Bài 15. Thuỷ quyển. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông. Một số sông lớn trên Trái Đất

THUỶ QUYỂN. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
BÀI 15
I.THUỶ QUYỂN
Dựa vào sơ đồ sau hãy xác định vị trí và thành phần của Thủy quyển?
Khái niệm:
Thuỷ quyển là lớp nước trên Trái Đất bao gồm nước trong các biển, đại dương, nước trên lục địa và hơi nước trong khí quyển
2. Tuần hoàn nước trên Trái Đất
Trên Trái Đất nước luôn vận động tạo thành vòng tuần hoàn nước:
Quan sát các hình trên màn chiếu sau, hãy trình bày vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn của nước trên Trái Đất?
Vòng tuần
hoàn nhỏ
VÒNG TUẦN HOÀN LỚN
Vòng tuần
hoàn nhỏ
Biển, đại dương
Bốc hơi
Mưa
Gió
Tuyết rơi
Mưa
Gió đưa mây vào đất liền
Nước ngầm
Tầng đá thấm nước
I. TH?Y QUY?N
Khái niệm:
Lớp nước trên trái đất
(Nước biển, đại dương, nước trên lục địa và hơi nước trong khí quyển)
2. Tuần hoàn của nước trên Trái Đất:
a. Vòng tuần hoàn nhỏ:
b. Vòng tuần hoàn lớn:
Nước bốc hơi
Mưa
Mây
I. TH?Y QUY?N
Khái niệm:
Lớp nước trên trái đất
(Nước biển, đại dương, nước trên lục địa và hơi nước trong khí quyển)
2. Tuần hoàn của nước trên Trái Đất:
a. Vòng tuần hoàn nhỏ:
b. Vòng tuần hoàn lớn:
Nước bốc hơi
Mưa
Mây
Biển, đại dương bốc hơi
Mưa
Mây (gió đưa vào đất liền)
Sông, suối, nước ngầm
Biển, đại dương
2.Tuần hoàn nước trên Trái Đất
Kết luận:
- Vòng tuần hoàn nhỏ: Bao gồm 2 giai đoạn
Bốc hơi -> nước rơi
-Vòng tuần hoàn lớn: Bao gồm 3 hoặc 4 giai đoạn.
Bốc hơi -> nước rơi -> dòng chảy -> ngấm

II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
Quan sát các hình ảnh trên màn chiếu kết hợp
với sự hiểu biết của bản thân,hãy cho nêu những nhân tố ảnh hưởng đến chế độ nước của sông ngòi?
Chế độ mưa, băng tuyết, nước ngầm
(Nhúm 1 + Nhúm 3)
2. ĐỊA THẾ, THỰC VẬT, HỒ ĐẦM
( Nhóm 2 + Nhóm 4)
II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
Nhóm 1+Nhóm 3: Hãy quan sát những hình ảnh sau, cho biết chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm ảnh hưởng như thế nào tới chế độ nước sông? Thời gian: 3 phút
HÃY SO SÁNH MỰC NƯỚC SÔNG Ở NƠI TẦNG NƯỚC NGẦM VÀ NƠI KHÔNG CÓ TẦNG NƯỚC NGẦM THAY ĐỔI NHƯ THẾ NÀO?
2. địa thế, thực vật và hồ đầm:
a. địa thế:
- Quan sỏt hỡnh ?nh sau v� cho bi?t d?a hỡnh ?nh hu?ng nhu th? n�o d?n dũng ch?y c?a sụng?
2. địa thế, thực vật và hồ đầm:
b. Thực vật:
Quan sát hình ảnh sau, hãy phân tích thực vật có ảnh hưởng như thế nào đến chế độ nước sông
Sông
Các tầng nước ngầm
Các tầng nước ngầm
Sông
2. địa thế, thực vật và hồ đầm:
c. Hồ đầm:
Quan sát hình ảnh du?i dõy, hãy phân tích hồ đầm có ảnh hưởng như thế nào đến chế độ nước sông?
