Bài 15. Phong trào dân chủ 1936 - 1939

Bài 15
PHONG TRÀO DÂN CHỦ 1936 - 1939
- Những năm 30 của thế kỷ XX, các thế lực phát xít cầm quyền ở Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản đang ráo riết chuẩn bị chiến tranh thế giới.
I.TÌNH HÌNH THẾ GIỚI & TRONG NƯỚC:
1.Thế giới
- Tháng 6/1936, Chính phủ Mặt trận nhân dân lên cầm quyền ở Pháp, thi hành một số chính sách tiến bộ ở thuộc địa.
- Tháng 7/1935, Quốc tế Cộng sản tiến hành Đại hội lần thứ VII xác định kẻ thù là chủ nghĩa phát xít và nhiệm vụ trước mắt của giai cấp công nhân là chống chủ nghĩa phát xít, mục tiêu đấu tranh là giành dân chủ, bảo vệ hoà bình, thành lập mặt trận nhân dân rộng rãi.
Hình ảnh các tên trùm phát-xít, quân phiệt Nhật, Đức , Ý
Mặt trận Bình dân Pháp thắng cử
+ Ở Đông Dương, Chính phủ Pháp cử phái viên sang điều tra tình hình, ân xá tù chính trị, mở rộng quyền tự do báo chí…

+ Ở Việt Nam, nhiều đảng phái hoạt động theo các xu hướng khác nhau, trong đó Đảng CS Đông Dương là đảng mạnh nhất, có tổ chức chặt chẽ và có chủ trương rõ ràng.
2. Trong nước
- Chính trị:
+ Sau KHKTTG, thực dân Pháp ở Đông Dương tăng cường đầu tư khai thác thuộc địa để bù đắp sự thiếu hụt cho kinh tế “chính quốc”.
+ Từ 1936 – 1939, kinh tế Việt Nam có phục hồi và phát triển. Tuy nhiên, nền kinh tế Việt Nam vẫn lạc hậu và bị lệ thuộc vào kinh tế Pháp.
- Kinh tế:
+ Công nhân: Thất nghiệp, lương giảm
+ Nông dân: Không có ruộng, thuế cao

+ Tiểu tư sản: Lương thấp, thất nghiệp, giá sinh hoạt đắt đỏ
+ Tư sản dân tộc: Bị tư sản Pháp chèn ép
- Xã hội:
 Đời sống của đa số nhân dân khó khăn,cực khổ. Chính vì thế họ sẵn sàng đứng lên đấu tranh đòi tự do, cơm áo.
Tháng 7/1936, Hội nghị BCH Trung ương Đảng CS Đông Dương họp ở Thượng Hải (TQ),do đồng chí Lê Hồng Phong chủ trì.
II. PHONG TRÀO DÂN CHỦ 1936 - 1939
1.Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng CS Đông Dương tháng 7/1936:
- Hoàn cảnh:
+ Nhiệm vụ chiến lược: Chống đế quốc và phong kiến.
+ Nhiệm vụ trực tiếp, trước mắt: Chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít, chống chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo và hòa bình.
+ Phương pháp đấu tranh: kết hợp các hình thức công khai & bí mật, hợp pháp & bất hợp pháp.
+ Chủ trương: Thành lập Mặt trận Thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương. Tháng 3/1938, đổi thành Mặt trận dân chủ ĐDương.
- Nội dung Hội nghị:
+Giữa năm 1936:Phong trào Đông Dương Đại hội.
+Đầu năm 1937:Phong trào “đón rước” phái viên Gô-Đa của Chính phủ Pháp.
2.Những phong trào đấu tranh tiêu biểu
a. Đấu tranh đòi các quyền tự do, dân sinh, dân chủ:
Phong trào tiêu biểu:
Hình thức đấu tranh:
Hội họp, thảo “dân nguyện”, mít-tinh, biểu tình đưa yêu sách về dân sinh, dân chủ đấu tranh công khai, hợp pháp.
+Từ 1937-1939:nhiều cuộc mít tinh của các tầng lớp nhân dân.
Mít tinh kỉ niệm Ngày Quốc tế Lao Động 1.5.1938
Tại khu Đấu Xảo (Hà Nội)
- Biện pháp: Đưa người của Mặt trận Dân chủ Đông Dương ra ứng cử vào các cơ quan chính quyền của thực dân; dùng báo chí tuyên truyền, vận động nhân dân ủng hộ.
- Mục tiêu:
+ Mở rộng lực lượng của Mặt trận dân chủ
+ Vạch trần âm mưu phản động của thực dân Pháp, bênh vực quyền lợi của nhân dân lao động.
b. Đấu tranh nghị trường:
- Đảng xuất bản nhiều tờ báo công khai như:Tiền phong, Dân chúng, Lao động.. tuyên truyền vận động dân sinh, dân chủ.
- Xuất bản và cho lưu hành nhiều sách như: sách chính trị lí luận, các tác phẩm văn học hiện thực phê phán, thơ ca cách mạng,…
 Giác ngộ cho tầng lớp nhân dân về con đường cách mạng của Đảng.
c.Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí:
Buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số yêu sách về dân sinh, dân chủ.

Đông đảo quần chúng được giác ngộ về chính trị và trở thành lực lượng chính trị hùng hậu của cách mạng.

- Đảng ta ngày càng trưởng thành và tích lũy được nhiều kinh nghiệm đấu tranh.
3.Ý nghĩa :
- Về việc xây dựng Mặt trận dân tộc thống nhất.
- Tổ chức, lãnh đạo quần chúng đấu tranh công khai, hợp pháp.

 Là cuộc tập dượt lần 2, chuẩn bị Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.
4.Bài học kinh nghiệm:
►So sánh phong trào 1930-1931 và 1936-1939