Bài 15. Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần

CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ GIÁO
CÙNG CÁC EM HỌC SINH







Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi :
Tình hình nông nghiệp và thủ công nghiệp thời Trần sau chiến tranh như thế nào?
Xã hội nhà Trần có những tầng lớp nào?
1. Đời sống văn hoá:
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ THỜI TRẦN (Tiếp theo)
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ
2. Văn học:
3. Giáo dục và khoa học kĩ thuật:
4. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc:
1. Đời sống văn hoá:
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ THỜI TRẦN (Tiếp theo)
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ
- Tín ngưỡng cổ truyền: được duy trì và có phần phát triển hơn như thờ cúng tổ tiên và các anh hùng dân tộc...
Đạo Phật: tuy vẫn phát triển nhưng không bằng thời Lý.

Sinh hoạt văn hoá thời Trần
được thể hiện như thế nào?


CHÙA YÊN TỬ (Quảng Ninh)
CHÙA SẮC TỨ (TiềnGiang)

Để ghi nhớ công ơn của vị vua Phật Việt Nam, Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã quyết định cho Tỉnh hội Phật giáo Quảng Ninh dựng tượng đồng Phật hoàng Trần Nhân Tông. Theo thiết kế, thân tượng cao 9,9 mét, nặng 100 tấn với kinh phí gần 80 tỉ đồng. Ngày 16/12/2009 (1/11 âm lịch) khởi công công trình này nhân Đại lễ kỷ niệm lần thứ 701 năm ngày Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn (3/11/1308). Tượng được dựng tại khu vực tượng đá An Kỳ Sinh lên chùa Đồng, khu di tích Yên Tử.















Phối cảnh tổng thể khu vực đặt tượng đồng Phật hoàng Trần Nhân Tông
Về Nho Giáo thời kì này như thế nào ?
- Nho giáo ngày càng phát triển và chiếm địa vị cao trong xã hội .
? Hình thức sinh họat văn hóa dân gian được thể hiện như thế nào ?
- Các hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian: ca hát ,nhảy múa, tuồng chèo, các trò chơi . vẫn duy trì và phát triển .
LỄ HỘI ĐỀN HÙNG
THI ĐẨY GẬY
ĐUA THUYỀN
LỄ HỘI CHỌI TRÂU
ĐẤU VẬT
TIẾT 29. BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ THỜI TRẦN (Tiếp theo)

II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ
1. Đời sống văn hoá:
2. Văn học:
- Văn học chữ Hán và chữ Nôm phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc, chứa đựng lòng yêu nước, tự hào dân tộc...

Em cho biết vài nét về tình hình văn học thời Trần?







- Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn, Phò giá về kinh của Trần Quang Khải, Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu,...


Em hãy kể tên một số tác phẩm, tác giả tiêu biểu ở thời kì này?
Tại sao văn học thời Trần phát triển mạnh và mang đậm lòng yêu nước , niềm tự hào dân tộc ?

Trần Quang Khải là em cùng mẹ vôùi Trần Thánh Tông, ông là người học rộng tài giỏi, biết nhiều thứ tiếng. Năm Thiệu long thứ nhất (1258) đời Thánh Tông, ông được phong tước Chiêu Minh Đại Vương, nắm chức Thái sư. (6 – 6 – 1288), sau khi đánh đuổi quân Thoát Hoan, giải phóng kinh thành Thăng Long, ông đưa hai vua Trần về lại kinh, theo phò giá và làm bài thơ “Phò giá về kinh”:

Chương Dương cướp giáo giặc,
Hàm Tử bắt quân thù.
Thái bình yên gắng sức,
Non nước ấy ngàn thu.







“Anh minh hai vị thánh quân,
Sông đây rửa sạch mấy lần giáp binh.
Giặc tan muôn thuở thanh bình,
Bởi đâu đất hiểm cốt mình đức cao.”

(Trích Phú sông Bạch Đằng – Trương Hán Siêu)

Trương Hán Siêu, tác giả bài Phú sông Bạch Đằng nổi tiếng là một nhân vật lớn đời Trần. Bạch Đằng Giang phú là áng văn tràn đầy lòng yêu nước, cùng tinh thần tự hào dân tộc và hàm chứa một triết lý lịch sử sâu sắc khi nhìn nhận nguyên nhân thành công của dân tộc trong sự nghiệp đánh giặc giữ nước.


