Bài 15. Tiêu hoá ở động vật

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH

Giáo viên : Phạm Thị Hồng Nhung
Tổ : Tự nhiên tổng hợp
B. CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT
TIẾT 16- BÀI 15. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT
I. TIÊU HÓA LÀ GÌ?
* Ví dụ : Qúa trình tiêu hóa ở người
Mô tả vắn tắt quá trình tiêu hóa ở người?
Các chất dd trong thức ăn
Các chất
hữu cơ
Gluxit
Lipit
Prôtêin
Axit nuclêic
Vitamin
Muối khoáng
Nước
Các chất
vô cơ
Các chất
hấp thụ được
Đường đơn
Axit béo và glixêrol
Axit amin

Các thành phần
của nuclêôtit
Vitamin
Muối khoáng
Nước
Hoạt động
tiêu hoá
Hoạt
động
hấp
thụ
BÀI 15: TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT
I. TIÊU HÓA LÀ GÌ ?
1. Khái niệm tiêu hóa:
Chọn câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hóa:
A
Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ.
B
Tiêu hóa là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng lượng, hình thành phân thải ra ngoài cơ thể
C
Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và tạo ra năng lượng.
D
Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được.
D
I. TIÊU HÓA LÀ GÌ

Khái niệm tiêu hóa:
Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh
dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn
giản mà cơ thể hấp thụ được.

2. Các hình thức tiêu hóa :

Có 2 hình thức TH:
+ Tiêu hoá nội bào: tiêu hoá trong không bào tiêu hoá
+ Tiêu hóa ngoại bào: tiêu hoá bên ngoài tb(trong túi tiêu hoá hoặc ống tiêu hoá)









II TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
1.TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA
2. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
- Đại diện
- Hình thức tiêu hóa
- Qúa trình tiêu hóa





II TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
1.TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA


Quan sát hình kể tên đại diện ĐV
chưa có cơ quan tiêu hoá?
- Đại diện : Động vật đơn bào như (Trùng giày, trùng roi, trùng biến hình..)
* Ví dụ về tiêu hóa nội bào ở động vật đơn bào:
Hình thành không bào tiêu hóa
Lizoxom gắn vào không bào tiêu hóa
Enzim từ lizoxom vào không bào tiêu hóa
Chất dinh dưỡng đơn giản đi vào tế bào chất
Chất thải ra ngoài
Trùng đế giày
Hình thành không bào tiêu hóa
Lizoxom gắn vào không bào tiêu hóa
Enzim từ lizoxom vào không bào tiêu hóa
Chất dinh dưỡng đơn giản đi vào tế bào chất
Chất thải ra ngoài
Thức ăn
Trình tự của quá trình tiêu hóa TĂ ở trùng đế giày
Đánh dấu X vào ô cho ý đúng về trình tự các giai đoạn của quá trình tiêu hoá nội bào
X
1. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA
- Hình thức tiêu hóa: Tiêu hoá nội bào.
- Quá trình tiêu hóa: Thức ăn được thực bào và bị phân huỷ nhờ enzim thuỷ phân chứa trong lizôxôm.
2. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
- Đại diện : Các loài ruột khoang và giun dẹp
Enzim tiêu
hoá
Enzim tiêu
hoá
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
Túi tiêu
hoá
Cấu tạo
Chức năng
Hình túi gồm
nhiều tế bào
1 lỗ thông
Tiêu hoá nội bào
(TB thành túi)
Tiêu hoá ngoại bào
(Lòng túi)
Miệng
Hậu môn
2. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
- Hình thức tiêu hóa: ngoại bào và nội bào
- Quá trình tiêu hóa: thức ăn được tiêu hóa ngoại bào (nhờ các en zim tiết ra từ các tế bào tuyến tiêu hóa trên thành túi) và tiêu hóa nội bào.
Ưu điểm :
- Tiêu hoá được thức ăn có kích thước lớn
Nhược điểm :
Thức ăn trộn lẫn chất thảiHiệu suất tiêu hoá thức ăn thấp
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
Hãy quan sát các hình vẽ 15.3-15.6 :
Kể tên đại diện, nêu cấu tạo và chức năng
của cơ quan tiêu hoá ở động vật
có ống tiêu hoá?
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
- Đại diện : ĐVcó xương sống , nhiều loài ĐV không xương sống
Ống tiêu
hoá
Cấu tạo
Chức năng
Nhiều bộ phận ( Miệng,thực quản
dạ dày,ruột,hậu môn…..)
2 Lỗ thông
Tiêu hoá ngoại bào
Miệng
Hậu môn
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
- Hình thức tiêu hóa: Tiêu hóa ngoại bào
- Quá trình tiêu hoá: tiêu hoá ngoại bào(diễn ra trong ống tiêu hoá nhờ enzim thuỷ phân tiết ra từ các tế bào tuyến tiêu hoá). Thức ăn đi qua ống tiêu hoá sẽ được biến đổi cơ học, hoá học thành những chất dinh dưỡng đơn giản và được hấp thụ vào máu.
Miệng
Thực quản
Dạ dày
Gan
Tụy
Ruột non
Ruột già
Hậu môn
Tuyến nước bọt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Hoàn thành bảng sau bằng cách đánh dấu x vào các cột tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học.
Tiêu hóa thức ăn trong các bộ phận của ống tiêu hóa ở người
Hoàn thành bảng sau bằng cách đánh dấu x vào các cột tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học.
Tiêu hóa thức ăn trong các bộ phận của ống tiêu hóa ở người
X
X
X
X
X
X
X
X
* Thức ăn được tiêu hóa về mặt cơ học nhờ các hoạt động: cắn, nhai, nghiền, đảo, co bóp…
* Thức ăn được tiêu hóa về mặt hóa học nhờ hoạt động
của các enzim được tiết ra bởi các tuyến tiêu hóa
Nêu ưu điểm của hệ tiêu hoá dạng ống
so với hệ tiêu hoá dạng túi?