Hồ đầm với chế độ nước sông
1. Chế độ mưa, băng tuyết, nước ngầm
Miền ôn đới lạnh và nơi sông bắt nguồn từ núi cao
Bang, tuyết tan cung cấp nước cho sông
mùa xuân là mùa lũ.
- điều hoà chế độ nước sông.
*Chế độ mưa
*Nước ngầm
* Băng tuyết
Miền khí hậu nóng hoặc nơi địa hình thấp của khu vực khí hậu ụn d?i
+ Mưa cung cấp nước cho sông
+ chế độ nước sông phụ thuộc vào chế độ mưa (mùa mưa-mùa lũ, mùa khô-mùa cạn
II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
2. địa thế, thực vật và hồ đầm:
a. địa thế:
- địa hình lòng sông tốc độ dòng chảy
Sông miền nỳi ----> chảy xiết
Sông đồng bằng---->chảy chậm, hiền hòa
Dựa vào kiến thức đã học và Bản đồ tự nhiên Việt Nam, hãy cho biết vì sao mực nước lũ các sông miền Trung nước ta lại lên rất nhanh?
BẢN ĐỒ TỰ NHIÊN VIỆT NAM
- Địa hình: hẹpngang, núi cao phía Tây
-> Sông: ngắn, dốc
? Mưa lớn, bão: nước sông dồn rất nhanh về đồng bằng gây ngập lụt.
Sông có dạng hợp lũ
(nhiều phụ lưu cấp nước cho một dòng chảy)
2. địa thế, thực vật và hồ đầm:
b. Thực vật:
Điều hoà chế độ nước sông, giảm lũ lụt
*Vậy ở lưu vực sông, rừng phòng hộ được trồng ở đâu? Vì sao lại trồng ở đó?
2. địa thế, thực vật và hồ đầm:
c. Hồ đầm:
Điều hoà chế độ nước sông,
Hồ đầm với chế độ nước sông
Lưu vực sông Mêkông
BiểnHồ giúp chế độ nước sông Mêkông điều hòa hơn khi chảy vào nước ta
II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
Điều hoà chế độ nước sông
Điều hoà chế độ nước sông, giảm lũ lụt
Ảnh hưởng tới tốc độ dòng chảy-
Miền núi chảy nhanh hơn đồng bằng
Điều hoà chế độ nước sông
1. Chế độ mưa
2. Băng tuyết
3. Nước ngầm
4. Thực vật
5. Hồ, đầm
6. Địa thế-
Hình dạng sông
Chế độ nước sông phụ thuộc chế độ mưa
(KH nóng, địa hình thấp của KH ôn đới)
Chế độ nước sông phụ thuộc mùa băng tuyết tan
(Ôn đới lạnh, sông bắt nguồn từ núi cao)
1. Chế độ mưa
2. Băng tuyết
Chế độ nước sông
3. Nước ngầm
4. Thực vật
5. Hồ, đầm
Điều hoà chế độ nước sông
6. Địa thế-
Hình dạng sông
Tốc độ dòng chảy
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Đọc SGK, kết hợp cùng các hình minh hoạ hãy điền tiếp vào sơ đồ sau.
Thời gian: 3 phút.
III. CÁC SÔNG LỚN TRÊN THẾ GIỚI
SÔNG NIN
- MÓN QUÀ CỦA TẠO HOÁ
SÔNG AMAZÔN
Bên bờ sông I-ê-nit-xây
III. CÁC SÔNG LỚN TRÊN THẾ GIỚI
1. Sông Nin
Bao gồm: Nin Xanh
và Nin Trắng
- Lưu vực: 2881000km2.