TIẾT 29. BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ THỜI TRẦN (Tiếp theo)
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ
3. Giáo dục và khoa học – kĩ thuật.
* Giáo dục:
- Quốc tử giám được mở rộng, các lộ, phủ đều có trường học.
- Các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều.
Em hãy trình bày vài nét về tình hình giáo dục thời Trần. Em có nhận xét gì về tình hình đó?
VĂN MIẾU
QUỐC TỬ GIÁM
- Năm 1247, quy định chọn Tam khôi (Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa) trong kì thi Đình.
- Năm 1246, nhà Trần định lệ thi thái học sinh (tiến sĩ) 7 năm một lần thi.
















TIẾT 29. BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ THỜI TRẦN (Tiếp theo)
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ
3. Giáo dục và khoa học – kĩ thuật.
* Giáo dục:
- Quốc tử giám được mở rộng, các lộ, phủ đều có trường học.
- Các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều.
* Khoa học – kĩ thuật:
- Sử học: Quốc sử viện ra đời . Năm 1272, tác phẩm Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu ra đời.
- Quân sự: có tác phẩm Binh thư yếu lược của Trần Hưng Đạo.
- Y học: có Tuệ Tĩnh.
- Hồ Nguyên Trừng và các thợ thủ công chế tạo được súng thần công và đóng các loại thuyền lớn,...
Em hãy trình bày vài nét về khoa học – kĩ thuật thời Trần ?
Tuệ Tĩnh - ông tổ của ngành thuốc Nam
Tuệ Tĩnh là danh y Việt Nam đã mở đường cho sự nghiên cứu thuốc nam, xây dựng nền móng cho Y học dân tộc của nước nhà. Ông đã tổng hợp và để lại những bài thuốc kinh nghiệm quý báu cho khá nhiều bệnh tật.
  Ðó là một tài liệu có giá trị lớn cho sự thừa kế và phát huy vốn cũ y dược của nhân dân ta, thật là một cống hiến rất lớn của ông.

Hình ảnh viên đạn súng thần cơ bằng đá tìm thấy ở thành Tây Đô – Thanh Hoá
TIẾT 29. BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ THỜI TRẦN (Tiếp theo)
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ
4. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc.
- Các công trình nổi tiếng: Tháp Phổ Minh (Nam Định), thành Tây Đô (Thanh Hoá), tượng hổ, sư tử, hình rồng….
Em hãy kể tên một số công trình nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc nổi tiếng thời Trần?






HÌNH ĐẦU RỒNG MEN LỤC
( thế kỉ XIV-XV)

HÌNH RỒNG





Hổ

1. THỜI TRẦN SỬ DỤNG LOẠI CHỮ NÀO SAU ĐÂY?
a. CHỮ NÔM
b. CHỮ HÁN
c. Chữ Hán và chữ Nôm
d. CHỮ QUỐC NGỮ
2.TÁC PHẨM “HỊCH TƯỚNG SĨ” NỔI TIẾNG CỦA
TÁC GIẢ NÀO?
a.TRẦN QUANG KHẢI
b. Lý THƯỜNG KIỆT
c. TRƯƠNG HÁN SIÊU
d. TRẦN HƯNG ĐẠO
BÀI TẬP
3. THÁP PHỔ MINH LÀ CÔNG TRÌNH KIẾN TRÚC CỦA TRIỀU ĐẠI NÀO?
a. NGÔ
b. TRẦN
c. LÝ
d. ĐINH-TIỀN LÊ

4. NHÀ NHO NỔI TIẾNG THỜI TRẦN LÀ AI?
a.TRẦN NHÂN TÔNG
b. TRẦN HƯNG ĐẠO
c. PHẠM SƯ MẠNH
d. CHU VĂN AN
5. THEO EM, NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HOÁ NÀO THỜI TRẦN CÒN SỬ DỤNG ĐẾN NGÀY NAY?
a. TÍN NGƯỠNG, LỄ HỘI VĂN HÓA DÂN GIAN
b. CHỮ TƯỢNG HÌNH, ĐẠO GIÁO
c. MỘT SỐ THÀNH TỰU VĂN HÓA - KHOA HỌC CƠ BẢN: QUÂN SỰ, VĂN HỌC, Y HỌC, ĐẠO PHẬT…
d. CÂU a, c ĐÚNG
d
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HOÁ THỜI TRẦN (Tiếp theo)

II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ
1. Đời sống văn hoá:
2. Văn học:
3. Giáo dục và khoa học – kĩ thuật.
4. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc.

- HỌC BÀI
- CHUẨN BỊ BÀI MỚI:
BÀI 16: SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV