thải vào ra cùng 1 l?.
Một chiều
Cho biết những ưu điểm của tiêu hoá thức ăn trong ống tiêu hoá so với trong túi tiêu hoá?
Em có nhận xét gì về chiều hướng tiến hoá của hệ tiêu hóa ở động vật?
Chiều hướng tiến hóa đó là:
Cấu tạo ngày càng phức tạp: từ chưa có cơ quan tiêu hóa -> có cơ quan tiêu hóa, từ túi tiêu hóa đến ống tiêu hóa
Từ tiêu hóa nội bào đến tiêu hóa ngoại bào nhờ đó mà động vật có thể ăn thức ăn có kích thước lớn hơn
. Sinh vật có cấu tạo ống tiêu hóa
Đơn giản :
- Ống thẳng
- Chưa có tuyến
tiêu hóa
- Có hay không
có hậu môn
Sinh vật có cấu tạo ống tiêu hóa
Bắt đầu chuyên hóa :
- Có tuyến tiêu hóa
(Tuyến gan ở tôm)
- Có phần phụ miệng
- Ruột tịt tiết dịch tiêu
hoá

Sinh vật có cấu tạo ống tiêu hóa
Chuyên hóa cao:
Ống và các tuyến tiêu hoá
phức tạp, có phân hoá
rõ về cấu tạo, chuyên hoá
về chức năng.
Chiều hướng tiến hóa về hệ tiêu hóa của động vật:
Ngày càng phức tạp : từ không có cơ quan tiêu hóa đến có cơ quan tiêu hóa , từ túi tiêu hóa đến ống tiêu hóa
Ngày càng rõ rệt: sự chuyên hoá cao của các bộ phận trong ống tiêu hoá làm tăng hiệu quả tiêu hoá thức ăn
Từ tiêu hoá nội bào đến tiêu hoá ngoại bào . Nhờ tiêu hoá ngoại bào động vật ăn được thức ăn có kích thước lớn hơn
* Cấu tạo:
* Sự chuyên hoá về chức năng:
* Sự tiến hoá về hình thức tiêu hoá:
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Ở động vật có những hình thức tiêu hoá nào?
Tiêu hoá nội bào
Tiêu hoá ngoại bào
Tiêu hoá thực bào
C
D
B
A
Tiêu hoá ngoại bào và nội bào
Câu 2: Thế nào là tiêu hoá ngoại bào?
Sự tiêu hoá xảy ra bên ngoài tế bào
Sự tiêu hoá ở mặt ngoài của cơ thể động vật
Sự tiêu hoá xảy ra ở khoang miệng ở các loài động vật bậc cao
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
A
B
C
D
B và C đúng
Sau tiêu hoá ngoại bào thức ăn chưa hoàn toàn ở dạng đơn giản
Thức ăn phải được tiêu hoá nội bào mới biến thành đơn giản để sử dụng
Vì tiêu hoá ngoại bào và tiêu hoá nội bào là hai giai đoạn của một quá trình thống nhất
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
A
B
C
D
Cả A và B
Câu 3: Ở động vật có túi tiêu hóa, thức ăn sau khi tiêu hóa ngoại bào được tiếp tục tiêu hóa nội bào là do:
Túi tiêu hoá có thể tiêu hoá được thức ăn có kích thước lớn hơn
Câu 4: Ưu điểm của tiêu hoá thức ăn trong túi tiêu hoá so với tiêu hoá nội bào?
Túi tiêu hóa có thể tiêu hoá được thức ăn khó tiêu hơn
Túi tiêu hoá có thể tiêu hoá được nhiều thức ăn hơn
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
C
D
B
A
Túi tiêu hoá có thể tiêu hoá được thức ăn khó tiêu và nhiều thức ăn hơn
Về nhà hoàn thành bảng sau:
Học bài 15
Soạn bài 16 (điền thông tin trong bảng sau) và trả lời câu hỏi cuối bài
Tên bộ phận
Thú ăn thịt
Thú ăn thực vật
Răng
Dạ dày
Ruột non
Manh tràng (ruột tịt)
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
. Tiêu hoá ở các nhóm động vật
ĐV đơn bào
Ruột khoang (Thuỷ tức)
giun → thó
Lấy TĂ b?ng thực bào

TĂ

TĂ
Nội bào
Ngoại bào (chủ yếu)

- Nội bào
Ngoại bào
Lizôxôm
Enzim
Chất dd
TB tuyến
dd
+ TĂ
TH dở dang
TH nội bào
dd
ống tiêu hoá
TH Cơ học
hoá học(E)
dd
Enzim
TĂ
ĐV đơn bào
Ruột khoang (Thuỷ tức)
giun → thó
ĐV đơn bào
Ruột khoang (Thuỷ tức)
Nội bào
giun → thó
ĐV đơn bào
Ruột khoang (Thuỷ tức)
Tạm biệt, nhớ học và soạn bài, Cảm ơn các em