Bài 15. Thuỷ quyển. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông. Một số sông lớn trên Trái Đất

BÀI 15 :
THỦY QUYỂN. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG.
MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT

Em h�y cho bi?t nu?c cĩ vai trị gì d?i v?i d?i s?ng con ngu?i?
I. THỦY QUYỂN
NƯỚC TRÊN LỤC ĐỊA
NƯỚC TRONG ĐẠI DƯƠNG
HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN
1. THỦY QUYỂN
Thủy quyển là lớp nước trên Trái Đất bao gồm nước trong các biển, đại dương, nước trên lục địa và hơi nước trong khí quyển.
Dựa vào kiến thức bản thân, hãy cho biết nước trên Trái Đất tồn tại ở những dạng nào?
NƯỚC TRONG ĐẠI DƯƠNG
HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN
NƯỚC TRÊN LỤC ĐỊA
Có mối quan hệ như thế nào?
Tại sao các dạng nước trên Trái Đất vẫn được duy trì thường xuyên trên Trái Đất mà không mất đi?
VÒNG TUẦN HOÀN NƯỚC
NƯỚC BIỂN, ĐẠI DƯƠNG
MƯA
MÂY
NƯỚC BIỂN, ĐẠI DƯƠNG
LỤC ĐỊA
MƯA
CÁC DẠNG NƯỚC
MÂY
2. VÒNG TUẦN HOÀN CỦA NƯỚC
97%
3%
THÀNH PHẦN NƯỚC TRÊN TRÁI ĐẤT
NƯỚC MẶN
NƯỚC NGỌT
Nước ngầm
0,3 % nước mặt ngọt
2% nước sông
68,7%
30,1%
Đỉnh núi băng và sông băng
0,9 % khác
Nước hồ và đầm lầy
1
2
3
4
5
6


II. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI
CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
Cho biết lượng mưa ở các đới khí hậu: xích đạo, nhiệt đới gió mùa, Địa Trung Hải, ôn đới hải dương? Mối liên hệ giữa chế độ sông với chế độ mưa ở các đới khí hậu? Cho VD.
Băng tuyết tập trung ở đâu? Tan ra mùa nào? Từ đó quyết định tới nước sông như thế nào? Cho VD
Chế độ mưa
Băng tuyết

