Bài 15: Sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần

Ngày soạn: 01/12/2013.
Tiết 28. Bài 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: Hs cần biết và hiểu:
- Nhờ những chính sách của nhà Trần và tinh thần lao động cần cù của nhân dân, nền kinh tế, xã hội được phục hồi và phát triển nhanh chóng, văn hoá, giáo dục, khoa học - kĩ thuật đều đạt được nhiều thành tựu rực rỡ. Đại Việt ngày càng cường thịnh.
2. Tư tưởng:
- Bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu nước, yêu quê hương.
- Niềm tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên,...
3. Kĩ năng:
- Rèn cho học sinh kĩ năng phân tích, so sánh, đối chiếu, hệ thống hóa, khái quát hóa,… các sự kiện lịch sử.
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU:
- Tranh ảnh, tư liệu có liên quan đến bài học.
- Một số công trình kiến trúc, điêu khắc,.. thời Trần.
III. THỰC HIỆN BÀI GIẢNG:
1. Ổn định.
2. Kiểm tra bài cũ:
- Trình bày những nét chính về sự phát triển kinh tế - xã hội thời Trần
sau chiến tranh?
3. Dạy và học bài mới :
* Giới thiệu bài:
“Ở bài học trước chúng ta đã thấy dưới thời Trần mặc dù phải trải qua các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm nhưng nền kinh tế rất phát triển. Vậy trên các lĩnh vực khác như văn hóa, giáo dục, khoa học - kĩ thuật như thế nào? Đó là những nội dung chính mà cô và trò chúng ta sẽ cùng nhau nghiên cứu”.
* Bài mới.

Hoạt động của GV và HS
Nội dung


- Thời Trần, những tín ngưỡng cổ
truyền nào phổ biến trong nhân dân?

- Đạo Phật thời Trần phát triển như
thế nào? So với đạo Phật thời Lí?
- Nho giáo thời Trần phát triển ra sao? Vì Vì sao phát triển hơn thời Lý?

+ Kể tên những nhà nho nổi tiếng thời
Trần?
- Những hình thức sinh hoạt văn hoá
nào được nhân dân thời Trần rất ưa
chuộng?
- Tập quán sống giản dị của nhân dân
nói lên điều gì?

- Em hãy cho biết vài nét về tình hình
văn học thời Trần ?
- Văn học thời Trần mang tính chất và
nội dung gì?

- Kể tên các tác giả, tác phẩm nổi tiếng
thời Trần?
- Tại sao văn học thời Trần phát triển
mạnh và mang đậm lòng yêu nước
, niềm tự hào dân tộc?

- Em hãy trình bày vài nét về tình hình
giáo dục thời Trần?
+ Trường học được mở ở đâu?
+ Các kì thi được tổ chức như thế nào?
So với thời Lý?
- Em có nhận xét gì về tình hình đó?

- Em hãy trình bày vài nét về khoa học -
kĩ thuật thời trần?
+ Sử học ?

+ Quân sự ?

+ Y học ?

+ Thiên văn có sự đóng góp của những
tên tuổi nào?
+ Khoa học có sự đóng góp của ai?


- Nêu nhận xét của em về tình hình trên?


- Hãy giới thiệu những nét độc đáo của
nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc thời
Trần ?
+ Các công trình kiến trúc?

+ Nghệ thuật điêu khắc?


- Quan sát H37,38 SGK em có nhận xét
gì về tháp Phổ Minh và hình đầu rồng
men lục (Thế kỉ XIV- XV) ?
- Liên hệ: + Đời sống văn hóa.
+ Văn học.
+ Giáo dục, khoa học-kĩ thuật.
+ Kiến trúc, điêu khắc.
1. Đời sống văn hoá.
- Tín ngưỡng cổ truyền được duy trì
và phát triển: thờ cúng tổ tiên, các
anh hùng dân tộc,…
- Đạo Phật vẫn phát triển, nhưng
không bằng thời Lý.
- Nho giáo ngày càng phát triển, địa
vị ngày càng cao và được trọng
dụng.


- Các hình thức sinh hoạt văn hoá dân
gian vẫn duy trì, phát triển như:
tuồng, chèo. đấu vật, đua thuyền,...
- Nhân dân có tập quán sống giản dị.

2. Văn học.
- Văn học (chữ Hán, chữ Nôm): phát
triển mạnh.
+ Phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc.
+ Chứa đựng sâu sắc lòng yêu nước,
tự hào dân tộc.