Bài 15. Thuỷ quyển. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông. Một số sông lớn trên Trái Đất

Năm học 2011-2012
Trường THPT C Nghĩa Hưng
Địa lí
L ớ p 1 0
BAN CƠ BẢN
THUỶ QUYỂN. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
BÀI 15
Khái niệm
I.THUỶ QUYỂN
Em hãy cho biết Thủy quyển là gì?
Thuỷ quyển là lớp nước trên Trái Đất bao gồm nước trong các biển, đại dương, nước trên lục địa và hơi nước trong khí quyển.
Thuỷ quyển
I.THUỶ QUYỂN
HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN
NƯỚC TRÊN LỤC ĐỊA
NƯỚC TRONG ĐẠI DƯƠNG
Có mối quan hệ như thế nào ?
Tại sao các dạng nước vẫn được duy trì thường xuyên trên Trái Đất mà không mất đi ?
I.THUỶ QUYỂN
2.Tuần hoàn của nước trên Trái Đất
Nước trên Trái Đất luôn vận động tạo thành các vòng tuần hoàn:
a. Vòng tuần hoàn nhỏ:
Nước biển,
đại dương
Mây
Mưa
Bốc hơi
I.THUỶ QUYỂN
2.Tuần hoàn của nước trên Trái Đất
Nước trên Trái Đất luôn vận động tạo thành các vòng tuần hoàn:
a. Vòng tuần hoàn nhỏ:
b. Vòng tuần hoàn lớn:
Nước biển
Đại dương
Bốc hơi
Mây
Gió đưa mây vào đất liền
Mưa
Tuyết rơi
Nước trong
lục địa
Bốc hơi
Dòng chảy
Nước ngầm
Mây
Vòng tuần hoàn lớn
II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông
Nhân tố ảnh hưởng
Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Địa thế, thực vật và hồ đầm
Chế độ mưa
Băng tuyết
Địa thế
Thực vật
Hồ đầm




Nu?c ng?m








Nhóm 1, 2
Nhóm 1, 2
Nhóm 3, 4
Nhóm 5, 6
Nhóm 5, 6
Nhóm 3, 4
II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông
Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Chế độ mưa
Băng tuyết
Nu?c ng?m
1. Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Nhiệt đới, địa hình thấp, ôn đới:
- Nguồn cung cấp nước chủ yếu là nước mưa.
- Chế độ nước phụ thuộc vào chế độ mưa: Mùa lũ = mùa mưa, mùa cạn = mùa khô.
Cho biết chế độ mưa ở các đới khí hậu: xích đạo,nhiệt đới gió mùa, Địa Trung Hải, ôn đới hải dương ?
Chế độ mưa
Chế độ mưa
Mưa lớn quanh năm
Lưu lượng lớn, điều hoà
6 tháng mưa
Không điều hòa, mùa lũ - mùa cạn
Chế độ mưa
Mưa lớn quanh năm
Lưu lượng lớn, điều hoà
6 tháng mưa
Không điều hòa, mùa lũ - mùa cạn
Mưa vào mùa đông
Điều hòa
Mưa quanh năm
Không điều hòa
Chế độ mưa và chế độ nước sông có mối quan hệ như thế nào ? Lấy ví dụ minh hoạ ?
Chế độ mưa
Mưa quanh năm
Chế độ nước sông điều hoà
Mưa theo mùa
Chế độ nước sông không điều hoà
Ví dụ
SÔNG AMAZON
SÔNG HỒNG
Chảy qua miền khí hậu nhiệt đới gió mùa có một mùa mưa và một mùa khô
Chảy qua miền khí hậu xích đạo có mưa lớn quanh năm
Có một mùa nước lớn và một mùa nước cạn, lưu lượng nước thất thường
Lưu lượng nước lớn quanh năm
II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông
Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Chế độ mưa
Băng tuyết
Nu?c ng?m
1. Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Nhiệt đới, địa hình thấp, ôn đới:
- Nguồn cung cấp nước chủ yếu là nước mưa.
