Bài 15. Thời Bắc thuộc và các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc (Từ thế kỉ II TCN đến đầu thế kỉ X)

Bài 15
GV : Nguy?n Chí Thu?n
Tru?ng THPT Di An - Bình Duong
Thời Bắc thuộc và các cuộc đấu tranh
giành độc lập dân tộc
(Từ TK II TCN đến đầu TK X)
SƠ ĐỒ TỔ CHỨC BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI HÙNG VƯƠNG

Naêm 179 TCN, AÂu Laïc bò nhaø Trieäu xaâm chieám.
Töø ñoù ñeán ñaàu theá kæ X, caùc trieàu ñaïi phong kieán phöông Baéc töø Trieäu ñeán Ñöôøng thay nhau ñoâ hoä nöôùc ta.
Chuùng ñaõ thöïc hieän nhieàu chính saùch cai trò laøm cho xaõ hoäi nöôùc ta coù nhöõng chuyeån bieán nhaát ñònh, nhöng ñoàng thôøi cuõng coù nhieàu maët bò kìm haõm.
Khoâng cam taâm bò ñoâ hoä, nhaân daân ta khoâng ngöøng vuøng leân ñaáu tranh giaønh laïi ñoäc laäp, töï chuû.
I. Chế độ cai trị của phương Bắc và những chuyển biến về kinh tế, văn hoá, xã hội Việt Nam.
1. Chế độ cai trị.
a) Tổ chức bộ máy cai trị.
b) Chính sách bóc lột về văn hoá và đồng hoá về kinh tế.
2. Những chuyển biến về kinh tế, văn hoá, xã hội.
a. Về kinh tế.
b. V? van hoá, xã h?i.
Sau khi chiếm được Âu Lạc, nhà Triệu, Hán, Tùy, Đường đã chia nước ta thành đơn vị hành chánh như thế nào ?
I  Chế độ cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc và những chuyển biến trong kinh tế, văn hóa, xã hội Việt Nam
1. Chế độ cai trị
a) Tổ chức bộ máy cai trị :
Sau khi chiếm được Âu Lạc, nhà Triệu chia thành quận và sáp nhập vào nước Nam Việt của Trung Quốc. Tiếp đó các triều đại Hán, Tuỳ, Đường tiếp tục đặt ách cai trị lên đất nước ta. Đặc biệt từ sau khi lật đổ chính quyền của Hai Bà Trưng càng hà khắc hơn.
Khởi nghĩa của Hai Bà Trưng đánh đuổi Tô Định nhà Hán giành độc lập tự chủ (Tranh Đông Hồ)
Sau đó nhà Hán sai Mã Viện đem quân sang đàn áp và cai trị nước ta càng hà khắc hơn.
Bảng hệ thống các triều đại phong kiến Trung Quốc sang cai trị nước ta
Các triều đại phong kiến phương Bắc chia Âu Lạc cũ thành quận, huyện nhằm mục đích gì?
CÁC CHÂU KI MI
PHONG CHÂU
GIAO CHÂU
TRƯỜNG CHÂU
ÁI CHÂU
DIỄN CHÂU
HOAN CHÂU
PHÚC LỘC CHÂU

Em cĩ nh?n x�t gì v? chính s�ch bĩc l?t c?a chính quy?n dơ h??
b) Chính sách bóc lột về kinh tế và đồng hoá về văn hoá :
Thực hiện chính sách bóc lột, cống nạp đối với nhân dân ta : bắt nộp những thứ lâm thổ sản quý, cướp ruộng đất lập đồn điền, nắm độc quyền muối và sắt.
Mở trường học : dạy chữ Hán và truyền bá Nho giáo vào Việt Nam, bắt nhân dân ta phải thay đổi phong tục theo người Hán.
Đưa người Hán : ở lẫn với người Việt.
Chính quyền đô hộ áp dụng luật pháp : hà khắc và thẳng tay đàn áp các cuộc nổi dậy của nhân dân ta.
Mở trường học dạy chữ Hán và truyền bá Nho giáo vào Việt Nam

