Bài 15. Tiêu hoá ở động vật

B - CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ
NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT
TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT
Tiết 14:
Kể tên một số loại thức ăn gia đình em sử dụng hằng ngày và thành phần dinh dưỡng chính của các loại thức ăn đó?
Thành phần: Gluxit, protein, lipit, axit nucleic, vitamin, chất khoáng, nước
QUÁ
TRÌNH
TIÊU
HOÁ
TP THỨC ĂN
DẠNG CƠ THỂ HẤP THỤ
I - KHÁI NIỆM TIÊU HOÁ:
Chọn câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hoá:
A - Tiêu hoá là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ.
B - Tiêu hoá là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng lượng, hình thành phân thải ra ngoài.
C - Tiêu hoá là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và tạo ra năng lượng.
D - Tiêu hoá là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được.
1. Khái niệm:
Tiêu hoá là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được.
2. Hình thức tiêu hóa
I - KHÁI NIỆM TIÊU HOÁ:
Có 2 hình thức TH:
+ Tiêu hoá nội bào: tiêu hoá bên trong tế bào( trong không bào tiêu hoá)
+ Tiêu hóa ngoại bào: tiêu hoá bên ngoài tb (trong túi tiêu hoá hoặc ống tiêu hoá)
II - TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:
II - TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:
II - TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:
ĐẶC ĐIỂM QUÁ TRÌNH TH
ĐẠI DIỆN
CƠ QUAN TIÊU HOÁ
HÌNH THỨC
TIÊU HOÁ
ĐV có ống tiêu hóa và tuyến tiêu hóa
ĐV có túi tiêu hóa
ĐV chưa có cơ quan tiêu hóa
NỘI DUNG
TÌM HIỂU TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
II - TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:
Gồm: - Cơ quan tiêu hóa ( miệng, thực quản, dạ dày,ruột non, ruột già và hậu môn)
- Tuyến tiêu hóa (tuyến nước bọt, gan, tụy, dịch ruột…
Túi tiêu hóa:Hình túi, gồm nhiều tế bào. Có một lỗ thông vừa là miệng vừa là hậu môn.
Trên thành túi có nhiều tế bào tuyến tiết enzim tiêu hóa
Chưa có.
chỉ có không bào tiêu hoá tạm thời.
CƠ QUAN TIÊU HOÁ
- Ngoại bào
Ngoại bào (chủ yếu) và nội bào
- Nội bào
Hình thức tiêu hóa
ĐV ĐA BÀO BẬC CAO
ĐV ĐA BÀO BẬC THẤP
ĐỘNG VẬT ĐƠN BÀO
NỘI DUNG
II - TIÊU HOÁ Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT:
- Thức ăn được biến đổi cơ học -> Thành phần nhỏ.
- Tiếp tục biến đổi hoá học nhờ các enzim -> Chất đơn giản hoà tan, hấp thụ vào máu và bạch huyết.
- Thức ăn được biến đổi trong túi tiêu hoá nhờ enzim của tế bào tuyến -> Chất dinh dưỡng.
Thức ăn được thực bào và bị phân huỷ bởi enzim thuỷ phân của Lizôxôm -> Chất dinh dưỡng.
Đặc điểm quá trình tiêu hóa
Từ giun đốt cho đến ĐV có xương sống
ngành ruột khoang và giun dẹp.
- động vật đơn bào (Trùng giày, trùng roi, amip..).
Đại diện
NỘI DUNG
TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
Túi tiêu
hoá
Cấu tạo
Chức năng
Hình túi gồm
nhiều tế bào
1 lỗ thông
Tiêu hoá nội bào
(TB thành túi)
Tiêu hoá ngoại bào
(Lòng túi)
Miệng
Hậu môn
TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
- Đại diện : ĐVcó xương sống , nhiều loài ĐV không xương sống
Ống tiêu
hoá
Cấu tạo
Chức năng
Nhiều bộ phận ( Miệng,thực quản
dạ dày,ruột,hậu môn…..)
2 Lỗ thông
Tiêu hoá ngoại bào
Miệng
Hậu môn
Ống tiêu hóa của người: Chuyên hóa và phức tạp
Nhai làm nhỏ tạo viên thức ăn
Amilaza trong nước bọt biến đổi một phần tinh
bột thành Mantôzơ
Đẩy viên thức ăn xuống dạ dày
Không có Enzim
Co bóp trộn thức ăn với dịch vị
Có Enzim Pepsin
Co bóp để nghiền nhỏ và giúp TĂ thấm đều dịch
Gồm đủ loại Enzim làm thức ăn tiêu hoá triệt để
Co bóp tống phân ra ngoài
Không
III - TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỊT VÀ ĐỘNG VẬT ĂN TẠP:
- Độ dài ruột
Biến đổi hoá học
Biến đổi lí học
CẤU TẠO:
- Bộ răng
ĐỘNG VẬT ĂN TẠP
ĐỘNG VẬT ĂN THỊT
NỘI DUNG
1 - SỰ TIÊU HOÁ:
III - TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỊT VÀ ĐỘNG VẬT ĂN TẠP:
1 - SỰ TIÊU HOÁ:
+ Miệng: Cắt, nhai, nghiền nhỏ thức ăn.