- Chế độ nước phụ thuộc vào chế độ mưa: Mùa lũ = mùa mưa, mùa cạn = mùa khô.
Ôn đới lạnh:
Nguồn cung cấp nước chủ yếu là băng tuyết tan.
- Mùa lũ vào mùa xuân.
Băng tuyết tập trung ở đâu ? Tan ra vào mùa nào ? Từ đó quy định chế độ nước sông như thế nào ? Cho ví dụ ?
Băng tuyết ở vùng ôn đới lạnh
Băng tuyết
NĂNG LƯỢNG BXMT LỚN, NHIỆT ĐỘ TĂNG
BĂNG, TUYẾT TAN RA
CUNG CẤP NƯỚC CHO SÔNG NGÒI, HỒ ĐẦM
Gây lũ lụt, nước lớn vào đầu mùa xuân, mùa thu cạn kiệt
VD: CÁC SÔNG Ở MIỀN XIBIA - NGA
Chảy từ Nam - Bắc
Đầu mùa xuân
Thượng nguồn nhận được lượng nhiệt lớn, băng tuyết tan ra.
Hạ nguồn nhận được lượng ánh sáng ít, băng tuyết chưa kịp tan.
Nước chảy tràn, gây lũ lụt, hình thành nhiều hồ, đầm lầy.
II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông
Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Chế độ mưa
Băng tuyết
Nu?c ng?m
1. Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Nhiệt đới, địa hình thấp, ôn đới:
- Nguồn cung cấp nước chủ yếu là nước mưa.
- Chế độ nước phụ thuộc vào chế độ mưa: Mùa lũ = mùa mưa, mùa cạn = mùa khô.
Ôn đới lạnh:
Nguồn cung cấp nước chủ yếu là băng tuyết tan.
- Mùa lũ vào mùa xuân.
Ở các vùng đất đá bị thấm nước nhiều, nước ngầm điều hòa chế độ dòng chảy.
Ở miền đất đá dễ thấm nước và miền đất khó thấm nước chế độ nước sông ra sao? Cho ví dụ ?
Nước ngầm
Cung cấp nước, điều tiết dòng chảy cho sông ngòi
Vùng đất đá, thấm nước tốt
Nguồn dự trữ và cung cầp nước cho sông ngòi
Vùng đất đá khó thấm nước
Điều tiết dòng chảy cho sông ngòi kém
Nước ngầm
Các nguồn có thể gây ô nhiễm nguồn nước ngầm
Cần phải bảo vệ trong sạch các nguồn nước ngầm
II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông
2. Địa thế, thực vật và hồ đầm
Quy định tốc độ dòng chảy.
Địa thế, thực vật và hồ đầm
Địa thế
Thực vật
Hồ đầm
So sánh tốc độ dòng chảy miền núi và đồng bằng?
Địa thế
Tốc độ dòng chảy lớn
Chế độ nước không điều hoà
MƯA
MIỀN NÚI
S. Chảy
S. Lô
Địa thế
ĐỒNG BẰNG
Tốc độ dòng chảy nhỏ.
Chế độ nước điều hoà.
Giải thích tại sao ở miền Trung nước ta lũ lên rất nhanh ?
VD: MIỀN TRUNG NƯỚC TA
Hệ thống núi ăn lan ra tận biển. Độ dốc lớn.
Mưa tập trung. Tốc độ dòng chảy lớn.
Lũ lên nhanh. Rút nhanh.
II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông
2. Địa thế, thực vật và hồ đầm
Quy định tốc độ dòng chảy.
Địa thế, thực vật và hồ đầm
Địa thế
Thực vật
Hồ đầm
Điều hòa dòng chảy, giảm lũ lụt.
Thực vật
Thảm thực vật rừng
Đất trống, đồi núi trọc
Một phần nước giữ lại trên cành, lá cây.
Một phần được thảm mục và cây cỏ giữ lại
Một phần len theo rễ cây ngấm xuống đất
Điều tiết dòng chảy, giảm tốc độ dòng chảy.
