Bài 15. Tiêu hoá ở động vật

B-CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
VÀ NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT
B - CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ
NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT
TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT
Bài 15
Tiết 15:
I. Tiêu hóa là gì?
II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hóa
III. Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hóa
IV. Tiêu hóa ở động vật có ống tiêu hóa
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
I. Tiêu hóa là gì ?
Sơ đồ quá trình tiêu hoá
I. Tiêu hóa là gì ?
Hãy chọn đáp án đúng về khái niệm tiêu hoá
Tiêu hoá là quá trình làm biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ
B. Tiêu hoá là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng lượng hình thành phân thải ra ngoài cơ thể
C. Tiêu hoá là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và năng lượng
D. Tiêu hoá là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành các chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được.
D
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
I. Tiêu hóa là gì?
Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được
a. Khái niệm
b. Các hình thức tiêu hoá ở động vật
+ Tiêu hóa nội bào:Tiêu hóa thức ăn bên trong tế bào, thức ăn được tiêu hóa hóa học trong không bào nhờ hệ thống Enzim
+ Tiêu hóa ngoại bào: tiêu hóa bên ngoài tế bào, thức ăn có thể được tiêu hóa trong túi tiêu hóa hoặc trong ống tiêu hóa cả về mặt cơ học và hóa học.
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật

II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá:
I. Tiêu hóa là gì ?
- Ví dụ: tiêu hóa ở trùng giày
- Đại diện : Động vật đơn bào như : Trùng giày, trùng roi, amip..
Quan sát hình và kể tên đại diện ĐV
chưa có cơ quan tiêu hoá?
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
Các chất dinh dưỡng đơn giản được hấp thụ từ không bào tiêu hóa vào tế bào chất. Riêng phần thức ăn không được tiêu hóa trong không bào được thải ra khỏi tế bào theo kiểu xuất bào
2. Màng tế bào lõm dần hình thành không bào tiêu hoá chứa thức ăn
3. Lizoxom gắn vào không bào tiêu hoá, thuỷ phân các chất dinh dưỡng phức tạp thành các chất đơn giản
Đánh dấu X vào ô cho ý đúng về trình tự các giai đoạn:
Các giai đoạn của quá trình tiêu hóa ở trùng giày
X

II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá: ( DV đơn b�o)
- Đặc điểm: Chủ yếu là tiêu hoá nội bào. Thức ăn được thực bào và bị phân hủy nhờ enzim thủy phân chứa trong lizoxom
I. Tiêu hóa là gì ?
- Ví dụ: Tiêu hóa ở trùng giày
- Đại diện : Động vật đơn bào như : Trùng giày, trùng roi, amip..
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
III. Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hoá
II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá
I. Tiêu hóa là gì ?
- Cấu tạo túi tiêu hoá:
+ hình túi, được tạo thành từ nhiều TB.
+ Có một lỗ thông duy nhất với bên ngoài. Lỗ thông vừa làm chức năng miệng vừa làm chức năng hậu môn
- Đại diện: ruột khoang và giun dẹp
Quan sát hình và kể tên đại diện
ĐV chưa có túi tiêu hoá?
Mô tả cấu tạo của túi tiêu hóa?
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
Enzim tiêu
hoá
Enzim tiêu
hoá
Quá trình tiêu hoá: Thức ăn (Rận nước) qua lỗ thông ? Túi tiêu hoá. Tế bào trên thành túi tiêu hoá tiết enzim vào trong túi tiêu hoá ( bên ngoài tế bào) để tiêu hoá hoá học: Chất dinh dưỡng phức tạp trong thức ăn ? Chất dinh dưỡng đơn giản hơn có kích thước nhỏ chuyển vào các tế bào trên thành túi tiêu hoá và tiếp tục tiêu hoá nội bào? Chất dinh dưỡng đơn giản được tế bào sử dụng. Các chất thải qua lỗ thông ra ngoài môi trường.
Tiêu hóa thức ăn trong túi tiêu hóa của thủy tức
Thức ăn → túi tiêu hóa
Thức ăn kích thước lớn mảnh nhỏ
Mảnh thức ăn chất đơn giản
TH ngoại bào
TH nội bào
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
I. Tiêu hóa là gì ?
II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá
III. Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hoá
II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá
I. Tiêu hóa là gì ?
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
- Đặc điểm: Tiêu hóa ngoại bào (nhờ các enzim tiết ra từ các tế bào tuyến tiêu hóa trên thành túi) và tiêu hóa nội bào.
III. Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hoá
- Đại diện: ruột khoang và giun dẹp
- Cấu tạo túi tiêu hoá:
Túi tiêu hóa có hình túi và được hình thành từ nhiều tế bào. Túi tiêu hóa có một lỗ thông duy nhất ra bên ngoài. Lỗ thông vừa làm chức năng miệng vừa làm chức năng hậu môn.
1. Tại sao trong túi tiêu hoá thức ăn sau khi được tiêu hoá ngoại bào lại tiếp tục tiêu hoá nội bào?
Sau khi tiêu hoá ngoại bào ? Các chất dinh dưỡng đơn giản hơn nhưng tế bào vẫn chưa sử dụng được. Vì vậy các chất dinh dưỡng tiêu hoá dở dang tiếp tục được tiêu hoá nội bào ? Các chất dinh dưỡng đơn giản, cơ thể sử dụng được.
2. Ưu điểm của tiêu hoá thức ăn ở động vật có túi tiêu hoá so với động vật chưa có cơ quan tiêu hoá là gì?
Ưu điểm:Tiêu hoá được thức ăn có kích thước lớn và nhiều laoij thức ăn.
Nhược điểm:
Thức ăn trộn lẫn chất thảiHiệu suất tiêu hoá thức ăn thấp
III. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
IV. Tiêu hoá ở động vật có ống tiêu hoá:
- Cấu tạo của ống tiêu hoá
III. Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hoá
II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá
I. Tiêu hóa là gì ?
- Đại diện: §éng vËt cã x­¬ng sèng vµ nhiÒu loµi ®éng vËt kh«ng x­¬ng sèng (ch©u chÊu, giun ®Êt).
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
- Cấu tạo của ống tiêu hoá
Hệ tiêu hóa của người
? Hãy kể tên các bộ phận ở ống tiêu hóa ở người?
? ống tiêu hóa của một số động vật như giun đất, châu chấu, chim có bộ phận nào khác với ống tiêu hóa của người? Các bộ phận đó có chức năng gì?
Chú ý:
- Diều: Chứa thức ăn, làm mềm thức ăn
- ở chim có dạ dày cơ (mề): khỏe, nghiền nát thức ăn
IV. Tiêu hoá ở động vật có ống tiêu hoá:
- Cấu tạo của ống tiêu hoá: gồm: Miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn.
III. Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hoá
II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá
I. Tiêu hóa là gì ?
- Đại diện:
- Đặc điểm:
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
III. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
Nhai, đảo trộn thức ăn
Nuốt, đẩy
thức ănDạ dày
Bóp,nhào trộn thức ăn,
đẩy thức ănRuột
-Co bóp, đẩy
thức ănRuột già
-Thức ăn thấm dịch
Co bóp đẩy chất thải
amilaza
tinh bột  mantôzơ
pepsin
Prôtêin  pôlipeptit ngắn
enzim
Thức ăn  Chất dd
(aa, đường đơn..)

