Bài 15. Tiêu hoá ở động vật

Thực vật gọi là sinh vật gì?
Động vật và con người gọi là sinh vật gì?
B – CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ
NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT

BÀI 15: TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT
1 .Khái niệm tiêu hóa:
Chọn câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hóa?
A
Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ.
B
Tiêu hóa là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng lượng, hình thành phân thải ra ngoài cơ thể
C
Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và tạo ra năng lượng.
D
Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được.
D
I. TIÊU HÓA LÀ GÌ?
1.Khái niệm tiêu hóa:
Tiêu hóa: là quá trình biến đổi các chất d.dưỡng
có trong T.Ă thành những chất đơn giản mà cơ thể
hấp thụ được.
2. Các hình thức tiêu hóa :
Có 2 hình thức
- TH nội bào : tiêu hóa T.Ă ở bên trong TB
- TH ngoại bào : tiêu hóa T.Ă bên ngoài TB
Có mấy hình thức tiêu hóa?
I. TIÊU HÓA LÀ GÌ?
*Đại diện : ĐV đơn bào: Trùng giày, trùng roi, …
Trùng roi
Trùng giày
II. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA
Cho biết đại diện ĐV chưa có CQ tiêu hóa?
*Hình thức tiêu hóa: nội bào.
Quá trình tiêu hóa diễn ra như thế nào?
* Ví dụ: tiêu hóa nội bào ở ĐV đơn bào:
Hình thành không bào tiêu hóa
Lizoxom gắn vào không bào tiêu hóa
Enzim từ lizoxom vào không bào tiêu hóa
Chất dinh dưỡng đơn giản đi vào tế bào chất
Chất thải ra ngoài
Trùng giày
II. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA
Các gđ của quá trình tiêu hóa thức ăn ở trùng giày:
1.Các chất d.dưỡng đơn giản được hấp thụ từ không bào tiêu hóa vào tế bào chất. Riêng phần T.Ă không được tiêu hóa trong không bào được thải ra ngoài theo kiểu xuất bào.
2. Màng tế bào lõm dần vào, hình thành không bào tiêu hóa chứa T.Ă bên trong.
3. Lizôxôm gắn vào không bào tiêu hóa. Các enzim của lizôxôm vào không bào tiêu hóa và thuỷ phân các chất d.dưỡng phức tạp thành các chất d.dưỡng đơn giản
II. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA
A. 1  2  3 C. 1  3  2
B. 2  3  1 D. 3  1  2

X
* Ví dụ: tiêu hóa nội bào ở ĐV đơn bào:
Hình thành không bào tiêu hóa
Lizoxom gắn vào không bào tiêu hóa
Enzim từ lizoxom vào không bào tiêu hóa
Chất dinh dưỡng đơn giản đi vào tế bào chất
Chất thải ra ngoài
Trùng giày
II. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA
* Đại diện : ĐV đơn bào như : Trùng giày, trùng roi…
*Hình thức tiêu hóa: tiêu hóa nội bào.
*Quá trình tiêu hóa:
Thức ăn → không bào tiêu hóa + lizôxôm → chất dinh dưỡng đơn giản được hấp thụ, còn chất cặn bã thải ra ngoài.
II. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA
III.TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA
HOÀN THÀNH PHIẾU HỌC TẬP (4 PHÚT)
Thủy tức
Người
HOÀN THÀNH PHIẾU HỌC TẬP (4 PHÚT)
HOÀN THÀNH PHIẾU HỌC TẬP (4 PHÚT)
Dạ dày cơ(mề): rất khỏe, nghiền nát thức ăn dạng hạt. Trong dạ dày cơ còn có những viên sỏi (do ĐV nuốt vào) làm tăng hiệu quả nghiền nát thức ăn.
Diều: là một phần thực quản biến đổi thành, là nơi chứa thức ăn và làm mềm thức ăn.
▼Ống tiêu hóa của một số động vật như giun đất, châu chấu, chim có bộ phận nào khác với ống tiêu hóa của người ?
Điền vào B.15 quá trình tiêu hóa T.Ă trong ống tiêu hóa ở người
(trả lời bằng cách đánh dấu X vào các cột TH cơ học và TH hóa học?
Bảng 15: Tiêu hóa thức ăn trong các bộ phận của ống tiêu hóa ở người
x
x
x
x
x
x
x
x
Chiều hướng tiến hóa về hệ tiêu hóa của ĐV:
- Từ chưa có cơ quan tiêu hóa → có cơ quan tiêu hóa
- từ túi tiêu hóa → ống tiêu hóa
- Sự chuyên hóa cao của các bộ phận trong ống tiêu hóa
→ làm tăng hiệu quả tiêu hóa T.Ă
-Từ tiêu hóa nội bào → tiêu hóa ngoại bào. Nhờ tiêu hóa
ngoại bào ĐV ăn được T.Ă có kích thước lớn hơn.
* Cấu tạo: Ngày càng phức tạp
* Sự chuyên hóa về chức năng: Ngày càng rõ rệt
* Sự tiến hóa về hình thức tiêu hóa:
Các biện pháp phòng bệnh đường tiêu hoá
1.Ăn uống hợp vệ sinh , đúng giờ , khoa học
2.Rửa tay trước khi ăn, Ăn chậm , nhai kĩ
3.Thực hiện các biện pháp an toàn thực phẩm : rửa sạch , nấu chín , che đậy cẩn thận …
4.Vệ sinh răng miệng đúng cách
5.Khẩu phần ăn phải cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng
Các biện pháp phòng ngừa bệnh đường tiêu hóa?
CỦNG CỐ
1. Quá trình tiêu hoá hoá học diễn ra chủ yếu ở cơ quan nào sau đây
2. Động vật nào sau đây tiêu hóa nội bào?
A. Ruột khoang
B. Giun dẹp
C. ĐV đơn bào
D. Thủy tức
A. Thực quản
B. Diều
C. Ruột non
D. Ruột già
4. Tuyến nào sau đây không phải là tuyến tiêu hoá:
A- Tuyến nước bọt
B- Tuyến tụy
C- Tuyến ruột
D- Tuyến yên
5. Trong mề gà, thường có những hạt sỏi nhỏ là do:
A- Gà không có răng nên ăn nhầm
B- Ăn để bổ sung các chất
C- Dạ dày có lớp cơ khoẻ để tiêu hoá
D- Trợ giúp cho quá trình tiêu hoá cơ học
Em có biết?
Động vật nào phàm ăn nhất?
Mỗi ngày một chú voi trưởng thành có thể ăn hết 200kg thức ăn và uống 200l nước.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Trả lời các câu hỏi SGK
- Soạn bài 17