Bài 15. Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần

MÔN LỊCH SỬ 7
Trường THCS Vĩnh Thạnh Trung
GV: Trịnh Công Vĩnh
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN (TT)
I. SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
TIẾT: 29
2. Văn học
3. Giáo dục và khoa học kỹ thuật
4. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
Em hãy kể tên các tín ngưỡng cổ truyền trong nhân dân?
TIẾT: 29
Thờ cúng tổ tiên
ĐỀN THỜ VUA HÙNG
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
Đạo phật thời Trần so với thời Lý như thế nào?
Nêu những dẫn chứng chứng tỏ đạo Phật phát triển?
TIẾT: 29
Để ghi nhớ công ơn của vị vua Phật Việt Nam, Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã quyết định cho Tỉnh hội Phật giáo Quảng Ninh dựng tượng đồng Phật hoàng Trần Nhân Tông. Theo thiết kế, thân tượng cao 9,9 mét, nặng 100 tấn với kinh phí gần 80 tỉ đồng. Ngày 16/12/2009 (1/11 âm lịch) khởi công công trình này nhân Đại lễ kỷ niệm lần thứ 701 năm Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn (3/11/1308). Tượng được dựng tại khu vực tượng đá An Kỳ Sinh lên chùa Đồng, khu di tích Yên Tử.














Phối cảnh tổng thể khu vực đặt tượng đồng Phật hoàng Trần Nhân Tông
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
So với đạo phật nho giáo phát triển như thế nào?
Kể tên những nhà nho được triều đình trọng dụng?
TIẾT: 29
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
Hãy nêu các loại hình sinh hoạt văn hóa dưới thời Trần?
TIẾT: 29
CA HÁT
MÚA RỐI
ĐUA THUYỀN
NHẢY MÚA
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
Nêu những dẫn chứng tập quán sống giản dị của nhân dân ta?
Em có nhận xét gì về các hoạt động sinh hoạt văn hóa dưới thời Trần?
TIẾT: 29
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
2. Văn học
Thời Trần có những nền văn học nào?
TIẾT: 29



BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
2. Văn học
Kể tên một số tác giả, tác phẩm mà em biết?
Văn học thời Trần chứa đựng những nội dung gì?
TIẾT: 29

…Nay ta bảo thật các ngươi: nên lấy việc đặt mồi lửa dưới đống củi là nguy cơ; nên lấy điều kiềng canh nóng mà thổi rau nguội làm sợ. Phải huấn luyện quân sĩ, tập dượt cung tên, khiến cho ai nấy đều giỏi như Bàng Mông, mọi người đều tài như Hậu Nghệ, có thể bêu đầu Hốt Tất Liệt dưới cửa khuyết, làm rữa thịt Vân Nam Vương ở Cảo Nhai . Như vậy chẳng những thái ấp của ta mãi mãi vững bền mà bổng lộc các ngươi cũng suốt đời tận hưởng; chẳng những gia thuộc ta được ấm êm giường nệm, mà vợ con các ngươi cũng trăm tuổi sum vầy; chẳng những tông miếu ta được hương khói nghìn thu mà tổ tiên các ngươi cũng được bốn mùa thờ cúng; chẳng những thân ta kiếp này thỏa chí, mà đến các ngươi, trăm đời sau còn để tiếng thơm; chẳng những thụy hiệu ta không hề mai một, mà tên họ các ngươi cũng sử sách lưu truyền. Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi không muốn vui chơi, phỏng có được không?
(Trích Hịch tướng sĩ - Trần Quốc Tuấn)
* Hịch là thể văn nghị luận thời xưa thường được vua chúa, tướng lĩnh dùng để cổ động, thuyết phục hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong giặc ngoài  Phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc, ý chí quyết chiến quyết thắng kẻ thù xâm lược
PHÒ GIÁ VỀ KINH
( TỤNG GIÁ HOÀN KINH SƯ )
TRẦN QUANG KHẢI
PHIÊN ÂM
Đoạt sáo Chương Dương độ
Cầm Hồ Hàm Tử quan
Thái bình tu trí lực
Vạn cổ thử giang san
DỊCH THƠ
Chương Dương cướp giáo giặc
Hàm Tử bắt quân thù
Thái bình nên gắng sức
Non nước ấy ngàn thu






…Đến chơi sông chừ ủ mặt,
Nhớ người xưa chừ lệ chan.
Rồi vừa đi vừa ca rằng:
“Sông Đằng một dải dài ghê,
Sóng hồng cuồn cuộn tuôn về bể Đông.
Những phường bất nghĩa tiêu vong,

Khách cũng nối tiếp mà ca rằng:
“Anh minh hai vị thánh quân,
Sông đây rửa sạch mấy lần giáp binh.
Giặc tan muôn thuở thanh bình,
Bởi đâu đất hiểm cốt mình đức cao.”
(Trích Phú sông Bạch Đằng – Trương Hán Siêu)
Trương Hán Siêu, tác giả bài Phú sông Bạch Đằng nổi tiếng là một nhân vật lớn đời Trần. Bạch Đằng Giang phú là áng văn tràn đầy lòng yêu nước, tráng chí chất ngất, cùng tinh thần tự hào dân tộc và hàm chứa một triết lý lịch sử sâu sắc khi nhìn nhận nguyên nhân thành công của dân tộc trong sự nghiệp đánh giặc giữ nước.

BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
2. Văn học
3. Giáo dục và khoa học kĩ thuật
TIẾT: 29
HOẠT ĐỘNG NHÓM
(thời gian 3 phút)
Nhóm 1: Giáo dục thời Trần phát triển như thế nào? Dẫn chứng.
Nhóm 2: Tìm những thành tựu nổi bật của
khoa học – kĩ thuật thời Trần.
Nhóm 3: Em hãy nhận xét về giáo dục khoa học – kĩ thuật thời Trần.
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
2. Văn học
3. Giáo dục và khoa học kĩ thuật
* Giáo dục:
TIẾT: 29
QUỐC TỬ GIÁM
- “…Năm 1246, nhà Trần định lệ thi thái học sinh (tiến sĩ) 7 năm một lần thi.
- Năm 1247, quy định chọn Tam khôi (Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa) trong kì thi Đình.
- “ Phép thi thời Trần 7 năm một khoa, đặt ra tam khôi, điều lệ mỗi ngày một nghiêm ngặt, ân điển mỗi ngày một long trọng, công danh do đó mà ra, nhân tài đầy rẫy, so với thời Lý thì thịnh hơn nhiều”.

(Khoa mục chí- trong Lịch triều Hiến chương loại chí)
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
2. Văn học
3. Giáo dục và khoa học kĩ thuật
* Giáo dục:
* Khoa học - kĩ thuật:
TIẾT: 29
- Sử học:
- Y học:
- Thiên văn học:
Tuệ Tĩnh - ông tổ của ngành thuốc Nam
Tuệ Tĩnh là danh y Việt Nam đã mở đường cho sự nghiên cứu thuốc nam, xây dựng nền móng cho Y học dân tộc của nước nhà. Ông đã tổng hợp và để lại những bài thuốc kinh nghiệm quý báu cho khá nhiều bệnh tật.
  Ðó là một tài liệu có giá trị lớn cho sự thừa kế và phát huy vốn cũ y dược của nhân dân ta, thật là một cống hiến rất lớn của ông.
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
2. Văn học
3. Giáo dục và khoa học kĩ thuật
* Giáo dục:
* Khoa học - kĩ thuật:
- Sử học:
- Y học:
- Quân sự:
Súng thần cơ
TIẾT: 29
- Thiên văn học:
BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
1. Đời sống văn hóa
2. Văn học
3. Giáo dục và khoa học kĩ thuật
4. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc
TIẾT: 29




Chùa Phổ Minh
Hoàng thành Thăng Long

HÌNH ĐẦU RỒNG MEN LỤC
( thế kỉ XIV-XV)

HÌNH RỒNG
Các công trình kiến trúcđược UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới
Hoàng thành Thăng Long 01- 08 – 2010
2. Thành Tây Đô (Thành nhà Hồ) 27- 06 - 2011
1. Thời Trần sử dụng loại chữ nào sau đây?
a. Chữ Nôm
b. Chữ Hán
c. Chữ Hán và chữ Nôm
d. Chữ Quốc ngữ
2.Tác phẩm “HỊCH TƯỚNG SĨ” nổi tiếng của tác giả nào?
a. Trần Quang Khải
b. Lý Thường Kiệt
c. Trương Hán Siêu
d. Trần Hưng Đạo
BÀI TẬP CỦNG CỐ
3. Tháp Phổ Minh là công trình kiến trúc của triều đại nào?
a. Ngô
b. Trần
c. Lý
d. Đinh – Tiền Lê
4. Nhà nho nỗi tiếng thời Trần là ai?
a.Trần Nhân Tông
b. Trần Hưng Đạo
c. Phạm Sư Mạnh
d. Chu Văn An
Câu 5: Hãy nối cột A với cột B sao cho phù hợp?
A
B
Hịch tướng sĩ
Phò giá về kinh
Phú sông Bạch Đằng
Đại Việt sử kí
Súng thần cơ
Lê Văn Hưu
Hồ Nguyên Trừng
Trương Hán Siêu
Trần Quan Khải
Trần Quốc Tuấn
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Về nhà học bài, làm bài tập sách giáo khoa.
Chuẩn bị bài 16 “Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV” theo nội dung
+ Tình hình kinh tế , xã hội nước ta cuối thời Trần
+ Sự bùng nổ các cuộc khởi nghĩa.
Xin chân thành cảm ơn
quý thầy cô
các em học sinh!