Ưu điểm của tiêu hoá thức ăn trong ống tiêu hoá:
Thức ăn được đi theo 1 chiều trong ống tiêu hoá
-> thức ăn không bị trộn lẫn với chất thải.

Dịch tiêu hoá không bị hoà loãng -> hiệu quả tiêu hoá cao.

Sự chuyên hoá của các bộ phận trong ống tiêu hoá -> tăng hiệu quả tiêu hoá thức ăn.
Chiều hướng tiến hoá

Cấu tạo ngày càng phức tạp


Sự chuyên hoá về chức năng ngày càng rõ rệt


Từ tiêu hoá nội bào Tiêu hoá ngoại bàoĐộng vật ăn được thức ăn có kích thước lớn
Chưa có cơ quan tiêu hoá
có cơ quan tiêu hoá
Túi tiêu hoáống tiêu hoá
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Chọn câu trả lời đúng nhất: Ở động vật chưa có
cơ quan tiêu hóa, thức ăn được tiêu hóa như thế nào?
A. Tiêu hóa ngoại bào
B. Tiêu hóa nội bào
C. Tiêu hóa ngoại bào và nội bào
D. Một số tiêu hóa nội bào, còn lại tiêu hóa ngoại bào

Tiêu hóa hóa học trong ống tiêu hóa ở người diễn ra ở ?

A. Miệng, dạ dày, ruột non.
B. Chỉ diễn ra ở dạ dày
C. Miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già.
D. Miệng, thực quản, dạ dày, ruột non.
Nhiều
Không
Nhiều
Ít
Thấp
Cao
Thức ăn và chất thải vào ra cùng chiều
Một chiều
Cho biết những ưu điểm của tiêu hoá thức ăn trong ống tiêu hoá so với trong túi tiêu hoá?
Cảm ơn các thầy cô và các em!