+ Dạ dày: Co bóp nhào trộn, nghiền nhỏ thức ăn.
+ Miệng: Cắt, xé, nhai, nghiền nhỏ thức ăn.
+ Dạ dày: Co bóp nhào trộn, nghiền nhỏ thức ăn.
Biến đổi lí học
+ Dài hơn, do thức ăn nhiều xellulôzơ.
+ Ngắn do thức ăn giàu dd, dễ tiêu.
- Độ dài ruột
+ Răng cửa và răng nanh: Không nhọn, sắc.
+ Răng hàm: Dẹt.
+ Răng cửa và răng nanh: Nhọn, sắc, cong.
+ Răng hàm: Có mấu dẹt, sắc.
CẤU TẠO:
- Bộ răng
ĐỘNG VẬT ĂN TẠP
ĐỘNG VẬT ĂN THỊT
NỘI DUNG
III - TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỊT VÀ ĐỘNG VẬT ĂN TẠP:
1 - SỰ TIÊU HOÁ:
+ Miệng: Tiêu hoá 1 phần ( E. Nước bọt )
+ Dạ dày: Chỉ có lượng nhỏ thức ăn được biến đổi nhờ tác dụng của HCl và pépsin trong dịch vị.
+ Ruột: Thức ăn được biến đổi hoàn toàn thành chất đơn giản hoà tan.
+ Miệng: Tiêu hoá 1 phần ( E. Nước bọt )
+ Dạ dày: Thức ăn Pr được biến đổi nhờ tác dụng của HCl và pépsin trong dịch vị.
+ Ruột: Thức ăn được biến đổi hoàn toàn thành chất đơn giản hoà tan.
Biến đổi hoá học
ĐỘNG VẬT ĂN TẠP
ĐỘNG VẬT ĂN THỊT
NỘI DUNG
III - TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỊT VÀ ĐỘNG VẬT ĂN TẠP:
2 - SỰ HẤP THỤ CÁC CHẤT DINH DƯỠNG:
Ruột non có cấu tạo như thế nào?
a. Bề mặt hấp thụ của ruột
- Niêm mạc ruột gấp thành nhiều nếp gấp
Trên niêm mạc ruột có nhiều lông ruột
Trên đỉnh các tế bào lông ruột có nhiều lông cực nhỏ
Tăng bề mặt hấp thụ => hấp thụ hết các chất dinh dưỡng
b. Cơ chế hấp thụ
Hấp thụ thụ động: glixerin và axit béo, các VTM tan trong dầu
Hấp thụ chủ động: Phần lớn các chất: gluco, aa…
- Các chất hấp thụ được vân chuyển theo con đường máu hoặc bạch huyết
V - ĐẶC ĐIỂM TIÊU HOÁ Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN TV:
N
Á
T
H
C
Ế
U
H
K
O
À
B
A
Đ
Ấ
G
P
Ế
N
A
U
T
À
B
I
Ộ
N
U
Á
M
G
N
Ờ
Ư
Đ
G
N
Ă
R
Tìm ô chữ hàng dọc: Nói về một cơ quan tiêu hoá, là nơi biến đổi hoàn toàn thức ăn thành chất dinh dưỡng cung cấp cho tế bào cơ thể?
Hàng ngang số 1: Gồm 4 chữ cái. Đây là cơ quan giúp các loài thú ăn thịt cắt, xé thức ăn?
Hàng ngang số 2: gồm 8 chữ cái. Đây là con đường vận chuyển các chất sau khi hấp thụ rồi đi qua gan để đén các tế bào .
Hàng ngang số 3: gồm 6 chữ cái. Ở động vật đơn bào, quá trình tiêu hoá này là chủ yếu?
O
Hàng ngang số 4: gồm 3 chữ cái. Động vật đa bào bậc thấp, như thuỷ tức, sứa dùng bộ phận này để lấy thức ăn?
Hàng ngang số 7: gồm 9 chữ cái. Các chất như Glyxêrin, axít béo hấp thụ qua màng tế bào nhờ cơ chế này?
Hàng ngang số 6: gồm 5 chữ cái. Tiêu hoá ngoai bào chỉ có ở những loài động vật này?
Hàng ngang số 5: gồm 6 chữ cái. Nhờ có đặc điểm này mà bề mặt hấp thụ của ruột tăng lên gấp nhiều lần?
P
TẠM BIỆT CÁC EM !