? Điền vào bảng quá trình tiêu hóa thức ăn trong các bộ phận của ống tiêu hóa ở người (trả lời bằng cách đánh dấu x vào các cột tiêu hóa cơ học và hóa học)
Hệ tiêu hóa của người
x
x
x
x
x
x
x
x
Miệng
Thực quản
Dạ dày
Ruột non
Ruột già
IV. Tiêu hoá ở động vật có ống tiêu hoá:
- Cấu tạo của ống tiêu hoá
III. Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hoá
II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá
I. Tiêu hóa là gì ?
- Đại diện:
Hệ tiêu hóa của người
Tiêu hoá ngoại bào nhờ hoạt động cơ học của ống tiêu hoá và nhờ tác dụng của dịch tiêu hoá
- Đặc điểm:
TIếT 15: tiêu hóa ở động vật
CỦNG CỐ
Nêu chiều hướng tiến hoá của hệ tiêu hoá ở động vật ?
- Cấu tạo ngày càng phức tạp: Từ không có cơ quan tiêu hoá ? có cơ quan tiêu hoá(từ túi tiêu hoá ? ống tiêu hóa)
- Sự chuyên hoá về chức năng: Sự chuyên hoá cao của các bộ phận trong ống tiêu hoá làm tăng hiệu quả tiêu hoá thức ăn
- Từ tiêu hoá nội bào ? tiêu hoá ngoại bào (giúp tiêu hoá thức ăn có kích thước lớn)
So sánh ưu điểm của tiêu hoá thức ăn trong ống tiêu hoá so với túi tiêu hoá?
Nhiều
Không
Nhiều
ít
Thấp
Cao
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Chọn câu trả lời đúng nhất: Ở động vật chưa có
cơ quan tiêu hóa, thức ăn được tiêu hóa như thế nào?
A. Tiêu hóa ngoại bào
B. Tiêu hóa nội bào
C. Tiêu hóa ngoại bào và nội bào
D. Một số tiêu hóa nội bào, còn lại tiêu hóa ngoại bào

Tiêu hóa hóa học trong ống tiêu hóa ở người diễn ra ở đâu?

A. Miệng, dạ dày, ruột non.
B. Chỉ diễn ra ở dạ dày
C. Miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già.
D. Miệng, thực quản, dạ dày, ruột non.
3. Loài động vật nào dẫn đầu danh sách về phàm ăn
Sư tử
Voi
Heo
Bò
VOI ~~~~> động vật phàm ăn nhất
Mỗi ngày chú voi trưởng thành:
- ngốn hết 200kg thức ăn
- uống 200l nước
Bạn có biết ????
Sư tử có thể ăn liền một mạch hết 40kg thịt
Họ hàng nhà rắn rất giỏi nhịn ăn:
Một con trăn có thể nhịn đói suốt 12 tháng liền.
Khả năng ăn và nhịn ăn
Chuẩn bị bài 16
Trả lời câu hỏi cuối bài
Đọc mục “Em có biết”
Bài tập về nhà