Chính s�ch cai tr? c?a chính quy?n dơ h? nh?m m?c dích gì ?
H�n hố ngu?i Vi?t �m muu dĩ thu?ng g?i l� gì?
c)Âm mưu của phong kiến Trung Quốc về việc thực hiện các chính sách trên :
Đồng hóa dân tộc ta, biến nước ta thành một quận, huyện của Trung Quốc.
Em có nhận xét gì về tình hình kinh tế nước ta thời Bắc thuộc?
So với thời kỳ Văn Lang – Âu Lạc có biến đổi không? Biến đổi nhanh hay chậm? Nguyên nhân dẫn đến sự biến đổi?
2. Những chuyển biến về kinh tế, văn hoá và xã hội
a) Về kinh tế :
Nông nghiệp : công cụ bằng sắt ngày càng được sử dụng phổ biến. Công cuộc khai hoang mở rộng diện tích canh tác được đẩy mạnh, các công trình thuỷ lợi được xây dựng. Năng suất lúa tăng hơn trước.
Thủ công nghiệp : có những bước phát triển mới. Các nghề cũ như rèn sắt, khai thác vàng bạc, làm đồ trang sức... tiếp tục phát triển. Một số nghề mới xuất hiện như nghề làm giấy, làm thuỷ tinh.
Đường giao thông thuỷ bộ : giữa các vùng, quận được hình thành.
Tích Quang, Nhâm Diên: Hai ông quan Thái thú có công với nước ta. Ông Tích Quang dạy dân ta điều Lễ Nghĩa . Ông Nhâm Diên dạy dân ta cày cấy
Công cụ bằng sắt ngày càng được sử dụng phổ biến
Công cuộc khai hoang mở rộng diện tích canh tác được đẩy mạnh
Các nghề cũ như rèn sắt, khai thác vàng bạc, làm đồ trang sức... tiếp tục phát triển.
Trong bối cảnh chính quyền đô hộ ra sức thực hiện âm mưu đồng hoá thì văn hoá dân tộc ta phát triển như thế nào?
Nhân dân ta đã làm gì để chống lại sự đồng hóa của các triều đại phong kiến phương Bắc ?
Vì sao các cuộc đấu tranh tiếp tục nổ ra ?
b) Về văn hoá, xã hội :
Mặc dù các triều đại phong kiến phương Bắc tìm mọi cách để nô dịch và đồng hoá, nhưng nhân dân ta một mặt biết tiếp thu những yếu tố tích cực của nền văn hoá Trung Quốc như ngôn ngữ, văn tự. Đồng thời cải biến cho phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Các phong tục tập quán truyền thống của dân tộc vẫn được bảo tồn.
Mâu thuẫn bao trùm trong xã hội là : mâu thuẫn giữa nhân dân ta với chính quyền đô hộ phong kiến phương Bắc. Vì vậy, các cuộc đấu tranh giành độc lập đã nổ ra.
Gói bánh chưng
bánh dầy ngày tết.
Sự tích Trầu - Cau
Phong tục, tín ngưỡng độc đáo
Chống lại sự đồng hoá phương Bắc
Ăn trầu, nhuộm răng 
Không bị đồng hoá : giữ gìn bản sắc văn hoá riêng
MÚA RỐI NƯỚC
LỄ HỘI ĐÌNH LÀNG
GIỮ GÌN BẢN SẮC DÂN TỘC
Hát chèo, hát tuồng 
Các phong tục tập quán truyền thống nào của dân tộc Việt Nam vẫn được bảo tồn và được Unesco công nhận là Kiệt tác Di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại ?
Ca trù hay hát ả đào, được công nhận là Kiệt tác Di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại
Quan họ Bắc Ninh, được công nhận là Kiệt tác Di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại
Lễ hội Gióng được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể thế giới
Không gian Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, được công nhận là Kiệt tác Di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại
Nhã nhạc-Âm nhạc Cung đình Việt Nam , được công nhận là Kiệt tác Di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại
CÂU HỎI CỦNG CỐ
- Chính s�ch dơ h? c?a chính quy?n phuong B?c: m?c dích, k?t qu? ?
- S? bi?n d?i v? kinh t? van hố, x� h?i ? nu?c ta th?i B?c thu?c ?
Học bài cũ và chuẩn bị bài 16 : "Thời Bắc thuộc và cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc"
(tiếp theo)