Bài 15. Thuỷ quyển. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông. Một số sông lớn trên Trái Đất

THUỶ QUYỂN. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Bài 15
I. THUỶ QUYỂN
Dựa vào kiến thức đã học, hãy cho biết nước trên Trái Đất tồn tại ở trạng thái nào?
Ba trạng thái của nước có ở đâu trên Trái Đất?
I. THUỶ QUYỂN
Khái niệm:
HOI NU?C TRONG KHÍ QUY?N
NƯỚC TRONG BIỂN, ĐẠI DƯƠNG
Là lớp nước trên Trái Đất bao gồm
NƯỚC TRÊN LỤC ĐỊA
2. Tuần hoàn của nước trên Trái Đất
Dựa vào sơ đồ tuần hoàn của nước (hình 15 SGK), hãy hoàn thành bảng sau và trình bày vòng tuần hoàn nhỏ,vòng tuần hoàn lớn trên Trái Đất? ( Thời gian: 3 phút)
Sơ đồ tuần hoàn của nước
II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
Nhóm 1( Tổ 1, 2):
Đọc SGK, thảo luận nêu ví dụ chứng minh chế độ nước mưa, băng tuyết, nước ngầm ảnh hưởng đến chế độ nước sông?
Nhóm 2( Tổ 3, 4):
Đọc SGK, và dựa vào kiến thức đã học giải thích vì sao địa thế, thực vật và hồ đầm lại ảnh hưởng đến sự điều hòa của chế độ nước sông?
Thời gian thảo luận: 5 phút
II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
1. Chê độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
* CHẾ ĐỘ MƯA
KIỂU KHÍ HẬU
CHẾ ĐỘ MƯA
CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
XÍCH ĐẠO
NHIỆT ĐỚI GIÓ MÙA
ÔN ĐỚI HẢI DƯƠNG
ĐỊA TRUNG HẢI
Mưa lớn, quanh năm
6 tháng mưa
Mưa quanh năm
Mưa vào mùa Đông
Lưu lượng lớn, điều hòa
Không điều hòa, mùa lũ, mùa khô hạn
Điều hòa
Không điều hòa
VÍ DỤ
SÔNG AMAZÔN
SÔNG CỬU LONG
Chảy qua miền khí hậu nhiệt đới gió mùa có một mùa mưa và một mùa khô
Chảy qua miền khí hậu xích đạo có một mưa lớn quanh năm
Có một mùa nước lớn và một mùa cạn, lưu lượng nước thất thường
Lưu lượng nước lớn quanh năm
Chảy qua miền khí hậu nhiệt đới gió mùa có một mùa mưa và một mùa khô
Chảy qua miền khí hậu xích đạo có một mưa lớn quanh năm
Lưu lượng nước lớn quanh năm
Có một mùa nước lớn và một mùa cạn, lưu lượng nước thất thường
Chảy qua miền khí hậu nhiệt đới gió mùa có một mùa mưa và một mùa khô
Chảy qua miền khí hậu xích đạo có một mưa lớn quanh năm
Lưu lượng nước lớn quanh năm
II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
1. Chê độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Ở miền khí hậu nóng hoặc những nơi địa hình thấp của khu vực ôn đới:
+ Nguồn tiếp nước chủ yếu là nước mưa
+ Chế độ nước sông phụ thuộc vào sự phân bố lượng mưa trong năm của nơi đó
Miền ôn đới
Băng tan trên núi
Băng trôi trên sông
NĂNG LƯỢNG BXMT LỚN, NHIỆT ĐỘ TĂNG
BĂNG, TUYẾT TAN RA
CUNG CẤP NƯỚC CHO SÔNG NGÒI
Gây lũ lụt, nước lớn vào mùa đầu mùa xuân, mùa thu cạn kiệt
II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
1. Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Ở miền khí hậu nóng hoặc những nơi địa hình thấp của khu vực ôn đới:
+ Nguồn tiếp nước chủ yếu là nước mưa
+ Chế độ nước sông phụ thuộc vào sự phân bố lượng mưa trong năm của nơi đó
- Ở miền ôn đới lạnh và những con sông bắt nguồn từ núi cao, nước sông đều do băng tuyết tan cung cấp.
- Ở những vùng đất, đá thấm nước nhiều nước ngầm có vai trò điều hòa chế độ nước của sông
II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
1. Địa thế, thực vật và hồ đầm
a.Địa thế
Sông miền núi
Sông đồng bằng
Tốc độ dòng chảy lớn
Sông miền núi
Tốc độ dòng chảy lớn
a.Địa thế
a.Địa thế
Ở miền núi nước sông chảy nhanh hơn ở đồng bằng
MIỀN TRUNG NƯỚC TA
Hệ thống núi ăn sát ra tận biển, độ dốc lớn
Mưa tập trung, tác động dòng chảy lớn
Tại sao mực nước lũ các sông ngòi miền trung nước ta thường lên rất nhanh?
Lũ lên nhanh
THỰC VẬT
Một phần được giữ lại trên cành, lá cây
Một phần được thảm mục và cây cỏ giữ lại
Một phần len theo rễ cây ngấm xuống đất
Điều tiết dòng chảy, giảm tốc độ dòng chảy, cung cấp nước
Thực vật
Sau cơn mưa trong rừng nhiệt đới
Ở lưu vực của sông, Rừng phòng hộ thường được trồng ở đâu? Vì sao?
Chặt phá rừng đầu nguồn làm cho xói mòn đất, gây lũ quét, lũ bùn, sạt lở đất và gây thiếu nước vào mùa khô
BIỂN HỒ - GIALAI
c. Hồ, đầm
Là nơi chứa nước
Điều tiết dòng chảy cho sông
MÙA MƯA
Nước được chứa trong hồ, giảm lưu lượng nước cho sông
MÙA KHÔ
Nước chảy trong hồ ra cung cấp nước cho sông
MÙA MƯA
Mùa mưa nước dâng lên, một phần chảy vào Biển Hồ , giảm lưu lượng nước cho sông MêKông
Mùa khô, khi nước sông MêKông hạ xuống, nước trong Biển Hồ chảy ra cung cấp nước cho sông
Biển Hồ
VÍ DỤ
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Đọc SGK, kết hợp bản đồ hãy điền tiếp vào sơ đồ sau. Thời gian: 3 phút.
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Sông Nin-món quà của
tạo hoá
Sông AMAZÔN
dãy Xaian-Trung Á
Trên bản đồ
Băng tan cung cấp nước cho sông

Hiền
hoà
BÀI TẬP SỐ 1
1. Hoàn thành nội dung bảng sau
2. Nêu ví dụ minh họa về quan hệ giữa chế độ nước sông với chế độ mưa
BÀI TẬP SỐ 2
1. Hoàn thành nội dung bảng sau
2. Giải thích vì sao lũ trên các sông miền Trung lên nhanh?
3. Ở lưu vực sông, rừng phòng hộ được trồng ở đâu? Vì sao