Bài 15. Hoá trị và số oxi hoá

thứ tư, 22 tháng chín 2010
1
Trường THPT. Dân Lập Thanh Bình
Tổ Hóa
2
BÀI 15. HÓA TRỊ VÀ SỐ OXI HÓA
KIỂM TRA BÀI CŨ
Xác định các chất sau đây chất nào là hợp chất cộng hoá trị, chất nào là hợp chất ion: NaCl, CH4, CaF2, H2O, NH3, CO2, K2SO4, MgCl2, HCl, NaOH.
Hợp chất cộng hoá trị: CH4, H2O, NH3, CO2, HCl
Hợp chất ion: NaCl, CaF2, K2SO4, NaOH, MgCl2

thứ tư, 22 tháng chín 2010
3
Bài 15
thứ tư, 22 tháng chín 2010
4
SGK Hóa học - 10. Tr -72
I. HOÁ TRỊ
thứ tư, 22 tháng chín 2010
5
1. Hoá trị trong hợp chất ion:
Quan sát phân tử NaCl
Trong hợp chất NaCl:
Na có điện hoá trị là 1+ và Cl có điện hoá trị 1-.
Quan sát phân tử CaF2
Trong hợp chất CaF2:
Ca có điện hoá trị là 2+ và F có điện hoá trị 1-.
thứ tư, 22 tháng chín 2010
6

Điện hoá trị của một nguyên tố bằng điện tích của ion đó

Thí dụ: Xác định điện hóa trị của từng nguyên tố trong các hợp chất sau:
MgCl2, Al2O3, KBr, CaO
thứ tư, 22 tháng chín 2010
7
Điện hoá trị
là gì?
Hiểu và viết được:
thứ tư, 22 tháng chín 2010
8
2+
3+
1+
2+
1-
2-
1-
2-
Nhận xét :
+ Các nguyên tố kim loại thuộc nhóm IA, IIA, IIIA, có số electron lớp ngoài cùng là 1, 2, 3 có thể nhường đi 1, 2, 3 electron, nên có điện hóa trị là 1+, 2+, 3+.

+ Các nguyên tố phi kim thuộc nhóm VIA, VIIA có 6, 7 electron lớp ngoài cùng có thể nhận thêm 2 hay 1 electron nên có thể có điện hóa trị là 2-, 1-.
thứ tư, 22 tháng chín 2010
9
2. Hoá trị trong hợp chất cộng hoá trị
Quan sát phân tử NH3

thứ tư, 22 tháng chín 2010
10
Trong phân tử NH3: N có cộng hoá trị 3, H có cộng hoá trị 1.
Quan sát phân tử H2O

thứ tư, 22 tháng chín 2010
11
Trong phân tử H2O: O có cộng hoá trị 2, H có cộng hoá trị 1.
Cộng hóa trị bằng số liên kết của nguyên tử nguyên tố đó trong phân tử

Thí dụ: Trong phân tử CH4


C có cộng hoá trị 4, H có cộng hoá trị 1
thứ tư, 22 tháng chín 2010
12
Cộng hoá trị
là gì?
II. SỐ OXI HOÁ
thứ tư, 22 tháng chín 2010
13
Biết được số oxi hoá để làm gì?
Để nghiên cứu các phản ứng oxi hóa – khử
II. SỐ OXI HOÁ
1. Khái niệm:
Số ôxi hóa của nguyên tố trong phân tử là điện tích của nguyên tử nguyên tố trong phân tử, nếu giả định rằng liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử là liên kết ion.
thứ tư, 22 tháng chín 2010
14
Số oxi hoá
là gì?
Cách viết số oxi hoá: Số oxi hoá được viết bằng chữ số thường, dấu đặt phía trước và được đặt ở trên kí hiệu nguyên tố.
Thí dụ: -3 +1 +1 +5 -2
AlCl3 , HNO3
thứ tư, 22 tháng chín 2010
15
Cách viết
số oxi hoá?
2. Quy tắc xác định số oxi hoá
Quy tắc 1: Số oxi hóa của nguyên tố trong các đơn chất bằng không.

Quy tắc 2: Trong một phân tử, tổng số số oxi hóa của các nguyên tố bằng không.
thứ tư, 22 tháng chín 2010
16
Quy tắc 3: số oxi hóa trong ion
- Ion đơn nguyên tử:
Số oxi hóa = điện tích ion
- Ion đa nguyên tử:
∑ số oxh các nguyên tố = điện tích của ion

thứ tư, 22 tháng chín 2010
17

Quy tắc 4: trong hầu hết các hợp chất, số oxi hóa của H bằng (+1), trừ hidrua kim loại (NaH, CaH2...). Số oxi hóa của O bằng (-2), trừ trường hợp OF2, H2O2...
thứ tư, 22 tháng chín 2010
18
Bài tập vận dụng
1. Xác định số oxi hoá của các đơn chất sau:
0 0 0 0 0 0 0
Cu N2 Zn Cl2 O2 S H2

2. Xác định số oxi hoá của các ion sau:
+1 +2 -1 -2 +3 -1
Na+ Mg2+ F- S2- Al3+ Br-
thứ tư, 22 tháng chín 2010
19
3. Tính số oxi hoá (x) của nitơ trong các trường hợp sau:
NH3 , HNO2 , NH4+ , NO3-
Giải:
* NH3 : x + 3.(+1) = 0  x = -3
* HNO2: (+1) + x +2.(-2) = 0  x = +3
* NH4+ : x + 4.(+1) = +1  x = -3
* NO3- : x + 3.(-2) = -1  x = +5
thứ tư, 22 tháng chín 2010
20
BÀI TẬP CỦNG CỐ
thứ tư, 22 tháng chín 2010
21
3
1
2
1
0
0
-2
+1
1+
1-
2+
1-
+1
-1
+2
-1
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Làm các bài tập 1 → 7/ Tr-74. SGK.
2. Xem lại các bài đã học và lập bảng so sánh:
- Liên kết ion và liên kết cộng hoá trị.
- Tinh thể ion, tinh thể nguyên tử, tinh thể phân tử.
thứ tư, 22 tháng chín 2010
22
thứ tư, 22 tháng chín 2010
23
Bài học đã kết thúc.
Kính chúc quý thầy cô dồi dào sức khỏe.
Các em học sinh học tập thật tốt.
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN SỰ CHÚ Ý VÀ LẮNG NGHE

24
Quy tắc 1: Số ôxi hóa của nguyên tố trong các đơn chất bằng không.

thứ tư, 22 tháng chín 2010
25
Quy tắc 3: số oxi hóa trong ion
- Ion đơn nguyên tử:
Số oxi hóa = điện tích ion
- Ion đa nguyên tử:
∑ số oxh các nguyên tố = điện tích của ion

thứ tư, 22 tháng chín 2010
26