Bài 15. Hoá trị và số oxi hoá

Trường THPT LÝ TỰ TRỌNG

Tổ Hoá học - Khối lớp 10
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: a) Dưa vào hiệu độ âm điện của các nguyên tố hãy cho biết loại liên kết trong các phân tử sau: NaCl , CaF2 .
b) Trong phân tử NaCl , CaF2 có chứa những phần tử nào ? Viết phương trình phản ứng tạo thành NaCl khi cho Na tác dụng với Cl2 .
Câu 2 :Phân tử NH3 , H2O có liên kết loại nào? Viết công thức cấu tạo của chúng .

Câu 1: a) NaCl , CaF2 có liên kết ion do hiệu độ âm điện của chúng lần lượt là : 2,23 và 2,98 .
b) NaCl do caùc ion Na+ huùt tónh ñieän vôùi ion Cl –
- 2e
2 Na + Cl2 2 NaCl
CaF2 do ion Ca 2+ hút tĩnh điện với hai ion F -
Câu 2 : NH3 , H2O có liên kết Cộng hoá trị phân cực
H
H N H H O H
Bài 15 : HOÁ TRỊ VÀ SỐ OXI HOÁ
I. HOAÙ TRÒ :
1. Hoaù trò trong hôïp chaát ion
2. Hoaù trò trong hôïp chaát coäng hoaù trò
II . SOÁ OXI HOAÙ :
1. Khaùi nieäm
2. Qui taéc tính soá oxi hoaù
I. HOAÙ TRÒ :
1. Hoaù trò trong hôïp chaát ion:
Trong hôïp chaát ion , hoaù trò cuûa moät nguyeân toá
baèng ñieän tích cuûa ion vaø ñöôïc goïi laø ñieän hoaù
trò cuûa nguyeân toá ñoù .
VD : Trong hôïp chaát NaCl , Na coù ñieän hoaù trò 1+ vaø Cl coù ñieän
hoaù trò laø 1-
Trong hôïp chaát CaF2 , Ca coù ñieän hoaù trò 2+ vaø F coù ñieän hoaù trò laø 1-
Qui ước : Khi viết điện hoá trị , ghi giá trị điện tích trước, dấu của điện tích sau
2. HOÁ TRỊ TRONG HỢP CHẤT CỘNG HOÁ TRỊ :
Trong hợp chất công hoá trị , hoá trị của một nguyên tố được xác định bằng số liên kết của nguyên tử trong nguyên tố đó và được gọi là cộng hoá trị .
VD : Trong phaân töû NH3 , N coù coäng hoaù trò 3 ; moãi nguyeân töû H coù coäng hoaù trò 1 .
Trong phân tử H2O , H có cộng hoá trị là 1 còn O có cộng hoá trị là 2 .
Trong phaân töû CH4 , coäng hoaù trò cuûa C laø 4 coøn cuûa H laø 1.
II. SOÁ OXI HOAÙ :
1. Khaùi nieäm : Soá oxi hoaù cuûa moät nguyeân toá trong phaân töû laø ñieän tích cuûa nguyeân töû nguyeân toá ñoù trong phaân töû , neáu giaû ñònh raèng lieân keát giöõa caùc nguyeân töû trong phaân töû laø lieân keát ion
2. Qui taéc xaùc ñònh : 4 qui taéc
Qui taéc 1 : SoÁ oxi hoa ù cuûa nguyeân toá trong ñôn chaát baèng khoâng .
VD : Trong caùc ñôn chaátCu ,Zn , H2 ,, N2 , O2 soá oxihoaù cuûa caùc nguyeân toá Cu , Zn , H , N , O…..ñeàu baèng khoâng .
Qui tắc 2 : Trong một phân tử , tổng số số oxi hoá của các nguyên tố bằng không .
Qui tắc 3 :
Số oxi hoá của các ion đơn nguyên tử bằng điện tích của ion đó .

Trong ion đa nguyên tử , tổng số oxi hoá của các nguyên tố bằng điện tích của ion .
VD: Soá oxi hoaù cuûa cuûa caùc nguyeân toá ôû caùc ion K+ , Ca2+ , Cl- , S 2- laàn löôït baèng :
+1 , +2 , -1 , -2
Qui tắc 4 : Trong hầu hết các hợp chất số oxi hoá của :
H là +1 , O là -2
( Ngoại trừ các hidrua kim loại như NaH , CaH2 ..
và OF2 , các peoxit như H2O2 ....)

Số oxi hoá ion đa nguyên tử NO3 - ; SO4 2- ; NH4 + lần lượt là :
-1 , -2 , +1
VD: Tính soá oxi hoaù ( x) cuûa N trong NH3 , HNO2 , , ion NO3 -
Trong NH3 : x + 3 ( +1 ) = 0 => x = - 3
Trong HNO2 : (+1 ) + x + 2 ( -2 ) = 0 => x = + 3
Trong NO3 - : x + 3 ( -2 ) = -1 => x = + 5

Ghi chú : Số oxi hoá được viết bằng chữ số thường , dấu đặt phía trước và được đặt ở trên kí hiệu nguyên tố . VD :
- 3 +1
NH3
Bài tập 2 ( Trang74) : chọn A
Bài tập 3( Trang 74 ) : Điện hoá trị lần lượt là :
1+ 1- , 1+ 2- , 2+ 2- , 2+ 1- , 3+ 2-
Bài tập về nhà : bài 1 , 2 ,4 , 5 , 6 , 7 trang 74 SGK
TỔNG KẾT TRỌNG TÂM BÀI:
Hs cần nắm :

- Cách xác định hoá trị của một nguyên tố .

- Cách xác định số oxihoá .