- Sông dài nhất thế giới: 6685 km
- Hồ Vic-to-ri-a---->ĐTHải

- Nam -> B?c
Chủ yếu mưa và nước ngầm
Luu lu?ng nu?c l?n quanh nam
Th?y ch? chia l�m 2 mựa: Mựa lu v� mựa c?n
III. CÁC SÔNG LỚN TRÊN THẾ GIỚI
1. Sông Amazôn
- Diện tích lưu vực lớn nhất thế giới 7.170.000km2.
- Chiều dài: 6437 km
- Dãy An-đét---> Đại Tây Dương
-Tây ---> đông
Sông điển hình cho miền xích đạo
Nguồn cc nước chủ yếu: Mưa, nước ngầm
Lưu lượng nước lớn nhất thế giới
-Thủy chế đều đặn quanh năm.
III. CÁC SÔNG LỚN TRÊN THẾ GIỚI
1. Sông I-ê-nit-xay
- Lưu vực: 2.580.000 km2
- Chiều dài: 4.102 km
- Dãy Xai-an--->Biển Cara (BBDương)
- Nam- B?c
Sông miền ôn đới lạnh,
+ Nguån cc n­íc :b¨ng tuyÕt
+ Bị đóng băng trong mùa đông,
+ mùa lũ trùng với mùa xuân băng tan.
Sông I-ê-nit-xây
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Nin
Iênixây
Amadôn
-Nơi bắt nguồn
-> Cửa đổ ra
Vị trí
Diện tích lưu vực
(km2)
Chiều
dài
(km)
Nguồn cung cấp nước chính
Nin
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Nin
Iênixây
Amadôn
-Hồ Victori
-> Địa Trung Hải
- XĐ,
cận XĐ,
cận NĐ
- Châu Phi
2.881.000
6.685
-Mưa
- Nước ngầm
Amadôn
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Nin
-Hồ Victori
-> Địa Trung Hải
- XĐ,
cận XĐ,
cận NĐ
- Châu Phi
2.881.000
6.685
-Mưa
- Nước ngầm
Iênixây
Amadôn
-Mưa
- Nước ngầm
Dãy Anđét
>Đại Tây Dương
-XĐ
-Châu Mỹ
7.170.000
6.437
Iênixây
Nin
-Hồ Victori
-> Địa Trung Hải
- XĐ,
cận XĐ,
cận NĐ
- Châu Phi
2.881.000
6.685
-Mưa
- Nước ngầm
-Mưa
- Nước ngầm
Dãy Anđét
>Đại Tây Dương
-XĐ
-Châu Mỹ
7.170.000
6.437
Iênixây
- Dãy Xaian
->Bắc Băng Dương
ÔĐ lạnh
Châu Á
2.580.000
4.102
Băng tuyết tan
Amadôn
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Bài tập củng cố
Dựa vào kiến thức đã học, hãy sắp xếp cột A và B sao cho hợp lí.
Đáp án:
1 - a, b 2 - a 3 - c
4 - a, b 5 - a, b
Câu 2: Nhân tố quyết định đến chế độ nước sông là :
a) địa thế, địa chất
b) Cây cỏ.
c) Hồ đầm.
d) Chế độ mưa và chế độ nhiệt.

Bài tập củng cố
Em hãy chọn 1 câu trả lời đúng nhất.
Nguồn cung cấp nước cho sông ngòi Việt Nam chủ yếu là do ?
Băng tuyết
Nước mưa
Cả hai
Bài tập củng cố
Sông có diện tích lưu vực lớn nhất thế giới là?
Sông A-ma-dôn
Sông Nin
Sông I-ê-nit-xây
Em hãy chọn 1 câu trả lời đúng.
Bài tập củng cố
Sông có chiều dài nhất thế giới là?
Sông A-ma-dôn
Sông Nin
Sông I-ê-nit-xây
Em hãy chọn 1 câu trả lời đúng.
Bài tập củng cố
Mùa lũ của sông I-ê-nit-xây vào mùa?
Mùa đông
Mùa hạ
Mùa xuân
Em hãy chọn 1 câu trả lời đúng.