Nước
ngầm
Địa thế
Đầm,hồ
Thực vật
Nước ngầm có vai trò như thế nào đối với chế độ nước sông? Ở miền đất đá dễ thấm nước, miền đất khó thấm nước chế độ sông ra sao? Cho VD
Tốc độ dòng chảy ở khu vực đồng bằng và miền núi như thế nào? Từ đó cho biết ảnh hưởng của địa hình tới chế độ nước sông. Giải thích tại sao miền Trung nước ta lũ ở các sông lên nhanh?
Tại sao người ta nói tàn phá rừng là nguyên nhân gây ra lũ bùn, lũ quét? Từ đó cho biết ảnh hưởng của thực vật tới chế độ nước sông? Trả lời câu hỏi và giải thích: “Rừng phòng hộ được trồng ở...của lưu vực sông”
Hồ, đầm có tác dụng điều hòa nước sông như thế nào? Giải thích tại sao chế độ nước sông Mêkông điều hòa hơn sông Hồng?
NH
ÓM
NHÂN TỐ
YÊU CẦU
1. CHẾ ĐỘ MƯA, BĂNG TUYẾT, NƯỚC NGẦM
KIỂU KHÍ HẬU
CHẾ ĐỘ MƯA
CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
XÍCH ĐẠO
NHIỆT ĐỚI GIÓ MÙA
ÔN ĐỚI HẢI DƯƠNG
ĐỊA TRUNG HẢI
Mưa lớn, quanh năm
6 tháng mưa
Mưa quanh năm
Mưa vào mùa Đông
Lưu lượng lớn, điều hòa
Không điều hòa, mùa lũ, mùa khô hạn
Điều hòa
Không điều hòa
Mưa quanh năm
Chế độ nước sông điều hòa
Mưa theo mùa
Chế độ nước sông không điều hòa
a. CHẾ ĐỘ MƯA
SÔNG A-MA-DÔN
SÔNG CỬU LONG
Chảy qua miền khí hậu nhiệt đới gió mùa, có một mùa mưa và một mùa khô
Chảy qua miền khí hậu xích đạo, mưa lớn quanh năm
Có một mùa nước lớn, nước
cạn, lưu lượng nước thất thường
Lưu lượng nước lớn quanh năm
NĂNG LƯỢNG BXMT LỚN, NHIỆT ĐỘ TĂNG
BĂNG, TUYẾT TAN RA
CUNG CẤP NƯỚC CHO SÔNG NGÒI
b. BĂNG TUYẾT
Gây lũ lụt, nước lớn vào mùa đầu mùa xuân, mùa thu cạn kiệt
CÁC SÔNG Ở MIỀN XI-BIA NGA
Chảy từ Nam -lên Bắc
Đầu mùa xuân
Thượng nguồn nhận được nhiệt lượng lớn, băng tuyết tan ra
Hạ nguồn nhận được ánh sáng ít, băng tan chưa kịp
Nước chảy tràn gây lũ lụt hình thành các đầm, hồ
c. NƯỚC NGẦM
Cung cấp nước, điều tiết dòng chảy cho sông ngòi
Vùng đất đá thấm nước tốt
Nguồn dữ trữ và cung cấp nước cho sông ngòi
Vùng đất đá khó thấm nước
Điều tiết dòng chảy cho sông ngòi kém
Chế độ mưa, băng tuyết, nước ngầm
Nhiệt đới, địa hình thấp, ôn đới
Ôn đới lạnh
- Nguồn cung cấp nước chủ yếu là nước mưa.
Chế độ nước sông phụ thuộc vào chế độ mưa: mùa lũ = mùa mưa; mùa cạn = mùa khô.
Nước ngầm: điều tiết chế độ dòng chảy.
Nguồn cung cấp nước là băng tuyết tan
Chế độ nước sông phụ thuộc vào lượng băng tuyết tan: mùa lũ trùng với mùa xuân.
II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
4. ĐỊA THẾ, THỰC VẬT, HỒ ĐẦM
Quy định tốc độ dòng chảy
MIỀN NÚI
D?NG B?NG
a. ĐỊA THẾ
Hệ thống núi đâm ra sát biển, độ dốc lớn
Mưa tập trung, tốc độ dòng chảy lớn
Lũ lên nhanh
Miền Trung ViệtNam
b. THỰC VẬT
Một phần giữ lại trên cành, lá cây
Một phần được cây cỏ và thảm mục giữ lại
Một phần len theo các rễ cây ngấm xuống đất
Điều tiết dòng chảy, giảm tốc độ dòng chảy, cung cấp nước
Chặt phá rừng đầu nguồn làm cho xói mòn đất, gây lũ quét, lũ bùn, sạt lở đất và gây thiếu nước vào mùa khô
c. HỒ, ĐẦM
Là nơi chứa nước
Điều tiết dòng chảy sông
MÙA MƯA
Nước được chứa trong hồ, giảm lưu lượng nước cho sông
MÙA KHÔ
Nước chảy trong hồ ra cung cấp nước cho sông
Mùa mưa nước dâng lên, một phần chảy vào Biển Hồ, giảm lưu lượng nước sông Mêkông
Mùa khô khi nước sông Mêkông hạ xuống, nước trong Biển Hồ chảy ra cung cấp cho sông
Biển Hồ
SÔNG HỒNG
SÔNG CỬU LONG
NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
Mưa, băng tuyết, nước ngầm
Địa thế, thực vật, hồ đầm
Nhiệt đới, địa
hình thấp, ôn đới
Ôn đới lạnh
Địa thế
Thực vật
Hồ đầm
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN
1. SÔNG NIN
Hồ Victoria
Nin
Chảy qua nhiều vùng có khí hậu khác nhau
Chảy qua sa mạc nhưng lưu lượng nước vẫn lớn
Là sông dài nhất thế giới, bồi đắp nên Tam giác châu điển hình
2. SÔNG AMADÔN
Có diện tích lưu vực lớn nhất thế giới
Lưu lượng nước lớn quanh năm
3. SÔNG Y-Ê-NÍT-XÂY
Nước lớn vào mùa Xuân, Hạ
Đóng băng vào mùa Đông
Sông I-ê-nit-xây
SÔNG
NƠI BẮT NGUỒN
DIỆN TÍCH LƯU VỰC
CHIỀU DÀI
VỊ TRÍ
NGUỒN CUNG CẤP NƯỚC CHÍNH
Hoàn thành bảng thông tin sau
Nin
Amadôn
I-ê-nit-xây