Thực vật
Chặt phá rừng đầu nguồn làm xói mòn đất, gây lũ quét, lũ bùn, sạt lở đất và gây thiếu nước vào mùa khô.
Chính vì thế mà chúng ta cần tích cực trồng rừng phòng hộ và bảo vệ rừng đầu nguồn giảm bớt thiên tai, lũ lụt…
II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông
2. Địa thế, thực vật và hồ đầm
Quy định tốc độ dòng chảy.
Địa thế, thực vật và hồ đầm
Địa thế
Thực vật
Hồ, đầm
Điều hòa dòng chảy, giảm lũ lụt.
Điều hòa chế độ nước sông.
Tại sao hồ, đầm lại có tác dụng điều hoà nước sông ?
Giải thích tại sao chế độ nước sông Mê công điều hoà hơn chế độ nước sông Hồng ?
Hồ, đầm
Là nơi chứa nước
Điều tiết dòng chảy cho sông
MÙA MƯA
Nước được chứa trong hồ, giảm lưu lượng cho sông
MÙA KHÔ
Nước chảy trong hồ ra cung cấp nước cho sông
Hồ, đầm
Thuỷ chế sông Mê công điều hòa hơn sông Hồng một phần quan trọng nhờ Biển Hồ (Cam-pu-chia) đã điều tiết dòng chảy của sông theo cách thức đó.
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Dựa vào SGK và sự hiểu biết của mình hãy hoàn thành phiếu học tập sau:
Nhóm 1,2
Nhóm 3,4
Nhóm 5,6

Sông Nin
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Ai Cập
Hồ Victoria
6 685
(Km)
(Km2)
2 881 000
Mưa và nước ngầm
Sông Amadôn
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Ai Cập
Bra-xin
Hồ Victoria
Dãy An-det
6 685
(Km)
(Km2)
6 437
2 881 000
7 170 000
Mưa và nước ngầm
Mưa và nước ngầm
Sông Ênitxây
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Ai Cập
Bra-xin
LB Nga
Hồ Victoria
Dãy An-det
Cao nguyên Trung Xibia
6 685
(Km)
(Km2)
6 437
4 102
2 881 000
7 170 000
2 580 000
Mưa và nước ngầm
Mưa và nước ngầm
Băng - tuyết tan và mưa
SÔNG NIN - MÓN QUÀ CỦA TẠO HOÁ
1. Sông Nin
SÔNG AMAZÔN
. Sông Amazôn
SÔNG I-Ê-NÍT-X©y
Sông I-ê-nit-xê-i
CỦNG CỐ
Câu 1: Nước bốc hơi từ đại dương được gió thổi vào lục địa ngưng kết tạo thành nước và tuyết rơi xuống bề mặt lục địa, sau đó lại chảy về đại dương, lại tiếp tục bốc hơi,…Đó là:
b. Vịng tu?n hồn nh?
c. Vịng tu?n hồn l?n v� nh?
a. Vịng tu?n hồn l?n
d. Vịng kh�p kín
Câu 2: Nhân tố quyết định đến chế độ nước sông là:
d. Ch? d? mua v� nhi?t d?
c. H? d?m
a. D?a th?, d?a ch?t
b. Cây cỏ
Câu 3: Sông Nil bắt nguồn từ đâu ?
b. Hồ Victoria
c. Cao nguyên Trung Xibia
a. Dãy núi Anđét
c. Tất cả đều sai
Câu 4: Ở khu vực xích đạo chế độ mưa như thế nào ?
c. Mưa lớn quanh năm
b. Ít mưa
a. Mưa theo mùa
d. Không mưa
Câu 5: Chúng ta học tập và tìm hiểu về nước trên Trái Đất nhằm mục đích gì ?
b. Có ý thức bảo vệ và giữ gìn nguồn nước
c. Bảo vệ sự tồn vong của nhân loại
a. Bảo vệ môi trường sống
d. Tất cả đều đúng
DẶN DÒ
Các em về nhà học bài cũ
Làm bài tập trong SGK
- Chuẩn bị bài mới.
The end